İbrahim ŞEKER, Gökhan SARGIN, Pınar ŞEKER, Merve ŞAHİN, Volkan Serhat ÖZEN, Ayşegül AKDENİZ, Okan ERKMEN, İbrahim KIŞLALIOĞLU, Gül Büşra DOĞU

Elazığ ili merkez ilçede tüketicilerin süt tüketim alışkanlıkları ve bu alışkanlıkları etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Bu araştırma, Elazığ ili merkez ilçede yaşayan tüketicilerin süt tüketim alışkanlıklarını ve bu alışkanlıkları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, 2011 yılı Mart ayında gönüllülük esasına göre 495 kişiye yüz yüze anket uygulanmıştır. Araştırmada, Elazığ ili merkez ilçedeki tüketicilerin sadece %21.4'ü her gün düzenli olarak süt içme alışkanlığının olduğunu beyan etmiştir. Katılımcılar sütü tadından (%7.3), alışkanlığının olmamasından (%80.8), kokusundan (%6.5) ve rahatsızlık vermesinden (%5.4) dolayı düzenli şekilde veya hiç tüketmediklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların %59.8'i pastörize veya UHT sterilize sütü, %10.3'ü sokak sütünü ve %29.9'u direk tanıdıkları üreticiden aldıkları günlük sütü tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Katılımcıların %78.0'inin süt alırken markayı önemsedikleri ve %58.0'inin karton kutuyu ambalaj tipi olarak tercih ettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların %84.6'sı okul sütü programının çok gerekli veya gerekli olduğunu, %86.3'ü toplumun süt tüketimi konusunda yeterince teşvik edilmediğini düşündüklerini beyan etmişlerdir. Katılımcıların %79.0'u en çok inek sütünü tercih ettiklerini, %60.2'si ise sütteki yağ oranına önem verdiklerini belirtmişlerdir. Elazığ merkez ilçede sütün en çok satın alındığı yer %66.9'luk bir oranla marketler olmuştur. Katılımcıların sütü satın alırken en çok dikkat ettikleri hususlar ise %45.3'lük oranla firma adı ve %24.4'lük oranla sütün fiyatı olmuştur. Sütün en önemli besin değeri %34.9'luk oranla protein kaynağı şeklinde beyan edilmiştir. Toplumun içme sütü tüketimi hakkında teşvik edilmesi için en etkili yol olarak ise %70.9'luk bir oranla Radyo ve TV tercih edilmiştir. Ayrıca, tüketicilerin süt tüketimi tercihlerinde cinsiyetin, öğrenim durumunun, hane halkı büyüklüğünün ve gelir düzeyinin değişik düzeylerde farklılıklara neden olduğu belirlenmiştir.

Determination of consumer habits milk consumption in Elazığ and the factors affecting these habits

The present study was undertaken to determine c onsumer habits for milk consumption and the factors affecting these habits in Elaziğ. A face-to-face survey was carried out with 495 volunteer participants in March, 2011. Results indicated that only 21.4% of the participants reported that they have milk drinking behavior on daily basis. Remain ing participants did not consume milk regularlyor did not consume it at all due to its taste (7.3%), lack of milk drinking habit (80.8%), odor (6.5%), and health problems (5.4%). 59.8% of participants preferred pasteurized or UHT sterilized milk while 10.3% preferred street-milk and 29.9% did prefer milk to buy directly from producers that they know. 78.0% of the participants cared about brand name and 58.0% preferred Tetra pack packaging. 84.6% described the school milk program asvery necessary or necessary . In addition, 86.3% did not agree that the society was sufficiently encouraged for drinking milk. 79.0% of the participants preferred cow milk most while 60.2% cared about milk fat level most. Markets were the retail points where the milk was sold mo st (66.9%). The factors that the participants paid most attention were company name (45.3%) and price (24.4%). The most important nutritional value of the milk was described as protein source by 34.9% of the participants. The most effective way of encouraging people for drinking milk was preferred asRadio and TV by 70.9%. In addition, gender, educational status, household size and the level of income led to differences in the milk consumption habits of consumers.

PDF

___

1) İçöz Y, Demir A, Çeliker SA, Kalanlar S, Gül U. Süt ve Süt Ürünleri Durum Tahmini. TEAE Yayınları 2005-2006; No: 132, Ankara, 2006.
2) Metin M. Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 2001.
3) Tekinşen C. Süt Ürünleri Teknolojisi. Konya: Selçuk Üniversitesi Basımevi, 2000.
4) Anonim. Hayvancılık istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/24.09.2012.
5) Anonim. Ulusal süt konseyi sektör raporu-2010. http://www.ulusalsutkonseyi.org.tr/ana/default.asp/24.09.2010.
6) Akbay C, Tiryaki GY. Tüketicilerin ambalajlı ve açık süt tüketim alışkanlıklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Kahramanmaraş örneği. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 2007; 10: 89-96.
7) Kılıç M. Türkiyede Süt ve Süt Ürünleri Tüketim Düzeyi ve İzlenen Politikalar: İzmit Büyükşehir Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ: Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2005.
8) Şengül S. Türkiyede gelir gruplarına göre gıda talebi. ODTÜ Gelişme Dergisi 2004; 31: 115-148.
9) Vural NY. Antalya İli Süt ve Süt Ürünleri Tüketici Profili Çalışması. Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Antalya: Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
10) Tarakçı Z, Selçuk Ş, Şahin K, Coşkun H. Üniversite öğrencilerinin içme sütü tüketim alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 2003; 13: 15-21.
11) Topcu Y. Süt Ürünlerinde Marka Rekabeti ve Tüketici Davranışları: Erzurum İli Örneği. Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
13) Çetinkaya A. Kafkas Üniversitesi öğrencilerinin içme sütü ve süt ürünlerini tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Atatürk Üniv Vet Bil Derg 2010; 5: 73-84.
14) Özel G. Tüketicilerin süt tercihinde etkili olan faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2008; 3: 227-240.
15) Şimşek B, Açıkgöz İ. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin içme sütü tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. YYÜ Tar Bil Derg 2011; 21: 12-18.
16) Şimşek O, Çetin C, Bilgin B. İstanbul ilinde içme sütü tüketim alıskanlıkları ve bu alıskanlıkları etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fak Derg 2005; 2: 23-35.
17) Anonim. Gelir, tüketici, tüketim ve yoksulluk istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/04.12.2010.
18) Akgül A. Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. 3. Baskı. Ankara: Emek Ofset Ltd Şti, 2005.
19) Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik. 5. Baskı, Ankara: Kaan Kitabevi, 2003.
20) Uzunöz M, Gülşen M. Üniversite öğrencilerinin süt ve süt ürünleri tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 2007; 3: 15-21.
21) Sarıözkan S, Cevger Y, Demir P, Aral Y. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi öğrencilerinin hayvansal ürün tüketim yapısı ve alışkanlıkları. Erciyes Üniv Sağlık Bil Derg 2007; 16: 171-179.
22) Benli E. Globalleşen Dünyada Türkiyede et ve süt sanayii. Sağlıklı Süt ve Yoğurt Tüketimi. http:www.afiyetle.com/24.9.2012.
23) Wilkie W. Consumer Behaviour. New York, USA: University of Florida, 1986.
24) Asseal H. Consumer Behavior and Marketing Action. Boston, USA: New York University, PSW-Kent Publishing Company, 1992.
25) Kotler P, Armstrong G. Principles of Marketing. 10th Edition. USA: Donnelley-Willaard RR Press, 2004.