Çalışanların psikolojik refah algılarının önemi üzerine kavramsal bir inceleme

Örgütlerin en temel sorunlarından biri çalışanların bilgi, beceri ve yeteneklerini örgütün amaçları doğrultusunda organize etmelerini sağlamaktır. Örgütlerin sür- dürülebilir rekabet gücü de buna bağlı hale gelmektedir. Örgütten elde edecekle- ri maddi çıkarları temsil eden değerlerin çalışanların örgütsel amaçlara yönelme- sinde yeter şart olmadığı görüşü ağırlık kazanmakta; yöneticiler çalışanların artı değer yaratma kapasitelerinden yararlanabilmek için yeni arayışlara yönelmek- tedirler. Katılımcı, işi ile ilgili bağımsız karar alabilen, daha çok sorumluluk alma- ya istekli, örgütsel bağlılık duyguları gelişmiş çalışanlara sahip olmak, yöneticile- rin örgütlerde yaratacakları psikolojik refah ortamına ve bunun çalışanlarca algı- lanışına bağlı hale gelmektedir. Bu çalışmanın amacı; çalışanların psikolojik refah algılarının temel belirleyicileri olan örgüt kültürü, kararlara katılımı teşvik, sorumluluk alma, personel güçlendir- me gibi unsurlara vurgu yaparak psikolojik refah yaratmada örgüt yöneticilerinin sorumluluğunu tartışmaya açmaktır.

A conceptual examination on the psychological wellbeing perceptions of employees

Making employees’ knowledge, skills and talents readily available for the ends of the organization is a central concern for all organizations. A sustainable compe- titive edge depends on it. As the pecuniary rewards don’t appear to be satisfac- tory enough to direct employees toward organizational goals, executives look for innovative approaches to seize secure a surplus value. Possessing employees who are eager to take charge, able to make decisions independently, participa- tive, and committed depends on psychological wellbeing milieu provided by ma- nagement and on its perception by employees. The purpose of this study is to stimulate a debate over the responsibility of ma- nagers in terms of providing such an environment through focusing on the ele- ments critical on the employees’ psychological wellbeing perceptions including organizational culture, incentives for participation, assuming responsibility, and empowerment.

___

  • AKERBOOM, S. ve Stan MAES; (2006), "Beyond demand and Control: The Contribution of Organizational Risk Factors in Assessing The Psycholocal Weil-Being of Health Care Employees", Work & Stres, 20(1), pp. 21-36.
  • ARDIÇ, Kadir ve Sema POLATCI; (2007), "Işgören Refahı ve Örgütsel Etkinlik Kavramlarına Bütüncül Bir Bakış: Örgüt Sağlığı", Atatürk Üniversitesi iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), ss. 137-154.
  • BAKAN, İsmail; Tuba BÜYÜKBEŞE ve H. Çetin BEDESTENCİ; (2004). Örgüt Sırlarının Çözümünde örgüt Kültü Teorik ve Ampirik Yaklaşım, Alfa Akademi Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., Bursa.
  • CAN, Halil; Doğan Yaşar AYHAN ve Doğan TUNCER; (2001), Genel İşletmecilik Bilgileri, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • CELEP, Cevat ve Buket ÇETİN; (2003), Bilgi Yönetimi, Anı Yayıncılık, Ankara.
  • ÇÖL, Güner; (2004), "Personel Güçlendirme (Empowerment) Kavramının Benzer Yönetim Kavramları ile Karşılaştırılması", Endüstri İlişkileri ve insan kaynakları Dergisi, 6 (2), ss. 1-7.
  • DOĞAN, Selen; (2005), Çalışan İlişkileri Yönetimi, Kare Yayınları, İstanbul.
  • DOĞAN, Selen; (2003), Personel Güçlendirme Empowerment, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
  • EROĞLU, Feyzullah; (2000), Davranış Bilimleri, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul
  • FERRIS, Gerald R.; Dwight D. FRINK; Maria Carmen GALANG; Jing ZHOU; K. Michele KACMAR and Jack L. HOWARD; (1996), "Perceptions of Organizational Politics: Prediction, Stres-Related Implications, and Outcomes", Human Relations, 49 (2), pp. 237-238.
  • FORRAY, J.M.; (2006), "Sustaining Fair Organization: An Interpretive View of Justice in Organizational Life", Group & Organization Management, 31(3), pp. 486-503.
  • FOX, Suzy; Paul E. SPECTOR and Don MİLES; (2001), "Counterproductive Work Behaviour (CWB) in Response to Job Stressors and Organizational Justice: Some Mediator and Moderator Tests for Autonomy and Emotions", Journal of Vaca-tional Behaviour, 59, pp. 291-309.
  • GARV'IN, David A.; (1999), "Öğrenen Bir Örgüt Yaratmak", Bilgi Paylaşımı, Çev.; Gündüz Bulut, MESS Yayınları, İstanbul.
  • GÜRSAKAL, Necmi; (2005), Altı Sigma Müşteri Odaklı Yönetim, Nobel Yayın Dağıtım A.Ş., Ankara.
  • HAMEL, Gary; (2000), Devrimin Başına Geçin, Çev.; Nurettin ' Elhüseyni, MESS Yayınları, İstanbul. .
  • HARİS, L.; (2002), "Achieving a Balance in Human Resourcing Between Employee Rights and Care for the Individual", Business & Professional Ethics Journal, 21(2), pp. 45-60.
  • HENDRiX, William H.; Barbara A. SPENCER and Gail S. GİBS0N; (1994), "Organizational and Extraorganizational Factors Affecting Stres, Employee Well-Being, and Absenteeism for Males and Females", Journal of Business and Psychology, 9 (2), pp. 103-128.
  • İNCE, Mehmet ve Hasan GÜL; (2005), Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık, Çizgi Kitabevi, Konya.
  • İPE, M.; (2003), The Praxis of Knowledge Sharing in Organizations: A Case Study, Ph. Thesis, The University of Minnesote.
  • JAMES, Judi and Mike EDEN; (20CM), Uzun Saplı Gelincik, Çev.; Ayşe Bilge Dicleli, MESS Yayınları, İstanbul.
  • KAUKIAINEN, Ari; Christina SALMIVALLI; Kaj BJ0RKQVIST; Karin ÖSTERMAN; Auli LAHTİNEN; Anne KOSTAMO and Kirşti LAGERSPETZ; (2001), "Overt and Covert Aggression in Work Setting in Relation to the Subjective Well-Being of Employees", Aggressive Behavior, 27, pp. 360-371.
  • KESER, Aşkın; (2009), Çalışma Psikolojisi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
  • KOÇEL, Tamer; (2005), İşletme Yöneticiliği, Arıkan Basım, Yayım Dağıtım Ltd. Şti. İstanbul.
  • KW0N, Jong-W.; (2006), "Distrubutive and Procedural Justice as Predictors for Organizational Outcomes in Korea and Malaysia: An Integrative Model", The Business Review, 5(1), pp. 253-257.
  • LUTHANS, Fred, (2002), "The need For and Meaning of positive Organizational Behaviour", Journal of Organizational Behaviour, 23, pp. 695-706.
  • LUTHANS, Fred; Bruce J. AVALİ0; Fred 0. WALUMBWA and Weixing LI; (2005), "The Psychological Capital of Chinese Workers: Exploring the Relationship with Performance", Management and Organization Review, 1(2), pp. 249-271.
  • MACİARİELLO, Joseph A.; (2005), Gün Gün Drucker, Çev.; Murat Çetinbakış, MESS Yayınları, Istanbul.
  • MOON, Henry and Dishan KAMDAR; (2008), "Meor We? The Role of Personality and Justice as Other-Centered Antecedents to Innovative Citizenship Behaviors Within Organizations", Jo'urnal of Applied Psychology, 93(1), pp. 84-94.
  • PAYNE, RoyL. ve David MORRISON; (2002), "The Differantial Effects of Negative Affecting on Measures of Well-Being Versus Job Satisfaction and Organizational Commitment", Anxiety, Stres and Coping, 15(3), pp. 231-244.
  • PEHLİVAN AYDIN, İnayet; (2002), İş Yaşamında Stres, Pegem Yayıncılık, Ankara.
  • PENNEY, Lisa M. and Paul E. SPECTOR; (2005), "Job Stres, Incivility, and Counterproductive Work Behaviour (CWB): The . Moderating Role of Negative Affectivity, Journal of Organizational Behaviour, 26, pp. 777-796.
  • RAMAMOORTHY, Nagarajan and Patrick C. FLOOD; (2004), "Gender and Employee Attitudes: The Role of Organizational Justice Perceptions", British Journal of Management, 15, pp. 247-258.
  • REGO, Armenio and Miguel Pina e CUNHA; (2008), "Authen-tizotic Climates and Employee Happiness: Pathways to Individual Performance?", Journal of Business Research, 61, pp. 739-752.
  • SABUNCUOĞLU, Zeyyat ve Melek TÜZ; (2005), Örgütsel Psikoloji, Furkan Ofset, Bursa.
  • SCHEİN, Edgar H.; (1984), "Coming to a New Awareness of Organizational Culture", Sloan Management Review, 25(2), pp. 3-16.
  • SPERRY, Len and Maureen DUFFY; (2009), "Workplace Mobbing: Family Dynamics and Therapeutic Considerations", The American Journal of Family Teraph, 37, pp. 433-442.
  • ŞENER, Arzu; (2009) /'Yaşlılık, Yaşam Doyumu ve Boş Zaman Faaliyetleri" http://www.sdergi.hacetiepe.edu.tr/yasamdoyumu. pdf, 20.03.2010.
  • ŞİMŞEK, M. Şerif ve Adnan ÇELİK, (2009), Yönetim ve Organizasyon, Eğitim Akademi Yayınları, Konya.
  • ŞİMŞEK, M. Şerif; Tahir AKGEMCİ ve Adnan ÇELİK, (2010), Davranış Bilimleri, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • VEGA, Gina and Debra R. COMER; (2005), "Sticks and Stones May Break Your Bones, but Words Can Break Your Sprit: Bullying in the Workplace", Journal of Business Ethics, 58, pp. 101-109.
  • YENİÇERİ, Özcan; (1999), Yozlaşma ve Yabancılaşmaya Karşı İtirazlar, Özlem yayınları, Niğde.
  • YOUSSEF, Carolyn M. and Fred LUTHANS; (20079, "Positive organizational behaviour in the Workplace: The Impact of Hope, Optimism, and Resilince", Journal of Management, 33(5), pp. 774-800.
  • WILSON, M.G.; D.M DEJOY; R.J VANDERBERG; H.A. RICHARDSON and A.L. McGRATH; (2004), "Work Characteristics and Employee Healty and Well-Being: Test of a Model of Healthy Work Organization", Journal of Occupational and Organizational Psychol