KOÇLAR. Bekir

Osmanlı imparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne Dersim'de yönetim sorunu

Dersim, coğrafi ve sosyal yapısı itibarı ile bölgede kurulmuş olan devletler için yönetimsel açıdan sürekli sorun teşkil etmiştir. Onun bu özelliği bölgede güçlü bir yönetimin oluşmasına engel olmuştur. Dersim halkı, çevresinden bağımsız olarak, dağlık, engebeli, düzenli orduların yürütülmesinin imkansız olduğu topraklarda kendine özgü bir otorite alanı oluşturmuştur. Bu durum, tarih boyunca çatışmalara neden olmuş ve Dersim, Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulana kadar, merkezi otoritenin kontrol edemediği bir bölge olarak kalmıştır. Cumhuriyet Türkiye'si Dersim'in bu yapısına, kurulmak istenen ulus devlete uygun hale getirmek için müdahale etmiştir. Bu müdahale, büyük çatışmalara neden olmuştur.

Administration Problem in Dersim: From Ottoman Empire to Turkish Republic

The geographic and social structure of Dersim was continuously problem fort hegovernments which were established in the region. Đts geographical continuously blocked allstrong governments to rule Dersim. The people of Dersim created unique hinterland in the roughmountainous, hilly areas in which regular army didn’t survive. This region couldn’t be controlledby the centralized managements. This situation caused great conflicts during its history andcontinued until the establishment of Turkish Republic. The Republic interfered the specialstructure of Dersim to accommodate them to the nation-state this interference caused greatconflicts.

PDF

___

Arşiv Belgeleri
T.C. Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi; 030-10 88-580-19 030-10 54-360-1 030-10 70-463-18 030-10 128-923-19 030-10 72-470-8 030-10 81-530-18
Yayınlanmış Belgeler
Celal Bayar, Şark Raporu, İstanbul 2006
Dersim Raporu, İstanbul 2010
Doğu Sorunu Necmeddin Sahir Sılan Raporları (1939-1953), Derleyenler: Tuba Akekmekçi,Muazzez Pervan, İstanbul 2010
Faik Bulut, Dersim Raporları, İstanbul, 2009
Saygı Oztürk, ismet Paşa 'nın Kürt Raporu, İstanbul 2008
T. B. M. M. Zabıt Ceridesi
Vilayet ve Mahalli İdareler Mevzuatı (1864-1996), Ankara 1997
Kitaplar
Ahmet Cevdet Paşa, Ma'ruzat, Yay. Haz. Yusuf Halaçoğlu, İstanbul,1980
Ahmet Cevdet Paşa, Tezâkir (21-39), Yay. Haz. Cavid Baysun, Ankara, 1986
AKGÜL Suat, Amerikan ve ingiliz Raporları Eşliğinde Dersim, İstanbul 2009
AKYOL Taha, Osmanlı 'da ve Iran 'da Devlet, İstanbul 1999
AYGÜN Hüseyin, Dersim 1938 ve Zorunlu İskan, Kasım 2009 Ankara
DERSİMİ Nuri, Kürdistan Tarihi, İstanbul 2004
HALLİ Reşat, Türkiye Cumhuriyetindeki Ayaklanmalar (1924-1938 ), Ankara 1972
KARABEKİR Kazım, Kürt Meselesi, İstanbul 1995
KOÇAK Cemil, Umumi Müfettişlikler (1927-1952), İstanbul 2003
OGÜN Tuncay, Doğunun Mirlerine Son Veda Izzeddin Şir Bey ve İsyanı, İstanbul 2010
SEZEN Tahir, Osmanlı Yer Adları (Alfebetik Sırayla), Ankara 2006
ULUĞ Naşit Hakkı, Derebeyi.ve Dersim, İstanbul 2009
ULUG Naşit Hakkı, Tunceli Medeniyete Açılıyor, İstanbul 2007
YIMAZÇELİK İbrahim, XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Dersim Sancağı, Elazığ 1999
YONGA Mehmet Zülfü, Dersim ( Tunceli ) Tarihi, Yayma Hazılayanalar: Ahmet Halaçoğlu,İbrahim Yılmazçelik, Ankara 1994
Makaleler
OLSON Robert, "The Kurdish Rebellions of Sheik Said (1925), Mt. Ararat (1930), and Dersim (1937-8): Their impact on the Development of the Turkish Air Force and on Kurdish and Turkish Nationalism", Die Welt des Islams, New Series, Vol. 40, Issue 1 (Mar., 2000), s. 67-94
SEEL L. Molyeneux, "A Journe in Dersim", Geopraphical Journal, Vol. 44 No:l (Jul. 1914), s.49-68
ÜNAL M. Ali, "XVI. Yüzyılda Çemişgezek Sancağı İdari Yapısı", Osmanlı Araştırmaları XII, Neşir Heyeti, Halil İnalcık, Nejat Göyünç, Heath W. Lowry, İsmail Erünsal, Bert Fragner, Klaus Kreiser, İstanbul 1992, s. 367-390
İnternet Siteleri
http://tuikrapor.tuik. gov.tr