Celalettin UZUN

16381639 (H. 10481049) tarihli Harput Şer iyye sicilinin tanıtımı ve fihristi

Şer iyye Sicilleri Osmanlı tarihinin en önemli arşiv kaynaklarından biridir. Şer iyye mahkemelerinde tutulan bu vesikalar hukuki ihtilafların yanı sıra merkezden gönderilen ferman, berat, emir ve hükümler, sefere çıkan ordunun ihtiyaçlarıyla ilgili yapılan hazırlıklar, alım-satım olayları, vasi, vekil ataması, bağış, rehin, evlenme-boşanma, borç tescilleri, vakıflarla ilgili kayıtlar, yiyecek eşya fiyatları gibi sosyo-ekonomik, kültürel, idari ve siyasi yapı ile ilgili çok çeşitli bilgileri ayrıntısıyla ihtiva etmektedir. Bu nedenle Siyasi, sosyal, iktisadi ve kültür tarihimiz açısından oldukça önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Harput tarihi için büyük bir önem arz eden 1638 1639 tarihli şer iyye sicilinin tanıtımı ve belgelerinin özetleri üzerinde durulmuştur.

16381639 (H.10481049) dated Harput Shari ah register s presenttation and index

The registers of shari ah is among the most important sources of Ottoman history. These documents that kept in shari ah s courts particularly contains socio-economic, cultural, governmental and political informations like legal disputes, rescripts, orders, judgements, and placement documents, which were sent by capital, and also includes preparations of army, purchases and sales, guardians, proxy assignment, grants, pledges, marriage-divorce, dept documents, the documents related to foundations, the prices of foods and commodities. In this study, we emphasize on abstracts of documents and the presentation of shari ah registers between 1638-1639 that are very important for Harput history.

PDF

___

AKGÜNDÜZ, Ahmet, Şer´iyye Sicilleri, C. I-II, İstanbul, l988.
AKSIN, Ahmet 19. Yüzyılda Harput, Elazığ, 1999.
ATALAR, Münir, "Şer´iyye Mahkemelerine Dair Kısa Bir Tarihçe", Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi, S,4, Ankara, 1980, s. 303-328.
ATAR, Fahrettin Şürût ve Sicillât TDV İslam Ansiklopedisi, 39, İstanbul, 2010, s. 270-273.
ERDOĞDU, İbrahim, XVII. Yüzyılın İkinci Yarısında Osmanlı Toplumunda Değişim Eğilimleri (Harput Örneği), (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Ün. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2006.
ERDOĞDU, İbrahim, 17. Yüzyılın İkinci Yarısında Harput Esnafı ve Ticarî Olanakları: Değişim Açısından Bazı Gözlemler, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 11, S. 32 (Yaz), Ankara 2007, s. 259-285
ERDOĞDU, İbrahim, Sancaktan Mukâtaaya Geçiş Sürecinde Harput Sancağında Ehl-i Örf Taifesi, OTAM, 20, Ankara 2009, s. 117-147.
GEDİKLİ, Fethi Şeriyye Sicillerinin Hukuk Tarihi Açısından Önemi ve Sicillere Dayalı Araştırmalar, İSAM Dünden Bugüne Osmanlı Araştırmaları Tespitler-Problemler-Teklifler-, İstanbul, 2007, s.73-96.
KÜTÜKOĞLU, S.Mübahat, Osmanlı Belgelerinin Dili (Diplomatik), T.T.K., İstanbul, 1988.
ONGAN, Halit Ankaranın Bir Numaralı Şeriye Sicili, Ankara, 1958.
ÖZDEMİR, Rifat, Şeriyye Sicillerinin Sosyo-Ekonomik Tarih ve Halk Kültürü Açısından Önemi, I. Battal Gazi ve Malatya Çevresi Halk Kültürü Sempozyumu, Tebliğler, Malatya, 1986, s. 179-187
PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I-III, M.E.B., İstanbul, 1993.
TAK, Ekrem, Diplomatik Bilimi Bakımından XVI-XVII. Yüzyıl Kadı Sicilleri ve Bu Sicillerin İhtiva Ettiği Belge Türlerinin Form Özellikleri ve Gelişimi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul 2009.
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti'nin İlmiye Teşkilatı, T.T.K., Ankara, 1988.
ÜNAL, Mehmet Ali, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), TTK, Ankara, 1999
ÜNAL, Mehmet Ali, 1646 (1056) Tarihli Harput Kazâsı Avârız Defteri, Ege Üniversitesi Tarih İncelemeleri Dergisi, XII, İzmir, 1997, s. 9-73
YILMAZÇELİK, İbrahim, Şeriyye Sicillerinin Toplu Kataloğuna Doğru Diyarbakır Şeriyye Sicilleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 90 (Haziran 1994), s. 40-62
YILMAZÇELİK, İbrahim, Diyarbakır Şeriyye Sicilleri (Kataloğ ve Fihristleri), Ankara, 2001.