Örnek ülkelerde ve Türkiye'de çok yıllı bütçeleme sistemi

Bütçe; devletin gelecek belli bir süre içindeki gelir ve giderlerini tahmini olarak belirleyen, gelirlerin toplanmasına, giderlerin yapılmasına izin veren hukuki bir belgedir. Bütçe ile izlenen amaç ve hedeflere ulaşmak için zaman içerisinde değişik bütçe teknikleri geliştirilmiştir. Bu tekniklerden biri de bütçenin ve onun etkilerinin bir yıldan daha uzun süreli olarak analize tabi tutulmasını sağlayan çok yıllı bütçeleme uygulamasıdır. Çok yıllı bütçeleme yaklaşımının temel özelliği, mali yılın dışında iki veya üç yıllık gelir ve harcama tahminlerini kapsamasıdır. Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke mali disiplini sağlamak, kamu kaynaklarını et kin ve verimli bir şekilde kullanmak gibi nedenlerle, bütçe süreçlerini yıllık bütçe sürecinden çok yıllı bütçe sürecine taşımıştır. Uygulamadaki farklılıklara rağmen bu ülkeler çok yıllı bütçeleme uygulamasından faydalar beklemektedir. Bu çalışmada; çok yıllı bütçeleme sistemi genel hatları ile ele alınmakta, sistemi başarılı bir şekilde uygulayan ülke örnekleri incelenmekte ve sistemin Türkiye uygula ması değerlendirilmektedir.

Multi-year budgeting system in sample countries and Turkey

Budget is a legal document, which determines revenues and expenses of the go vernment within a certain time in the future and permits the collection of revenues and making expenditure. Various budget techniques have been developed in course of time to achieve the goals and objectives of the budget. One of this techni ques is the multi-year budgeting system, which provides an opportunity to analyse the budget and its effects for more than one year. The main feature of multiyear budgeting approach is that it includes estimates of revenues and expenses for two or three years except the fiscal year. Many developed and developing countries moved the budget process from annual budget process to multi-year budget process for the reasons such as to ensure fiscal discipline and use public resources effectively and efficiently. Despite the differences among country prac tices, these countries expects benefits from the multi-year budgeting practices.In this study, multi-year budgeting is discussed generally, practices of some succesfull countries are examined and finally the Turkish system is evaluated.

PDF

___

ACBF (The African Capacity Building Foundation); (2007), Fi nal Report: Review of Public Expenditure Management in Sub- Saharan Africa.
AKTAN, Hasan Basri; (2005), Çok Yıllı Bütçeleme ve Türkiye Uygulaması, Vergi Dünyası, 286, 17-20.
AUSTRALIAN GOVERNMENT; (1998), Com Law: Charter of Budget Honesty Act, No:22, http://www.comlaw.gov.au/Details/ C2004C00949/, 10.09.2011.
BLÖNDAL, Jon R., Daniel BERGVAL, Lan HAWKESWORTH and Rex SMITH; (2008), Budgeting in Australia, OECD Jour nal on Budgeting, Volume:8, No:2, 1-64.
BLÖNDAL, Jon R.; (2001), Budgeting in Sweden, OECD Journal and Budgeting, Volume:1, No:1, 27-59.
BLÖNDAL, Jon R.; (2004), The Legal Framework for Budget System an International Comparison, OECD Journal and Bud geting Specials Issues, Volume:4, No:3, 311-342.
BÜMKO; (2011), Bütçe Hazırlama Süreci, http://www.bumko. gov.tr/ TR/Genel/t.ashx?, 11.11.2011.
BÜMKO; (2013), Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (2010-2013), http://www.bumko.gov.tr/TR,164/merkezi-yonetim-butce-den gesi-donusum-tablosu--2000-201-.html, 16.07.2013.
CAMPOS, J. Edgardo and Sanjay PRADHAN; (1999), Bud getary Institutions and the Levels of Expenditure Outcomes in Australia and New Zealand, Asian Development Bank Pub lications, Philippines, http://www.adb.org/Documents/Papers/ Budgeting_Institutions, 21.07.2011.
ÇAKMAK, Z.Zeren ve Dilek MEYDAN; (2010), Yeni Zelandada Orta Vadeli Harcama Sistemi ve Türkiye için Alınacak Dersler, Bütçe Dünyası Dergisi, 1(33), 125-138.
DEAN, Peter; (1997), The Relevance of a Medium Term Ex penditure Framework to the Needs of Developing and Transi tional Countries, Draft Report, World Bank.
DENİZ, Nuray; (2007), İyi Uygulama Örnekleri Çerçevesinde Kamu Yatırım Bütçesinin Etkin Yönetimi ve Türkiye İçin Model Önerisi, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
DPT; (2006), Kamu Harcama ve Kontrol Sistemlerinin İyileştirilmesi, Kamu İhaleleri Özel İhtisas Komisyon Raporu, Ankara.
ERÜZ, Ertan; (2005), Orta Vadeli Bütçe Sistemine Geçerken Vergi Politikamız, Vergi Dünyası, 289, 58-62.
FOLSHER, Alta and Neil COLE; (2006), South Africa: Transi tion to Democratic Offers Opportunity for Whole System Re form, OECD Journal on Budgeting, Volume:6, No:2, 61-97.
GUSTAFSSON, Allan; (2004), Reforming the Public Expendi ture Management System: Medium Term Expenditure Frame work Performance Management and Fiscal Transperency,
Chapter 5: MTEF in Sweden, The World Bank and Korea De velopment Institute Conference Proceedings, 57-67.
HOVE, Mfandaedza and Andy WYNNE; (2010), The Experi ence of Medium Term Expenditure Framework and Integrated Financial Managament Information System Reforms in Sub- Saharan Africa, The African Capacity Building Fondation, Occasional Paper, No:9, 1-52, http://www.acbf-pact.org/Data/ Sites1/docs/, 21.05.2011.
http://www.tradingeconomics.com/south-africa/government- budget, 16.06.2013.
KARABACAK, Serkan; (1999), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: İsveç Örneği, DPT, Yıllık Programlar ve Kon jonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
KESİK, Ahmet; (2010), Türkiyede Yeni Bütçeleme Süreci, Dış Denetim Dergisi, (Temmuz-Eylül), 1, 27-36.
KIZILTAŞ, Emine; (2003), Çok Yıllı Bütçeleme Sistemi, Bütçe Dünyası Dergisi, 16,13-18.
KOLÇAK, Menşure; (2006), Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun Türk Mali Sistemine Getirdikleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (1), 367-384.
LANGA, Bheki and Afeikhena JEROME; (2004), Participa tory Budgeting in South Africa, Working Paper Series, 2004/1, 1-18.
LJUNGMAN, Gösta; (2007), The Medium Term Fiscal Frame work in Sweden, OECD Journal on Budgeting, Volume:6, No:3, 1-18.
MCDONALD, Christine; (2009), Modern Budget Reform and the Impact on Parliaments: The Australian Experience, http:// www.oecd.org/dataoecd/23/47/42470507.pdf/, 08.08.2011.
MCINTYRE, Di, and Jillian NICHOLSON; (1999), The Budget Process: A Guide for South African Legislators, The Health System Trust, 1-39, http://www.hst.org.za/uploads/files/budget. pdf, 18.08.2001.
MOLANDER, Per; (2001), Budgeting Procedurs and Demo cratic Ideals: An Evaluation of Swedish Reforms, Journal of Public Policy, Volume:21, No:1, 23-52.
NILSSON, Kajsa; (2003), Performance Management in Swed ish Central Government, ESV:22, http://www.esv.se/Page Files/2781/ 01.09.2011.
OECD; (2010), Budget Reform Implications of the Fiscal Situation: Developments in Australia, Hand-Out, 31st Annual Meeting of OECD Senior Budget Officials Athens, Greece, http://www.oecd.org/governance/budgetingandpublicexpendi tures/45420097.pdf, 05.09.2011.
OECD ECONOMIC OUTLOOK; (2013), Preliminary Ver sion,93, http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/ oecd/economics/oecd-economic-outlook-volume-2013-is sue-1_eco_outlook-v2013-1-en, 18.06.2013.
RESMİ GAZETE; http://www.resmigazete.gov.tr SCHIAVEOCOMPO, Salvatore and Daniel TOMMASI; (1999), Managing Government Expenditure, Strengthening Performance in Public Expenditure Managament, Chapter 13, Multi Year Expenditure Proggramming Approaches, Assian De velopment Bank, Manila, Philippines, http://www.adb.org/Doc uments/Manuels/Govt_Expenditure/Chap13.PDF, 25.07.2011.
SCHIAVEOCOMPO, Salvatore (2009), Potemkin Villages: Medium Term Expenditure Framework in Developing Counries, Public Budgeting and Finance, 1-26.
STEVENS, Mike; (2004), MTEF Experience In Sub-Saharan Africa, Korea MTEF Paper, 1-13, http://www.worldbank.org/ publicsector/pe/Bhutan/ %20Workshop/d.doc, 28.08.2011.
TEPAV; (2005), Mali İzleme Raporu, Temmuz, http://www.te pav.org.tr/tr/calismalarimiz/s/299, 27.01.2011.
TEPAV; (2008), Mali İzleme Raporu, 2008 Yılı Haziran- Temmuz-Ağustos Ayları Bütçe Sonuçları, Orta Vadeli Program (OVP) ve Orta Vadeli Mali Plan (OVMP) ile İlgili Bazı Sapmalar, http://www.tepav.org.tr/tr/calismalarimiz/s/299, 27.01.2011.
TEPAV; (2009), Mali İzleme Raporu, 2009 Yılı Temmuz- Ağustos-Eylül Ayları Bütçe Sonuçları, Orta Vadeli Program ve Mali Planın Satır Araları, 2010 Mali Yılı Bütçesi ve Makro Çer çeve Üzerine Bazı Değerlendirmeler, http://www.tepav.org.tr/tr/ calismalarimiz/s/299, 27.01.2011.
THE WORLD BANK; (1998), Public Expenditure Management Handbook, Washington, http://www1.worldbank.org/publicsec tor/pe/handbook/pem98.pdf, 09.06.2011.
TOSUN, Erkan; (2007), Kamu Mali Yönetimi Devlet Bütçesi Odaklı Bir Yaklaşım, Ankara: Devlet Bütçesi Uzmanları Derneği Yayını.
TREASURY of NEW ZELAND; (1996), Putting it Together: An Explanotory Guide to New Zealands State Sector Financial Management System, http://www.treasury.govt.nz/publica tions/guidance/publicFinance/pit/, 02.09.2011.
TREASURY of NEW ZELAND; (2005), A Guide to the Public Fi nance Act, http://www.treasury.govt.nz/publications/guidance/ publicFinance/pfguide/ 02.09.2011.
TREASURY of NEW ZELAND; (2011), Putting It Together: An Explanotory Guide to New Zealands State Sector Financial Management System, http://www.treasury.govt.nz/publica tions/guidance/publicFinance/pit2011/, 02.09.2011.
WEBB, Richard; (2001), The Commonwealth Budget: Process and Presentation , Department of the Parliamentary Library, Australia, Research Paper, No:10, 1-37.
YENTÜRK, Nurhan; (2011), Çok Yıllı Bütçe Süreci ve Orta Va deli Mali Plan İzleme Kılavuzu, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
YILMAZ, Elif ve Nazan SUSAM; (2007), Türkiyede Bütçe Sisteminin Yeniden Yapılanması Çerçevesinde Orta Vadeli Harcama Sistemine Geçiş 2000-2008 Yılları Değerlendirmesi, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2, 215-242.
YILMAZ, Hakkı Hakan; (1999a), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: Dünya Bankası Orta Vadeli Harca ma Sistemi, DPT Yayını, Ankara.
YILMAZ, Hakkı Hakan; (1999b), Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılmasında Yeni Zelanda Deneyimi, DPT, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü Finansman Dairesi, Ankara.
YILMAZ, Hakkı Hakan ve Mustafa BİÇER; (2010), Türkiyede Mali Reformlar Sonrası Değişen Politika Oluşturma, Plan lama, Bütçeleme Süreci ve Orta Vadeli Harcama Sisteminin Uygulanabilirliği, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 25(287), 33-64.