Türk imar mevzuatındaki plan türleri ve fiziki planlama-coğrafya ilişkisi üzerine genel bir değerlendirme

Günümüz dünyasında farklı bilim dalları arası veri akışının yoğun ölçekte yaşanması ve karşılıklı etkileşimler, sorunların tespitinde ve çözümünde önemli bir avantaja yol açmaktadır. Gelişen teknolojiye bağlı olarak klasik yaklaşımlar, yerini modern veri paylaşımlarına ve dayanışmaya bırakmaktadır. Farklı bakış açılarının ve değerlendirmelerin, sorunların tespitinde ve çözümünde önemli ölçüde kazanımlar sağladığı yadsınamaz bir gerçektir. Bu konularda en önemli örneklerden birisi de planlama çalışmalarıdır. Ülkemizde halen büyük ölçüde klasik mühendislik formatıyla hazırlanan planlama projeleri, zaman zaman bünyelerinde önemli problemleri barındırmaktadır. Bu çalışmada; öncelikle Türk imar mevzuatındaki plan türleri anlatılmış, sonra planlama - özellikle fiziksel planlama- çalışmalarına Coğrafya bilimi ve dolayısıyla coğrafyacıların katkılarının gerekliliği araştırılmıştır.

A General Evaluation on The Relationship Between The Plan Types and Physical Planning In The Turkish Zoning Legislation – Geography

The intense data flow among scientific fields today coupled with mutual interactionspresents a great advantage regarding the determination and solution of problems. With the advanceof technology, classical approaches give way to modern data sharing and cooperation. The factthat different viewpoints pose enormous advantages for the determination and solution ofproblems is indisputable. Planning studies are one of the foremost examples in this regard.Planning projects which in our country are still prepared in classical engineering format sometimescarry enormous problems with them. In this study, first the Turkish zoning plan, types oflegislation, explained, after the planning - the science of geography, especially physical planningand works, and therefore the need for the contributions of geographers were investigated.

___

  • ALAÇIK, N., ERKAL, T., 1979, "Bölge Planlamasında Jeomorfoloji ve Köykentler", Jeomorfoloji Dergisi, Sayı:8, sayfa:83-104, Ankara
  • ALTINTAŞ. Y., 2007. İmar Planlarında Yetki Kuralları ve Danıştay Kararlan Örneğinde; Planlamada Karşılaşılan Yetki Sorunları İle Çözüm Yolları. Gazi Üniv. Fen Bil. Enst. Şehir ve Bölge Planlama Böl. Yayınlanmamış Yük. Lis.Tezi.Ankara
  • ATALIK. G., ÇETİNER. A., GÖÇER. O., KESKİN. A., ÖZDEŞ. G.,SUHER. H., 1985. "Şehircilik". İTÜ. Yay. Sayı: 1317, S;6
  • BİLGİN, A., 1989, "Yerleşme Alanlarının Seçiminde Jeomorfoloji", Jeomorfoloji Dergisi,Sayı: 17, sayfa:35-42, Ankara.
  • BİLSEL,G.S., BİLSEL,A.A., 1980. Günümüzde İmar Planı Olgusu, Niteliği ve Türel Ayrımı.Türkiye'de İmar Planlaması. O.D.T.Ü. Şehir ve Bölge Planlama Bölümü. s:113-134 Ankara
  • ÇİFTÇİ,. Ç., 1999. Türkiye'de Büyükşehir Statüsündeki Bazı Kentlerde Sosyal Donatım Alanlarının Durumu ve Planlama ile İlişkileri. İTÜ Fen Bilimleri Ents. Şehir ve Bölge Planlama ABD. Yayınlanmamış Doktora Tezi s:25 İstanbul
  • DOĞANAY.H.,1993 Coğrafya'ya Giriş Metotlar - İlkeler ve Terminoloji.Gazi Büro Kitapevi Ankara
  • ERİNÇ, S., 1953, Doğu Anadolu Coğrafyası, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:572
  • ERİNÇ S., 1958 "Bölge Sınırlandırılmasının Esasları".2.İskan Şehircilik Haftası Konferansları Sayfa: 69-84
  • ERİNÇ S., 1959 "Bölge Planı nasıl yapılır?" İst.Üniv. Coğ. Enst. Derg. Cilt:5, Sayfa:10
  • ERİNÇ S., 1961 "Planlamada İklime Müdahale .-İmkanlar ve Metotlar" İst.Üniv.Coğ.Enst. Derg.Cilt:6, Sayı: 12, Sayfa:47-68
  • EROL, O., 1973, Ankara Şehri ve Çevresinin Jeomorfolojik Ana Birimleri, Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Yayınları No:240, Ankara
  • EROL, O., 1976, "Ankara Şehrinin Gelişmesinde Doğal Koşulların Etkisi", Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Yayınları No:257, sayfa:45-56, Ankara
  • ERTEK, A., 1995, "Senirkent Seli", Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:30, sayfa: 115-126, İstanbul
  • KALABALIK. H., 2002. İmar Hukuku. Seçkin Yayınları, Ankara
  • KELEŞ R.,1986 "Kent ve Bölge Planlamada Jeomorfoloji", Jeomorfoloji Derg. Sayı: 14, Sayfa:7-14
  • KELEŞ R.,1990. Kentleşme Politikası, İmge Yayınevi,Ankara
  • KOCAKUŞAK, S., 1996, "Türkiye'de Kentsel Yaşamın Önemi ve Planlamalarda Coğrafya Biliminin Yeri" Ankara Üniversitesi D.T.C.F. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, Sayı: 12 Ankara
  • KOÇMAN. A., 1991. İzmir'in Kentsel Gelişimi,Atatürk K.D.VT.Y.K. Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu. Coğrafya Araşt. Derg. Sayı:3, Sayfa: 101-123, Ankara
  • NASH. P.H. 1962, A Geographer Suggests How His Profession Can Help in Renewal Job. The Journal of Housing. C: XIX ss: 83-86
  • ÖZÇAĞLAR, A., 2006a, Coğrafyaya Giriş - Sistematik, Kavramlar Yöntemler. Hilmi Usta Matbaacılık, ISBN 975-93704-3-3, Ankara.
  • ÖZÇAĞLAR, A., ÖZGÜR, E.M., SOMUNCU, M., BAYAR, R, YILMAZ, M., YÜCEŞAHİN, M.M., YAVAN, N., AKPINAR N., VE KARADENİZ N. 2006b, "Çamlıhemşin İlçesinde Doğal ve Beşeri Kaynak Tespitine Bağlı Olarak Geliştirilen Arazi Kullanım Kararları" Coğrafi Bilimler Dergisi" Cilt:4, Sayı:l, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Yay. Ankara.
  • ÖZÇAĞLAR, A., 2004, "Coğrafi Bilimlerin Kentsel Ekonomi,Kentsel Yönetim, Bölgesel İktisat Ve Bölge Planlama Yönünden Analizi." Kentsel Ekonomi Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt II, Sayfa:94-101,DPT Müsteşarlığı-Pamukkale Üniversitesi Ortak Yayını, Ankara
  • ÖZDEMİR, M.A., 1996a, "Türkiye'de Büyük Yerleşme Alanlarının Seçiminde Jeomorfolojik Esaslar", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:2, sayfa: 209-222, Elazığ
  • ÖZDEMİR,M.A., KARADOĞAN,S., 1996b. "Türkiye'de İl Merkezlerinin Coğrafi Mekanla İlişkileri" Fırat Üniv.Sosyal Bil. Derg.. Cilt:8, Sayı:2
  • SUHER., H. 1996. Şehircilik, İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atelyesi. Yay No.62.İstanbul
  • ŞAHİN, C., 1989, "Hava Kirliliği ve Hava Kirliliğini Etkileyen Doğal Çevre Faktörleri", Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Coğrafya Araştırmaları, Cilt: 1 Sayı:l, sayfa: 25-45, Ankara
  • ŞENGÜN M.T., 2007. Harput Platosunda Doğal Ortam-İnsan İlişkileri Ve Doğal Çevre Planlaması" Fırat Üniv. Sosyal Bil. Enst.(Yayınlanmamış Doktora Tezi) .
  • TONBUL.S.,KARADOĞAN. S.,ÖZCAN. N.,2005 Elazığ Kenti ve Yakın .Çevresi İçin CBS Ortamında Olası Doğal Risk Değerlendirmesi ve Afet Bilgi Sistemi Uygulaması. Ege Üniv. Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu ve Sergisi 27/29 Nisan 2005 s;483-492 İzmir.
  • TUNCEL, M., 1977b. "Şehir Yerleşmelerinde Kuruluş Yerinin Fonksiyonel Sürekliliğe Etkisi Üzerine Bir Deneme: İzmit" İst.Üniv. Coğ. Enst. Derg.. Sayı:22 Sayfa:93-97
  • TUNCEL,M., 1980. "Tarih Boyunca Türkiye'de Kent Kuruluşları" İst.Üniv. Coğ. Enst. Derg.. S ayı: 23 Sayfa: 119-127
  • TUNCEL,M., 1981. "Doğal Olaylar Sonucunda Yer değiştiren Kentler" İ.Ü. Yerbilimleri Dergisi,Cilt: 1, Sayı: 1-2, sayfa: 115-124, İstanbul.
  • TUROĞLU H.,1998. "Sinop Şehri ve Çevresinin Arazi Kullanımı-Jeomorfoloji İlişkisi". Türk Coğrafya Derg.. Sayı:33, Sayfa:519-528
  • TUROĞLU,H., 2000-a, 'Doğal Ortam Analizi ve Düzenleme-Planlama Çalışmaları (Naturel Environment Assessment and Organizing-Planning Studies), Coğrafya Derg., Sayı: 8,s:201-212, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, İstanbul.
  • TUROĞLU,H., 2000-b, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Esasları, ISBN 975-97319-0-8, Kitapevi, İstanbul.
  • TUROĞLU, H., 2005, "Fiziksel Planlama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri", EGE Üniv.si, EGE Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu, 27-29 Nisan 2005, Bildiri Özetleri Kitabı S: 51,İzmir.
  • TÜMERTEKİN E., 1960 "Bölge Planlamasında Coğrafyacının Rolü" İst.Üniv.Coğ.Enst. Derg.Cilt:6 Sayı: 11, Sayfa:51-55
  • TÜMERTEKİN E., 1973 "Yerleşme Planlaması (Şehir-Köy İlişkileri)" İst.Üniv.Coğ.Enst.Derg.Cilt: 10 Sayı: 18-19, Sayfa:71-86
  • TÜMERTEKİN E., 1973 "Türkiye'de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar İst.Üniv.Yay.Yay.No:1840,s.23.
  • TÜMERTEKİN E., 1984 "Planlama Eğitiminde Coğrafya" İ.Ü. Deniz Bil. Ve Coğrafya Enst. Bülteni Cilt: 1, Sayı: 1, Sayfa:69-76
  • TÜMERTEKİN. E., ÖZGÜÇ. N.,1997. Beşeri Coğrafya.(İnsan-Kültür-Mekan) Çantay Kitapevi,İstanbul
  • TURKEŞ M., 1996 "Kent ve Bölge Planlamasında Topografyaya Bağlı Yerel Rüzgarlar" Ank Üniv. Türk. Coğ. Araşt. ve Uyg. Merk. Derg.. Sayı:5, Sayfa:213-228,
  • ÜNAL., T., 1985. Türkiye'de fiziki plan çalışmaları içinde Metropolitan Planlama Çalışmalarının Yeri ve Tarihi Gelişimi. Türkiye'de Metropolitan Alan Deneyim ve Sorunları Kolokyum M.S.Ü. Sosyal Bilimler Enst. Yay. No:2, İstanbul
  • ÜNAL., Y., 1991. Kentleşme ve Kentleşme Politikaları, TÜSES Türkiye Sosyal Ekonomik Araştırma Vakfı. İstanbul
  • ÜSTUNDAĞ. Ö., 2011 Bingöl Şehir Merkezinin Doğal Ortam Analizi ve Fiziksel Planlaması.Fırat Üniv. Sosyal Bil. Enst. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Elazığ
  • YALÇINLAR, İ., 1976, "Türkiye'de Bazı Şehirlerin Kuruluş ve Gelişmesinde Jeomorfolojik Temeller", Türk Coğrafya Dergisi, Sayı:30, sayfa: 1-6, İstanbul
  • YILDIZ. F., 2006.İmar Bilgisi,Nobel Yayınevi,Ankara
  • URL 1 www.istanbulmetropolitenplanlama.com