S. Utku UZUN, CANER ÖZDEMİR, Mehmet ZENCİR

Pamukkale Üniversitesi Öğrencilerinin Tuz Kullanımı ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları

Amaç: Bu çalışma Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) öğrencilerinin tuz kullanımı konusundaki bilgi, tutum ve davranışlarını saptamak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma PAÜ'de okuyan öğrenciler arasında yapılmıştır. Çalışmaya 384 öğrenci katılmıştır. Anketin ilk 17 soruluk kısmı sosyodemografik bilgiler, öğrencinin kendisi ve ailesi ile ilgili hastalık geçmişini sorgulayan sorular içerirken, öğrencilerin tuz ve iyotlu tuz ile ilgili bilgi, tutum ve davranışlarını sorgulayan 19 soru anketin kalan kısmını oluşturmaktadır. Öğrencilerin tuz açısından riskli olduğu düşünülen davranışlarıyla ilgili (ev dışındaki mekânlarda yemek yeme sıklığı, tuzlu gıda tüketim sıklığı vs.) 14 soruya verdikleri cevaplar puanlanarak riskli tuz tüketimi davranış puanı (RTTDP) hesaplanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması 22,4±3,2 olup %56'sı kız öğrencidir. Öğrencilerin %15,8'i fazla kilolu,%2,9'u obezdir. Öğrencilerin %26'sı sigara,%34,2'si alkol kullanmaktadır. Öğrencilerin %6'sının kronik hastalığı,%3,1'inin hipertansiyonu bulunmakta,%47,9'unun ailesinde hipertansiyon hastası vardır. Öğrencilerin %57,3'ü günlük tüketilmesi gereken tuz miktarını bilmediğini ifade ederken sadece %21,4'ü doğru bilmiştir. Öğrencilerin % 50,3'ü tuzu en fazla sofra tuzundan,%33,6'sı hazır gıdalardan aldığını; %16,1'i tuzun gıdalarda doğal olarak bulunduğunu düşünmektedir. Öğrencilerin %37,6'sı peynir, tereyağı vb. gıda alımında tuz miktarına dikkat ettiğini, %36,5'i günlük tükettiği tuzun fazla olduğunu, %35,4'ü tuz kısıtlaması yaptığını, %60,5'i tuz kısıtlaması yapmak istediğini, %61,4'ü restoranda tuz kısıtlaması getirilmesini desteklediğini ve %66,9'u gıdalarda tuz miktarının derecesini gösteren renge dayalı etiketlerin olması ile gıda seçiminin etkileneceğini belirtmiştir. Öğrencilerin RTTD puan ortalaması 7,2±2,5 olup bağımsız değişkenlere göre karşılaştırıldığında erkeklerin kadınlara göre ve alkol kullananların kullanmayanlara göre daha fazla RTTDP'na sahip olduğu bulunmuştur (p

Knowledge, Attitute and Practice About Salt Usage Among Pamukkale University Students

Objective: This study has been performed to determine the knowledge, attitude and practice about salt usage among Pamukkale University (PAU) students. Material and Method: This cross-sectional study was conducted among PAU students. 384 students participated to the study. The first part of the questionnaire contains 17 questions that contains socio-demographic data, medical history about students and their family, the rest of the questionnaire contains 19 questions about students' knowledge, attitude and practice about salt and iodized salt. Risky salt consumption behaviour score (RSCBS) was calculated after scoring the students' answers to 14 questions which were considered to be as risky behavior in terms of salt consumption (frequency of eating at out-of-home places, salty food consumption frequency). Results: The average age of the students was 22.4 ± 3.2 and 56% of them were female. 15.8% of the students were overweighted, 2.9% were obese. 26% of students were smoking, 34.2% were using alcohol. 6% of students have a chronic disease, 3.1% were hypertensive and 47.9% had a history of hypertension in their family. 57.3% of the students stated that they did not know the amount of salt that should be consumed daily, while only 21.4% knew that correctly. 50.3% of the students had the opinion that most of the salt they consume was coming from table salt, 33.6% from prepared foods and 16.1% considered that it is was naturally found in foods. 37.6% of students stated that they were checking the amount of salt in food such as cheese, butter...etc, 36.5% indicated that their daily salt consume is was high, 35.4% had a low salt intake, 60.5% wanted to reduce salt intake, 61.4% declared that they support the salt restriction in restaurants and 66.9% indicated that their choice of food would be affected with the presence of labels based on the color indicating the amount of salt in foods. Students' average score of RSCB is 7.2 ± 2.5 and when analyzed according to the independent variables, it was found that boys have higher RSCBS than girls, students' score who use alcohol was found to be higher than the others (p <0.05). Conclusion: University students' knowledge about salt consumption and related health problems are inadequate and their risky salt consumption behavior is high. Projects intended for informing university students about salt usage and salt consumption restrictive interventions are needed for students.

PDF

___

1. WHO. "Guideline 2012: Sodium intake for adults and children". http://www.who.int/nutrition/publications/guidelines/sodium_intake_printversion.pd f 10.05.2015
2. WHO. "Diet, nutrition and the prevention of chronic disease. Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation 2003". http://whqlibdoc.who.int/trs- /WHO_TRS_916.pdf 10.05.2015
3. WHO. "Sodium intakes around the world, 2007". http://www.who.int/dietphysicalactivity-/Elliotbrown-2007.pdf 10.05.2015
4. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derne- ği. "Türk toplumunda tuz tüketimi ve kan basıncı çalışması 2008". http://www.turkhipertansiyon- .org/UserFiles/File/salt.pdf 12.05.-2015
5. TC Sağlık Bakanlığı. "Türkiye kalp ve damar hastalıklarını önleme ve kontrol programı birincil, ikincil ve üçüncül korumaya yönelik stratejik plan ve eylem planı (2010-2014)". http://www.saglik- .gov.tr/TR/dosya/1-71613/h/kalp-ve-damar-hastaliklarini-onleme-ve-kontrol-programi-pdf 12.05.2015
6. TC Sağlık Bakanlığı. "Türkiye sağlıklı beslenme ve hareketli hayat programı (2010-2014)". http://beslenme.gov.tr/content/files/home-/turkiye_obezite_sismanlik_ile_muca-dele_ve_kontrolprogrami_2010_2014.pdf 12.05.2015
7. TC Sağlık Bakanlığı. "Türkiye aşırı tuz tüketiminin azaltılması programı 2011-2015". http://beslenme.gov.tr/content/files/yayinlar/kitaplar/ diger_kitaplar/turkiye_asiri_tuz_tuketiminin_ azaltilmasi. pdf 12.05.2015
8. Tokkaya S, Gündoğdu M, Solakoğlu Uçar M, Bozkır M, Demirciler İ, Taş E. Denizli aşırı tuz tüketiminin azaltılması programı (2011-2015). 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 2-6 Ekim 2012, Bursa.
9. WHO. "Strategies to monitor and evaluate population sodium consumption and sources of sodium in the diet: report of a joint technical meeting convened by WHO and the government of Canada 2011" whqlibdoc.who.int/publications-/2011/9789- 241501699_eng-.pdf 10.05.2015
10. Yu YH, Farmer A, Mager D, Willows N. Dietary sodium intakes and food sources of sodium in Canadian-born and Asian-born individuals of Chinese ethnicity at a Canadian university campus. J Am Coll Health 2014; 62: 278-84.
11. Campagnoli T, Gonzalez L, Santa Cruz F. Salt intake and blood pressure in the University of Asuncion-Paraguay youths: a preliminary study. J Bras Nefrol. 2012; 34: 361-8.
12. Kim MH, Yeon JY, Kim JW et al. A study on sodium-related dietary attitude and behaviors according to sodium-related nutrition knowledge of university students. Korean J Community Nutr. 2015; 20: 327-37.
13. Küçük Biçer B, Hilal Özcebe H, Tekden M, Yağar H, Türen Z, Tehmen E. Hacettepe Üniversitesi Sıhhiye Kampüsü merkez öğrenci yurdunda kalan öğrencilerde tuz kullanımı konusunda bazı bilgilerinin ve bazı tuz tüketim alışkanlıklarının değerlendirilmesi. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 27-31 Ekim 2013, Antalya.
14. Currie CE, Elton RA, Todd J, Platt S. Indicators of socioeconomic status for adolescents: the WHO health behaviour in school aged children survey. Health Education Research. 1997; 12: 385-97.
15. Sarmugam R, Worsley A, Flood V. Development and validation of a salt knowledge questionnaire. Public Health Nutr 2014: 17; 1061-8.
16. Wyllie A, Moore R, Brown R. "Salt consumer survey". http://www. foodsafety. govt. nz/elibrary/industry/salt-survey. pdf 12.06.2015
17. Zhang J, Xu AQ, Ma JX et al. Dietary sodium intake: Knowledge, attitudes and practices in Shandong province, China, 2011. PLoS One 2013; 8: e58973.
18. Webster JL, Li N, Dunford EK, Nowson CA, Neal BC. Consumer awareness and self-reported behaviours related to salt consumption in Australia. Asia Pac. J. Clin. Nutr. 2010; 19: 550-4.
19. Land MA, Webster J, Christoforou A et al. The association of knowledge, attitudes and behaviours related to salt with 24-h urinary sodium excretion. Int J Behav Nutr Phys 2014; 11: 47.
20. Marakis G, Tsigarida E, Mila S, Panagiotakos DB. Knowledge, attitudes and behaviour of Greek adults towards salt consumption: A Hellenic food authority project. Public Health Nutr 2014; 17: 1877-93.
21. Arcand J, Mendoza J, Qi Y, Henson S, Lou W, L'Abbe MR. Results of a national survey examining canadians' concern, actions, barriers, and support for dietary sodium reduction interventions. Can J Cardiol 2013; 29: 628-31.
22. WHO. Reducing salt intake in populations. WHO forum and technical meeting proceedings. 5-7 Ekim 2006, Paris, France.
23. Nasreddine L, Akl C, Al-Shaar L, Almedawar MM, Isma'eel H. Consumer know-ledge, attitudes and salt-related behavior in the middle-east: the case of Lebanon. Nutrients 2014; 6: 5079-5102.
24. Consensus Action on Salt and Health. Salt and Your Health. "TNS public opinion survey summary report". http://www.actiononsalt.org.uk- /Docs/39307.pdf 24 Haziran 2015
25. Smith-Spangler CM, Juusola JL, Enns EA, Owens DK, Garber AM. Population strategies to decrease sodium intake and the burden of cardiovascular disease: A cost-effectiveness analysis. Ann Intern Med 2010; 152: 481-7.
26. Institute of Medicine (U.S.). Committee on strategies to reduce sodium intake. In: Henney JE, Taylor CL, Boon CS (Editors). Strategies to Reduce Sodium Intake in the United States. Washington DC, USA: National Academies Press, 2010.
27. Sarmugam R, Worsley A, Wang W. An examination of the mediating role of salt knowledge and beliefs on the relationship between socio-demographic factors and discretionary salt use: A crosssectional study. Int J Behav Nutr Phys Act 2013; 10: 25.
28. Durduran Y, Uçan S. Büğüş sağlık evi bölgesinde kadınların iyotlu tuz kullanım ve saklama durumunun değerlendirilmesi. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 27-31 Ekim 2013, Antalya.
29. Gün İ, Balcı E, Aykut M, Sağıroğlu M. Ailelerin tuz tüketim alışkanlıkları ve etkileyen faktörler. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 27-31 Ekim 2013, Antalya.
30. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. "İyot yetersizliği hastalıklarının önlenmesi ve tuzun iyotlanması programı"http://cocukergen.thsk.saglik.gov.tr/daire -faaliyetleri/beslenme/750-iyot-yetersizliği-hastalıkları-ve-tuzun-iyotlanması-programı.html 28 Haziran 2015.
31. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı. "Tuz tüketimi ve sağlık". http://sbu- .saglik.gov.tr/Ekutup-hane/kitaplar/B13.pdf 28 Haziran 2015.
32. Powles J, Fahimi S, Micha R et al. Global, regional and national sodium intakes in 1990 and 2010: a systematic analysis of 24 h urinary sodium excretion and dietary surveys worldwide. BMJOpen 2013; 3: e003733.