Şap Hastalıklı ve Şap Aşısı Yapılan Sığırlarda Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametrelerin Değerlendirilmesi

Bu çalışmada; şap hastalıklı sığırlar ile şap aşısı yapılan sığırlarda bazı hematolojik ve kardiyakenzim [kardiyak troponin-I (cTn-I), kreatin kinaz (CK), kreatin kinaz – miyokardiyal band (CK-MB),laktat dehidrogenaz (LDH) ve aspartat aminoteansferaz (AST)] aktiviteleri ile serum A, C ve Evitamini ile malondialdehit (MDA) düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma materyalini,genel klinik muayenelerinden sonra şap hastalığı teşhisi konan 20 baş sığır (Hasta grubu) ile şapaşısı yapılan sağlıklı 20 baş sığır (Aşı grubu) olmak üzere toplam 40 baş hayvan oluşturdu. Tümhayvanların genel (vücut sıcaklığı, kalp ve solunum frekansı ile rumen hareketleri sayısı)yapıldıktan sonra Hasta grubundaki hayvanlardan 1 kez, Aşı grubundaki hayvanlardan iseaşılamadan önce (Kontrol grubu) ve aşı uygulamasından sonraki 1., 3., 7. ve 14. günlerde(sırasıyla Aşı-1 grubu, Aşı-2 grubu, Aşı-3 grubu ve Aşı-4 grubu) hematolojik ve biyokimyasalanalizler için V. jugularis'lerinden kan örnekleri alındı.Hasta grubu ile diğer gruplar arasında tüm klinik parametrelerin ortalama değerlerinin istatistikselolarak önemli derecede farklı olduğu gözlendi (P0.05) olduğugörülürken, serum cTn-I ve CK düzeylerinin Hasta grubunda diğer gruplara göre önemli derecedeyüksek (P

Evaluation of Some Hematological and Biochemical Parameters in Cattle with Foot and Mouth Disease and Vaccinated with Foot and Mouth Disease Vaccine

Evaluation of Some Hematological and Biochemical Parameters in Cattle with Foot and Mouth Disease and Vaccinated with Foot and Mouth Disease Vaccine In this study, it was aimed to determine some hematological and cardiac enzyme activities [cardiac troponin-I (cTn-I), creatine kinase (CK), creatine kinase-myocardial band (CK-MB), lactate dehydrogenase (LDH) and aspartate aminothecenase AST)] and serum A, C and E vitamins with malondialdehyde (MDA) levels in cows with foot-and-mouth diseases. The study material consisted of 20 cattle (patient group) that were diagnosed with foot-and-mouth diseases after general clinical examinations and 20 cattle (vaccination group) with foot-and-mouth vaccination. After detailed clinical examinations (body temperature, heart and respiratory frequency and number of ruminal movements)on days 1, 3, 7 and 14 of the animals in the patient group, before vaccination from the animals in the vaccine group and on the 1st, 3rd, 7th and 14th days after the vaccination (Vaccine1 group, Vaccine-2 group, Vaccine-3 group and Vaccine-4 group respectively), from V. jugularis according to the procedure for hematological and biochemical analyzes, and blood samples were taken. The mean values of all clinical parameters between the patient group and the other groups were statistically significantly different (P

PDF

___

Aiello SE, Mays A. The Merck Veterinary Manuel. 8th Edition, Philadelphia: National Publishing, 1998.
Gül Y. Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları (Sığır, Koyun-Keçi). 4. Baskı. Malatya: Medipres Yayıncılık, 2016.
Aytuğ CN, Alaçam E, Görgül S, ve ark. Sığır Hastalıkları. Revize Edilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı. İstanbul: Teknografik Matbaası, 1991.
Demir P, Aydın E, Bozukluhan K. The assessment of production loss caused by foot and mouth disease on animals farms in the Northeast Anatolia Region in Turkey. J Vet Med Res 2017; 4: 1079.
Constable PD, Hinchcliff KW, Done SH, Grünberg W. Veterinary Medicine. Textbo ok of the Diseases of Cattle, Horses, Sheep, Pigs and Goats. 11th Edition, St Louis, Missouri: Elsevier, 2017.
İssi M, Gül Y. Sığırların bazı enfeksiyöz hastalıklarında serum vitamin C düzeyleri üzerine araştırmalar. FÜ Sağlık Bil Dergisi 2001; 15: 113-120.
İssi M, Kandemir FM, Başbuğ O, Gül Y, Özdemir N. Şap hastalıklı besi sığırlarında salya ve eritrosit arginaz aktiviteleri. YYU Veteriner Fakültesi Dergisi 2010; 21: 91- 93.
Anığı K. Ağrı Yöresinde Şap Hastalığı Tanısı Konulan İneklerde A vitamini Seviyelerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, 2011.
Yörük IH, Tanritanir P, Dede S, Ceylan E, Ragbetli C. Antioxidant vitamins and microminerals in cows with footand-mouth disease. Indian J Anim Res 2014; 48: 593- 596.
Elitok B, Balikci E, Kececi H, Yilmaz K. Creatinin phosphokinase (CPK), lactate dehydrogenase (LDH), aspartate aminotransferase (AST) activities, glucose levels and ECG findings in cattle with foot and mouth disease. Kafkas Univ Vet Fak Derg 1999; 5: 161-166.
Ghanem MM, Abdel-Hamid OM. Clinical, haematological and biochemical alterations in heat intolerance (panting) syndrome in Egyptian cattle followin natural foot-andmouth disease (FMD). Top Anim Health Prod 2010; 42: 1167-1173.
Mousa SA, Galal MKH. Alteration in clinical, hemobiochemical and oxidative stress parameters in Egyptian cattle infected with foot and mouth disease (FMD). J Anim Sci Adv 2013; 3: 485-491.
Cha CN, Park EK, Yoo CY, et al. Blood parameters changes in Korean traditional calves and pigs after footand-mouth disease vaccination. Korean J Vet Res 2017; 57: 43-45.
Barkakati J, Sarma S, Kalita DJ. Effect of foot and mouth disease on haematological and biochemical profile of cattle. Indian J Anim Res 2015; 49: 713-716.
Gokce G, Gokce HI, Gunes V, Erdogan HM, Citil M. Alterations in some haematological and biochemical parameters in cattle suffering from foot-and-mouth disease. Turk J Vet Anim Sci 2004; 28: 723-727.
Nasr El-Deen NAM, Neamat-Allah ANF, Rizk LG, Fareed RSG. Serological, hematological, biochemical and oxidative markers during foot and mouth disease serotype ‘O’ infection, Egypt. Bulletin UASVM Veterinary Medicine 2017; 74: 218-226.
Akın H, Güneş V, Bekdik İK. Practice cardiac troponin I kit expressions and concentrations of cardiac troponin I in beef cattle foot and mouth disease. Journal of Faculty of Veterinary Medicine Erciyes University 2015; 12: 163-170.
Aslani MR, Mohri M, Movassaghi AR. Serum troponin I as an indicator of myocarditis in lambs affected with foot and mouth disease. Vet Res Forum 2013; 4: 59-62.
Aktas MS, Ozkanlar Y, Oruc E, Sozdutmaz I, Kırbas A. Myocarditis associated with foot-and-mouth disease in suckling calves. Vet Arhiv 2015; 85: 273-282.
Avci O, Yavru S, Sevik M. Changes in serum biochemical values in adult cattle with foot and mouth disease. Inter J Vet Sci 2017 6: 174-177.
Bozukluhan K, Merhan O, Öğün M, Kızıltepe Ş, Akpınar R. Sığırlarda şap hastalığının klinik seyri sırasında bazı biyokimyasal parametrelerin araştırılması. Erciyes Üniv Vet Fak Derg 2015; 12: 109-113.
Dehkordi JA, Mohebbi AN, Dehkordi SB. Evaluation of dysrhythmias and myocardial biomarkers in high and lowyielding dairy cows. Iranian Journal of Veterinary Medicine 2014; 8: 101-109.
Gunes V, Erdogan HM, Citil M, Ozcan K. Assay of cardiac troponins in the diagnosis of myocardial degeneration due to foot-and-mouth disease in a calf. Vet Rec 2005; 156: 714-715.
Gattani A, Gupta KK, Joshi G, Gupta SR. Metabolic profile of foot and mouth disease stressed sheep in semi arid region. Journal of Stress & Biochemistry 2011; 7: 148-153.
Nath R, Prasad RL, Sarma S. Oxidative stress biomarkers in cross bred cows affected with foot and mouth disease. Indian J Anim Res 2014; 48: 628-632.
Bozukluhan K, Atakişi E, Atakişi O. Nitric oxide levels, total antioxidant and oxidant capacity in cattle with footand-mouth-disease. Kafkas Univ vet Fak Derg 2013; 19: 179-181.
Khoshvaghti A, Askari A, Nazifi S, Ghan M. Evaluation of some antioxidant enzymes in cattle infected with foot and mouth virus. İstanbul Üniv Vet Fak Derg 2014; 40: 70-75.
Kızıl S, Altıntaş A. Şap hastalıklı sığırlarda süt ve kanda vitamin A, E ve selenyum düzeyleri. Turk J Vet Anim Sci 2001; 25: 961-969.
Tunca R, Sozmen M, Erdogan HM, et al. Determination of cardiac troponin I in the blood and heart of calves with foot and mouth disease. J Vet Diagn Invest 2008; 20: 598-605.
Kızıl Ö, Gül Y. Şap aşısı uygulanan besi sığırlarında antioksidan vitaminlerin klinik ve bazı hematolojik parametreler ile antioksidan enzim ve lipit peroksidasyon düzeylerine etkileri. FÜ Sağlık Bil Derg 2004; 18: 97-106.
Kızıl Ö, Gül Y. Şap aşısı uygulanan besi sığırlarında AD3E ve C vitamini uygulamalarının serum protein fraksiyonları üzerine etkileri. FÜ Sağ Bil Vet Derg 2010; 24: 57-62.
Or ZS, Fidancı UR. Şap virüsü ile enfekte ve aşılı danalarda serum proteinlerin elektroforetik dağılımı. Ankara Üniv Vet Fak Derg 2009; 56: 13-18.
Şevik M. Antibody response against foot-and-mouth disease vaccine differ between the sexes in cattle. Eurasian J Vet Sci 2013; 29: 205-210.
Şentürk B. Türkiye’de salgın hayvan hastalık sorunu ve yeni model önerileri. Harran Üniv Vet Fak Derg 2015; 4: 27-29.
Smith BP. Large Animal Internal Medicine. 4th Edition, St Louis, Missouri: Mosby Elsevier, 2009.
Kitching RP. Clinical variation in foot and mouth disease: Cattle. Rev Si Tech 2002; 21: 499-504.
Altan Y, Şendil Ç. İç Hastalıklar Kliniğine Giriş. İstanbul: İstanbul Ünüversitesi Basımevi, 1983.
Bilal T. Veteriner Hekimlikte Muayene Yöntemleri. İstanbul: Nobel Matbaacılık, 2012.
İmren HY. Veteriner İç Hastalıklarına Giriş. Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Medisan, 1997.
Akın H. Sığırlarda Şap Hastalığına Bağlı Kalp Kası Hasarının Teşhisinde Serum Kardiyak Troponin-I Düzeylerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, 2010.
Shawky SM, Thabet NS, Orabi SH, Nayel MA. A comparative study on the hemato-biochemical and immunological effects of the hexavalent FMD vaccine alone or in combination with trivalent FMD vaccine in cattle. Journal of Biosciences and Medicines 2016; 4: 16- 26.
Undhad VV, Fefar DT, Jivani BM, et al. Cardiac troponin: A emerging cardiac biomarker in animal health. Vet World 2012; 5: 508-511.