DİYARBAKIR OVASI YERALTISULARININ SU KALİTESİ ANALİZİ

Yeraltı sularının giderek azalması yanında kirlilik nedeniyle kullanılamaz hale dönüşmesi günümüz insanının karşı karşıya olduğu bir diğer problemdir. Kirletilmiş bir yüzey suyunun toprağın derindeki katmanlarına olan hareketi, yer altı suyu kalitesini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Kirlenmiş yeraltısuyu da akarsulara ve göllere doğru hareket ettiğinde bu suları kirletebilmektedir. Evsel atık suların arıtılmadan kullanılması sonucu organik, inorganik ve ağır metaller gibi kirleticiler bir bütün olarak toprağa, yer altı suyuna ve bunun sonucunda hayvan ve insan besin zincirine geçebilmektedir. Bu nedenle gerek içme suyunda gerek te tarım açısından kullanılan suların su kalitesinin bilinmesi ve tespiti önemlidir. Bu çalışmada Diyarbakır Ovasında yer altı su kalitesi araştırılmış olup, bölgeler ve jeolojik formasyonlardan elde edilecek suyun hangi amaçla kullanılabileceği tespit edilmiştir. Bu amaçla DSİ, Köy Hizmetleri, Özel İdarelerce açılan kuyu sularının Köy hizmetleri ve DSİ laboratuar sonuçlarında elde edilmiş kimyasal analiz sonuçları, TSE 266[1], WHO (DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ [2], ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA)[3], kriterlerinin standartlarınca belir-lenmiş ayrıca Wilcox Diyagramı Piper Üçgeni, SAR değerleri ve ABD Tuzluluk Laboratuarı Diyagramı da kullanılarak sınıflandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yeraltısuları, Su Kalitesi

PDF

___

1. TSE, “İçme Suları Türk Standartları”, TSE Standart No:266, Ankara,1997.
2. World Health Organization (WHO), Guideli-nes for Drinking Water Quality, 2nd ed.World Health Organization, Geneva, (1999).
3. U.S. EPA, National Primary Drinking Water Regulations, (2001).
4. ÜSTÜN,G.E., S.K.Akal Solmaz. 2004 Yeraltı Suyu Potansiyelini Koruma, Kontrol Ve Kurtarma Amaçlı Alınabilecek Önlemler I.Ye-raltısuları Ulusal Sempozyomu 23-24 ARALIK –KONYA
5. BOUWER, H., 2000. Groundwater problems caused by irrigation with sewage effluent. J. Environ. Health 63 (2000), pp. 17–20.
6. QADİR, M., GHAFOOR A. AND G. MUR-TAZA, CADMİUM., 2000., Concentration in vegetables grown on urban soils irrigated with untreated municipal sewage. Environ. Dev. Sustainability 2 (2000), pp. 11–19.
7. T.C BAŞBAKANLIK GAP İdaresi Başkan-lığı, Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kal-kınma Planı,GAP Ana Rapor Cilt II, ANKARA 2002
8. UNESCO 2006, The United Nations World Wa-ter Development Report, www.unesco.org/water /wwap
9. PİMENTEL, D., Bailey, O., Kim, P., Mullaney, E., Calabrese, J., Walman, L., Nelson F., and X. Yao, Will limits of the earth’s resources control human numbers?. Environ. Sustainability Dev. 1 (1999), pp. 19–39.
10. TARCAN G.FİLİZ C,GEMİCİ U.SEZER U. Diyarbakır Akiferlerinin Hidrojeokimyasal Özel-likleri ve Kirlenebilirliği Türkiye Jeoloji Bülteni Cilt 42, Sayı 2, Ağustos 1999}]
11. ÇELEBİOĞLU T. PARLAK A,C. 2003 Yer altısuyunda Oluşan Petrol Kirliliği Diyarbakır (Midyat akiferi).Kalite Kontrol Semineri DSİ Teknik Araştırma ve Kalite Kontrol Dairesi Baş-kanlığı yayın nı:KK-967 GÜMÜLDÜR/ İZMİR
12. ODTÜ, Petrol Araştırma Merkezi, Beykan Petrol Üretim Sahasının Devegeçidi Baraj Gö-lünde ve Midyat Akiferinde sebep olduğu Kir-lenmenin Etüdü, Şubat 1998 ANKARA
13. EKEMEN T. KACAROĞLU F, KAVAK K,Ş. 2006 Yerbilimleri, 27 (2), 109-125 Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştır-ma Merkezi Dergisi
14. ŞAHİNCİ, A., Doğal Suların Jeokimyası, Izmir, 1991, 548s.
15. SAĞNAK,C.,TAMGAÇ, S.,Yeraltısularında Formasyondan Kaynaklanan Kirlilik Ve Konya-Çumra-Karapınar Ovası Arc Gıs 9.0 Uygulama-sı, I. Yeraltısuları Ulusal Sempozyomu 23-24 ARALIK –KONYA