Nur AYDIN

9739

Türkiye’de Dışa Yabancı Doğrudan Yatırımlar ve İhracat İlişkisi

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de dışa yabancı doğrudan yatırımların ülke ihracatına etkisini 1992:Q1-2016:Q1 dönemi için incelemektir. Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testiyle serilerin durağanlığı analiz edilmiştir. Analiz sonucuna göre; seriler düzey değerlerinde durağan değildir. Eşbütünleşme ilişkisi Maki (2012) çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme testi ve Bayer-Hanck (2013) eşbütünleşme testi ile analiz edilmiş, seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu görülmüştür. Frekans bölgesi nedensellik testi sonucuna göre; dışa yabancı doğrudan yatırımlardan ihracata doğru orta dönemde güçlü bir nedensellik ilişkisi vardır. Seriler arasındaki uzun ve kısa dönem analizi ise, dinamik en küçük kareler yöntemiyle ele alınmıştır. Uzun dönem analizinde, dışa yabancı doğrudan yatırımlardaki %10’luk artış ihracatı %6.5 arttırırken, reel efektif döviz kurundaki %10’luk artış ihracatı %14.9 oranında azalttığı tespit edilmiştir.

Outward Foreign Direct Investments and Export Relationship in Turkey

The purpose of this study is to investigate the impact of country’s exports on the frame of outward foreign direct investments of Turkey for 1992:Q1-2016:Q1. Kapetanios (2005) unit root test with multiple structural breaks was analyzed stationarity of the series. According to the results; series are not stationary at level. Cointegration relationship has been analyzed by Maki (2012) cointegration test with multiple structural breaks and Bayer-Hanck (2013) cointegration test and series were found to be cointegrated. According to the results, frequency domain causality test, there is causality in the medium run from outward foreign direct investments to export. On the other hand long and short term relationships among series were discussed by dynamic ordinary least square method. In the long run analysis, we have determined that %10 increase in outward foreign direct investments leads to an export increase of %6.5 while the %10 increase in the real effective exchange rate leads to an export decrease of %14.9.
PDF

___

  • ADIGÜZEL, Uğur, Tayfur BAYAT, , Selim KAYHAN, Şaban NAZLIOĞLU; (2013), “Oil Prices and Exchange Rates in Brazil, India and Turkey: Time and Frequency Domain Causality Analysis”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(1), ss. 49-73.
  • AKTÜRK, Levent N., Veli YILANCI ve Şeref BOZOKLU; (2014), “Spot ve Türev Piyasalar Arasındaki Etkileşim: Türkiye Örneği”, 1.Karadeniz ve Balkan Ekonomik ve Politik Araştırmalar Sempozyumu, Zonguldak.
  • APAN, Evrim; (2006), Türkiye’nin Yurtdışına Doğrudan Yatırımları ve Türk Firmalarının Doğrudan Dış Yatırım Kararlarını Etkileyen Faktörler. Uzmanlık Tezi, Ankara/Hazine Müsteşarlığı.
  • ARI, Ayşe; (2016), “Türkiye’deki Ekonomik Büyüme ve İşsizlik İlişkisinin Analizi: Yeni Bir Eşbütünleşme Testi”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (4), ss. 57-67.
  • BAL, Harun ve Devlet GÖZ; (2010), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), ss. 450-467.
  • BANO, Sayeeda ve Jose TABBADA; (2015), “Foreign Direct Investment Outflows : Asian Developing Countries”, Journal of Economic Integration, 30(2), ss. 359-398.
  • BANERJEE, Anindya, Juan DOLADO ve Ricardo MESTRE; (1998), “Error-Correction Mechanism Test for Cointegration in a Single-Equation Framework”, Journal of Time Series Analysis, 19, ss. 267-283.
  • BAYER, Christian ve Christoph HANCK; (2013), “Combining Non-cointegration Tests”, Journal of Time Series Analysis, 34, ss. 83-95.
  • BHASIN, Niti ve Justin PAUL; (2016), Exports and Outward FDI: Are They Complements or Substitutes? Evidence From Asia?, Multionational Business Review, 24(1), ss. 1-31.
  • BOSWIJK, H.Peter; (1994), “Testing for an Unstable Root in Conditional and Structural Error Correction Models”, Journal of Econometrics, 63, ss. 37-60.
  • BOZOKLU, Şeref ve Veli YILANCI; (2013), “Energy Consumption and Economic Growth for Selected OECD Countries: Further Evidence from The Granger Causality Test in The Frequency Domain”, Energy Policy, 63, ss. 877-881.
  • BREITUNG, Jörg ve Bertrand CANDELON; (2006), “Testing for Short-and Long-run Causality: A Frequency-Domain Approach”, Journal of Econometrics, 132, ss. 363-378.
  • BULAN, Mert; (2015), Apple ürünleri nerede üretiliyor? https:// mertbulan.com/2015/12/21/apple-urunleri-nerede-uretiliyor/, (Erişim Tarihi: 31.12.2017).
  • CAPISTRÁN, Carlos ve Manuel RAMOS-FRANCIA; (2009), “Inflation Dynamics in Latin America”, Banco de México Working Papers, No: 2006-11.
  • CHEN, Yan, Wen-Chung HSU ve Chengqi WANG; (2012), “Effects of Outward FDI on Home-Country Export Competitiveness: The Role of Location and Industry Heterogeneity”, Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies, 5(1), ss. 56-73.
  • CHOW, Peter C.Y.; (2012), “The Effect of Outward Foreign Direct Investment on Home Country’s Export: A Case Study on Taiwan, 1989-2006”, The Journal of International Trade & Economic Development, 21(5), ss. 725-754.
  • CRESPO Nuno ve Maria P. FONTOURA; (2007), “Determinant Factors of FDI Spillovers –What Do We Really Know?”, World Development, 35(3), ss. 410-425.
  • DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU; (2012), Dünya’da ve Türkiye’de Yurtdışı Doğrudan Yatırımlar, Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi: İstanbul.
  • DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER KURULU; (2014), Dünya’da ve Türkiye’de Yurtdışı Doğrudan Yatırımlar, Yurtdışı Yatırımlar İş Konseyi: İstanbul.
  • DİNAR STANDARD (2012), Top 100 Companies of the Muslim World. http://www.dinarstandard.com/ds100-top-100-companies-oic-organization-islamic-cooperation-countries/ (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
  • EGGER, Peter; (2001), “European Exports and Outward Foreign Direct Investment: A Dynamic Panel Data Approach”, Weltwirtschaftliches Archiv, 137(3), ss. 427-449.
  • EGRESI, Istvan ve Fatih KARA; (2015), “Foreign Policy Influences on Outward Direct Investment: The Case of Turkey”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 17(2), ss. 181- 203.
  • ENGLE, Robert F. ve Clive W.J. GRANGER; (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55, ss. 251-276.
  • ENR (Engineering News Record) (2015). Top 250 International Contractors. http://www.enr.com/toplists/2015_Top_250_International_Contractors3 (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
  • ESTEVE, Vicente ve Francisco REQUENA; (2006), “A Cointegration Analysis of Car Advertising and Sales Data in the Presenceof Structural Change”, International Journal of the Economics of Business. 13(1), ss. 111-128.
  • FALK, Martin ve Mariya HAKE; (2008), “A Panel Data Analysis on FDI and Exports”, FIW Research Report N° 012.
  • FISHER, Ronald, A.; (1932), Statistical Methods for Research Workers, London: Oliver and Boyd.
  • FONSECA, Miguel, Antonio MENDONÇA ve José PASSOS; (2009), “Outward FDI Effects on The Portuguese Trade Balance, 1996-2007”, Working Papers, ISSN No: 0874- 4548.
  • FONTAGNÉ, Lionel ve Michaël PAJOT, (2002), “Relationships Between Trade and FDI Flows within Two Panels of US and French Industries”, in Lipsey, R. E. e Mucchielli, J.L., eds., Multinational Firms and Impacts on Employment, Trade, and Technology, Routledge, London and New York.
  • FORBES (2015), Forbes Global 2000. http://www.forbes.com/ global2000/list/#tab:overall (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
  • FORTUNE (2014), Fortune Global 500. http://fortune.com/ global500/ (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
  • GEWEKE, John; (1982), “Measurement of Linear Dependence and Feedback between Multiple Time Series”, Journal of the American Statistical Association, 77, ss. 304-313.
  • GHOSH, Madanmohan ve Weimin WANG; (2011), “Canada ve U.S. Outward FDI and Exports: Are China and India Special?”, The International Trade Journal, 25(4), ss. 465-512.
  • GLOBERMAN Steven; (2012), “Investing Abroad and Investing At Home: Complements Or Substitutes?”, Multinational Business Review, 20(3), ss. 217-230.
  • GOH, Soo.K., Koi NYEN ve Siew.Y. THAM; (2012), “Does Outward FDI Matter in International Trade? Evidence from Malaysia”, Munich Personal RePEc Archive, Paper No. 39715.
  • GÖÇER, İsmet; (2013), “Yabancı Doğrudan Yatırımların Verimlilik ve Makroekonomik Etkileri: Türkiye, Çin ve Hindistan Örneği”, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • GÖÇER, İsmet ve Nur AYDIN; (2016), “Türkiye’de Sağlık Değişkenlerinin Turizm Gelirine Etkisi: Çoklu Yapısal Kırılmalı Bir Analiz”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), ss. 777-800
  • GREGORY, Allan W. ve Bruce E. HANSEN; (1996), “Tests for Cointegration in Models with Regime and Trend Shifts”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 58(3), ss. 555-560.
  • GREGORY, Allan W. ve Bruce E. HANSEN; (1996), “ResidualBased Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts”, Journal of Econometrics, 70(1), ss. 99-126.
  • HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI (2014), Yurtdışı Doğrudan Yatırımlar Raporu 2013, Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürlüğü.
  • HATEMI-J, Abdulnasser; (2008), “Tests for Cointegration with Two Unknown Regime Shifts with an Application to Financial Market Integration”, Empirical Economics, 35, ss. 497-505.
  • HOLLAND TRADE and INVEST (2016), Holland Compared Facts and Figures Winter 2016, http://www.hollandtradeandinvest.com (Erişim Tarihi: 07.03.2016). Com
  • HOSOYA, Yuzo; (1991), “The Decomposition and Measurement of The Interdependence Between Second-Order Stationary Process”, Probability Theory and Related Fields, 88, ss. 429-444.ilityTheorylateed
  • JAVORCIK, Beata S.; (2004), “Does Foreign Direct Investment Increase the Productivity of Domestic Firms? In Search of Spillovers through Backward Linkages”, The American Economic Review, 94(3), ss. 605-627.
  • JOHANSEN Søren; (1991), “Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Model”, Econometrica: Journal of the Econometric Society, ss. 1551-1580.
  • KAPETANIOS, George; (2005), “Unit-Root Testing Against The Alternative Hypothesis of up to m Structural Breaks”, Journal of Time Series Analysis, 26(1), ss. 123-133.
  • KAYA, Harun; (2005), “A Neglected Research Area: Internationalization of Turkish Firms Via Outward Foreign Direct Investment”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, ss. 137-154.
  • KIM, June D. ve In-Soo RANG; (1996), “Outward FDI and Exports: The Case of South Korea and Japan”, Journal of Asian Economics, 8(1), ss. 39-50.
  • KIM, Seungjin; (2000). “Effects of Outward Foreign Direct Investment on Home Country Performance: Evidence from Korea”, National Bureau of Economic Research, 9, ss. 295-317.
  • KIZILGÖL, Özlem; (2006), “Türkiye’de Büyüme Oranı ile İşsizlik Oranı Arasındaki İlişki”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4, ss. 54-69.
  • LEE, Junsoo ve Mark C. STRAZICICH; (2003), “Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks”, The Review of Economics and Statistics, 85(4), ss. 1082-1089.
  • LIPSEY, Robert E. ve Merle Y. WEISS; (1984), “Foreign Production and Exports of Individual Firms”, The Review of Economics and Statistics, 66(2), ss. 304-308.
  • LIPSEY, Robert E., Eric D. RAMSTETTER ve Magnus BLOMSTROM; (2000), “Outward FDI and Parent Exports and Employment: Japan, The United States and Sweden”, Global Economy Quarterly, 1(4), ss. 285-302.
  • LUMSDAINE, Robin L. ve David H. PAPELL; (1997), “Multiple Trend Breaks and The Unit Root Hypothesis”, The Review of Economics and Statistics, 79, ss. 212-218.
  • LUO, Yadong, Qiuzhi XUE ve Binjie HAN; (2010), “How Emerging Market Governments Promote Outward FDI: Experience From China”, Journal of World Business, 45(1), ss. 68-79.
  • MAKI, Daiki; (2012), “Tests For Cointegration Allowing for an Unknown Number of Breaks”, Economic Modelling, 29(5), ss. 2011-2015.
  • MARTINEZ-MARTIN, Jaime; (2010), “On the Dynamics of Exports and FDI: The Spanish Internationalization Process”, IREA Working Paper Series 2010/10, Under review at Revista de Economía Aplicada.
  • MUNDELL, Robert A.; (1957), “International Trade and Factor Mobility”, American Economic Review, 47, ss. 321-335.
  • NEIL FOSTER, McGregor, Anders ISAKSSON ve, Florian KAULICH; (2013), “Outward Foreign Direct Investment, Exporting and Firm-Level Performance in Sub-Saharan Africa”, The Journal of Development Studies, 50(2), ss. 244-257.
  • NETHERLANDS FOREIGN INVESTMENT AGENCY (2016), Invest in Holland, http://investinholland.com/nfia_media/2015/05/NFIA_Corporate_Brochure2016.SCREEN.WW_. pdf (Erişim Tarihi: 07.03.2016).
  • ÖNDER, Gökhan ve Zeynep KARAL; (2013), “Determinants of Foreign Direct Investments Outflow from A Developing Country: The Case of Turkey”, Business, Management and Education, 11(2), ss. 241-255.
  • ÖZCAN, Burcu ve Ayşe ARI; (2010), “Doğrudan Yabancı Yatırımların Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz: OECD Örneği”, Ekonometri ve İstatistik, 12, ss. 65 - 88.
  • PERRON, Pierre; (1989), “The Great Crash, The Oil Price Shock and The Unit Root Hypothesis”, Econometrica, 57(2), ss. 1361-1401.
  • PERRON, Pierre; (1997), “Further Evidence on Breaking Trend Functions in Macroeconomic Veriables”, Journal of Econometric, 80, ss. 355-385.
  • RESMİ GAZETE (1989), Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar. Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete 20249, 11/08/1989, Ankara.
  • SABRA, Mahmoud M.; (2015), “A Dynamic Panel Analysis of French Exports and Outward FDI in Selected Mediterranean Countries”, Journal of International and Global Economic Studies, 8(1), ss. 93-112.
  • SHAHBAZ, Muhammad, Sahbi FARHANI ve, İlhan ÖZTÜRK; (2013), “Coal Consumption, Industrial Production and CO2 Emissions in China and India”, Munich Personal RePEc Archive, Paper No. 50618.
  • STOCK, James H. ve Mark W. WATSON; (1993), “A Simple Estimator of Cointegrating Vectors in Higher Order Integrated Systems”, Econometrica, 61(4), ss. 783-820.
  • ŞENTÜRK, Mehmet, Gökçen, SAYAR ÖZKAN ve Yusuf E. AKBAŞ; (2014), “The Relationship between Economic Growth and Stock Returns: An Example from Turkey”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 15(2), ss. 155-164
  • TOPFOREIGNSTOCKS (2013), The Global Top 100 TNCs from Emerging and Frontier Markets, http://topforeignstocks. com/2014/09/16/the-worlds-top-100-non-financial-tncsranked-by-foreign-assets/ (Erişim Tarihi: 12.03.2016).
  • TÜRKCAN, Kemal; (2007), “Outward Foreign Direct Investment and Intermediate Goods Exports, Evidence from the USA”, Economie Internationale, 4(112), ss. 51-71.
  • TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (2016a), Ödemeler Dengesi Analitik Sunum. http://evds.tcmb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 02.02.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (2016b), Dış Ticaret Geniş Ekonomik Kategorileri (Toplam İhracat). http:// evds.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi: 02.02.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (2016c), Yurtiçinde Yerleşik Kişilerin Yurtdışındaki Doğrudan Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı. http://evds.tcmb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 04.03.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI (2016d), Yurtiçinde Yerleşik Kişilerin Yurtdışındaki Doğrudan Yatırımlarının Ülkelere Göre Dağılımı. http://evds.tcmb.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 04.03.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAŞBAKANLIK TÜRKİYE YATIRIM DESTEK VE TANITIM AJANSI (2016), http://www.invest.gov.tr (Erişim Tarihi: 07.02.2016).
  • TÜRKİYE BANKALAR BİRLİĞİ (2016), Banka ve Sektör Bilgileri. http://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/banka-bilgileri/subeler/65 (Erişim Tarihi: 07.03.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYETİ BAKÜ BÜYÜKELÇİLİĞİ (2016), Ekonomi Müşavirliği. http://www.baku.emb.mfa.gov.tr/ShowInfoNotes.aspx?ID=208789 (Erişim Tarihi: 07.03.2016).
  • TÜRKİYE CUMHURİYETİ EKONOMİ BAKANLIĞI (2016), Uluslararası Doğrudan Yatırımlar 2014 Yılı Raporu. 2015.
  • TÜRKİYE CUMHURİYETİ EKONOMİ BAKANLIĞI (2016), http://www.ekonomi.gov.tr, (Erişim Tarihi: 03.02.2016).
  • TÜRKİYE PETROLLERİ ANONİM ORTAKLIĞI (2016), http:// www.tpao.gov.tr, (Erişim Tarihi: 05.03.2016).
  • UNCTAD (2015), World Investment Report 2015: Reforming International Investment Governance. Newyork: United Nations.
  • YAVAN, Nuri; (2012), “Türkiye’nin Yurt Dışındaki Doğrudan Yatırımları: Tarihsel ve Mekânsal Perspektif”, Bilig:Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 63, ss. 237-270.
  • YILDIZ, Ayşe ve Emine Ebru AKSOY; (2014), “Morgan Stanley Gelişmekte Olan Borsa Endeksi İle BIST Endeksi Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisinin Analiz Edilmesi”, Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), ss.1-19.
  • ZHANG, Yan ve Guo-Zhen WANG; (2010), “Research on The Impact of Outward Foreign Direct Investment on Trade Competitiveness”, Proceedings of the Ninth International Conference on Machine Learning and Cybernetics, 4, ss.1720-1724.
  • ZIVOT, Eric ve Donald W.K. ANDREWS; (1992), “Further Evidence on The Great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, 10(10), ss. 251-270.ld
Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi-Cover
  • ISSN: 1307-7112
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1963
  • Yayıncı: İSTANBUL OKAN ÜNİVERSİTESİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

An Experimental Study on Investigating Purchase Decisions of Touristic Consumers About Touristic Product Depending on Website Design Features

SABİHA KILIÇ, Yusuf ŞAHAN

Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Endeksi ile Türk Bankacılık Sisteminde Bölgesel Performans Ölçümü

M. Esra Atukalp

The Impacts of Macroeconomic Uncertainty and Interest Rates on the Investment Spending: ARDL Co-integration Approach

Havvanur Feyza ERDEM, RAHMİ YAMAK

Makroekonomik Belirsizlik ve Faiz Oranlarının Yatırım Harcamaları Üzerindeki Etkileri: ARDL Eşbütünleşim Yaklaşımı

Rahmi YAMAK, Havvanur Feyza ERDEM

Web Tasarım Özelliklerine Bağlı Olarak Turistik Ürünlere İlişkin Turistik Tüketicilerin Satın Alma Kararlarının İncelenmesine Yönelik Deneysel Bir Çalışma

Sabiha KILIÇ, Yusuf ŞAHAN

Türkiye’de Dışa Yabancı Doğrudan Yatırımlar ve İhracat İlişkisi

Nur AYDIN

Ekonomik Kompleksite ve Finansal Gelişme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Ampirik Bir Analiz

Muhlis CAN, Buhari DOĞAN

Türk Bankacılık Sektöründe Likidite Riski Yönetimi

MURAT AKKAYA, Terane AZİMLİ