Abbasiler dönemi bağdat çarşıları

Ebu Cafer el-Mansurun, ciddi araştırmalar sonucu, iklimi, ekonomik imkânları ve askeri açıdan elverişli konumu bakımından uygun bulduğu Bağdat, dört yıl gibi kısa bir zaman içerisinde mamur hale getirilerek, Abbasiler döneminde dünya ticaretinin adeta parlayan bir yıldızı oldu. Selam ve esenlik yurdu olarak nitelendirilen Bağdat, özellikle düzenli çarşı ve pazarları ile ön plana çıkmaktaydı. Zira belirli bir plan dâhilinde; ana caddeler üzerinde veya bu ana caddeye açılan sokaklarda ya da farklı mekânlarda müstakil olarak inşa edilen çarşılar, düzen ve intizamı ile göz doldurmaktaydı. Çalışmamızda, Abbasiler dönemi içerisinde geniş hinterlandı ile ticaretin efendiliğini elinde bulunduran ve dünya ticaretine yön veren Bağdatın, çarşı ve pazarları ile sahip olduğu ticarî potansiyelini ele almaya çalıştık.

Baghdad bazaars in the period of abbasid

As a result of Ebu Cafer el-Mansour s serious investigations, Baghdad, which is approved in point of its climate, economical opportunities and suitable position in military branch, officially became a star of the trade of the world by improving in the period of Abbasid. Baghdad ,which is known as a salutation and healthiness home, especially stood out with its ordered markets and bazaars. Owing to the fact that, in a certain plan, bazaars, where they were built as detached on high streets, streets which are connected with these high streets, or in different places, attracted attention with their order and arrangement. In our study, we tried to take up Baghdad, which directs the trade of the world, has politeness of trade and large hinterland in Abbasids term; and its commercial potential which it has through its markets and bazaars.

PDF

___

eL-ABBÂDÎ, Ahmed Muhtar; Fit Tarîhil Abbasî vel Fatimî, Beyrut, 1971. ABDURRAHİM, Muddazir; Hukuki Kurumlar, İslam Şehri, (çev. E. Topçugil), İstanbul, 1992.
eL-BAĞDADİ, Ebu Bekr Ahmed b. Ali Hatip el-Bağdadi, Tarih Bağdad, c. I-XXIV, Kahire, 1951.
BAKIR, Abdulhalik; Itriyat, Gıda İlaç Üretimi ve Tağşişi, Ankara, 2000.
BAKIR, Abdulhalik; Ortaçağ İslam Dünyasında Tekstil Sanayi Giyim-Kuşam ve Moda, Ankara, 2005.
BAKIR, Abdulhalik; Ortaçağ İslam Dünyasında Taş ve Toprak Mamulleri Sanayi, Ankara, 2001.
BAKIR, Abdulhalik; Ortaçağ Tarih Ve Medeniyetine Dair Çeviriler I-II, Ankara, 2008.
İBN BATÛTA, Muhammed b. Abdullah; İbn Batûta Seyahatnamesi, (çev. Mümin Çevik), İstanbul, 1993.
eL-BELÂZURÎ, Ahmed b. Yahya; Fütûhul-Büldan, (çev. Mustafa Fayda), Ankara, 2002. CAN,
Yılmaz; İslam Şehirlerinin Fiziki Yapısı, Ankara, 1995.
CHALMETA, Pedro; Pazarlar İslam Şehri, (çev. E. Topçugil ), İstanbul, 1992.
ÇELEBİ, Ahmed; et-Tarihul-İslâmi vel-Haderatül-İslamiyye, D.G.B.İ.T, c. III, s. 367.
eD-DİNEVERÎ, Ebu Hanife Ahmet b. Davud, Ahbârut Tıvâl, Beyrut, ts.
eD-DÛRÎ, Abdulaziz; Bağdat, DİA, c. IV, İstanbul, 1991.
eD-DÛRÎ, Abdulaziz; Hükümet Kurumları, İslam Şehri (çev. E. Topçugil), İstanbul, 1992.
ELİSSEEF, Nikita, Fiziki Plan, İslam Şehri (çev. E. Topçugil), İstanbul, 1992.
İBNUL ESİR, Ali b. Muhammed; el-Kâmil fit-Târih, (trc. A. Ağırakça - A. Özaydın), c. I-XII, İstanbul, 1985.
GÜL, Muammer; Ortaçağ İslam Tarihinde Sosyal Sınıfların Tarihine Bir Bakış: Ahdas Hareketi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. V, S. 7, Mayıs, 2002.
GÜL, Muammer; İslam ve Şehir, Muhafazakâr Düşünce, Yıl 6, S. 23, Ocak-Şubat-Mart, 2010.
eL-HAMEVÎ, Ebu Abdullah Şihâbeddîn Yâkût; el-Mucemul-Büldân, (nşr. Muhammed Abdurrahman Meraşali) Beyrut, 2008.
HASAN, İbrahim Hasan; İslam Tarihi, (çev. İsmail Yiğit), c. I-VI, İstanbul, 1987.
HINZ, Walther; İslamda Ölçü Sistemleri (çev. Acar Sevim), İstanbul, 1990.
eL-HUDARÎ, Muhammed; Muhâdarâtü Târîhul-Umemil-İslâmiyye: ed-Devletül Abbâsiyye, Kahire, ts.
eL-KAZVÎNÎ, Zekeriyya b. Muhammed; Âsârul-Bilâd ve Ahbârul-İbâd, Beyrut, 1969. LEWİS, Bernard; Tarihte Araplar, (çev., H. Dursun Yıldız), İstanbul, 2000.
İBİŞ, Yusuf; İktisadî Kurumlar, İslam Şehri, (çev. E. Topçugil), İstanbul, 1992.
İNAYE, Ğazi; Davabitu Tanzimi- İktisat fi Sukil-İslamî, Beyrut, 1992.
MEZ, Adam; Onuncu Yüzyılda İslam Medeniyeti-İslam Rönesansı, (trc. Salih Şaban), İstanbul, 2000.
MICHON, J. J. ; Dini Kurumlar, İslam Şehri, (çev., E. Topçugil), Ağaç Yay., İstanbul, 1992.
MISRÎ, Hüseyin Ali, Ticâretül-Irak fîl-Asril-Abbâsî, İskenderiyye, 1982. İBN MİSKEVEYH, Ebû
Ali b. Muhammed; Tecâribül-Ümem ve Teâkibül-Himem, (thk. Seyyid K. Hasan), Beyrut, 2003.
MUTÇALI, Serdar; Arapça Türkçe Sözlük, İstanbul, 1995.
Müellifi Meçhul, Hudûdül-Âlem minel-Meşrik ilel-Magrib (Yay. Haz., V. Minorsky, Çev. A. Duman-M. Ağarı), İstanbul, 2008.
İBN TEYMİYE; Bir İslam Kurumu Olarak Hisbe, (çev. Vecdi Akyüz), İstanbul, 2001.
LE STRANGE Guy; Baghdad During the Abbasid Caliphate, Oxford-London, 1924.
eŞ -ŞEYZERİ, İslâm Devletinde Hisbe Teşkilâtı, İstanbul, 1993.
TABERÎ, Muhammed b. Cerîr; Târîhut-Taberî Tarîhul-Umem vel-Mulûk (thk. Muhammed Ebul Fadl İbrahim), c. IX, Beyrut, 1962.
TUDELALI BENJAMİN-Ratisbonlu Patachia; Ortaçağda İki Yahudi Seyyahın Avrupa, Asya ve Afrika Gezileri (çev. Nuh Arslantaş), İstanbul, 2001.
ÜLKEN, H. Ziya; Doğu Uygarlığının Yükselişinin Tarihsel Nedenleri, İstanbul, 2002