BORSA ĠSTANBUL VE KRĠPTO PARALAR ARASINDA SAKLI EġBÜTÜNLEġME ĠLĠġKĠSĠ

Bu çalıĢmanın amacı Borsa Ġstanbul ile kripto paralar arasındaki iliĢkiyi tespit etmektir. Bu doğrultuda Borsa Ġstanbul‟u temsilen BIST100 endeksi ve kripto paraları temsilen Bitcoin fiyatının 24 Kasım 2013 – 23 Haziran 2019 dönemini kapsayan haftalık verileri alınmıĢ ve zaman serileri yöntemi ile analiz edilmiĢtir. Öncelikle klasik eĢbütünleĢme yöntemlerinden Johansen eĢ bütünleĢme testi kullanılmıĢ ve bu test sonucunda BIST100 ile Bitcoin arasında eĢbütünleĢme iliĢkisi olmadığı saptanmıĢtır. Daha sonra ikinci bir yöntem olarak Hatemi-J – Irandoust (2012) testi ile değiĢkenler arasındaki saklı eĢbütünleĢme iliĢkisi analiz edilmiĢ ve klasik eĢbütünleĢmenin aksine saklı eĢbütünleĢme iliĢkisi bulunduğu tespit edilmiĢtir.

THE RELATIONSHIP OF HIDDEN COINTEGRATION BETWEEN BORSA ISTANBUL AND KRYPTOCURRENCIES

The aim of this study is to determine the relationship between Borsa Istanbul and Bitcoin. Accordingly, weekly data of the BIST100 index representing Borsa Istanbul and the Bitcoin price representing cryptocurrencies covering the period of 24 November 2013 - 23 June 2019 were used and analyzed by the time series method. Firstly, Johansen cointegration test, which is one of the classical cointegration methods, was used and as a result of this test, there was no cointegration relationship between BIST and Bitcoin. Then, as a second method, the hidden cointegration relation between the variables was analyzed by Hatemi-J - Irandoust (2012) test and it was found that there was a hidden cointegration relationship unlike classical cointegration.

PDF

___

ASLAN, Ġlkhan; (2019),''Bitcoin ve BIST Oynaklığının Yayılması: Tek ve Çok DeğĢkenli GARCH Modelleri'', Yüksek Lisans Tezi. Sivas, Türkiye: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ATĠK, Murat ve YaĢar KÖSE ve Bülent YILMAZ ve Fatih SAĞLAM; (2015),''Kripto Para: Bitcoin ve Döviz Kurları Üzerine Etkileri'', Bartın Üniversitesi ĠĠBF Dergisi, 6(11), 241-267.
AVUNDUK, Hüseyin ve Hakan AġAN (2018). “Blok Zinciri (Blockchain) Teknolojisi ve ĠĢletme Uygulamaları: Genel Bir Değerlendirme” Dokuz Eylül Üniversitesi Ġktisadi Ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), 368-384.
BAEK, C. and M. ELBECK, (2015). “Bitcoins as an Investment or Speculative Vehicle? A First Look” Applied Economics Letter, 22(1), 30-34.
BAġ, Hanife; ''Yatırımcısına Yüzde 90 Kazandırdı! 1 Milyon Türk Bunu Yapıyor...'', Milliyet: https://www.milliyet.com.tr/galeri/yatirimcisina-yuzde-90-kazandirdi-1- milyon-turk-bunu-yapiyor-6129361/1 adresinden alındı, 03.15.2020
BAUR,Dick G. and Thomas DĠMPFL and Konstantin KUCK; (2018), “Bitcoin, Gold and the US Dollar – A Replication and Extension”, Finance Research Letters(25), 103-110.
CATANĠA, Leopoldo and Stefano GRASSĠ and Francesso RAVOZZOLO; (2018), ''Forecasting Cryptocurrencies Financial Time Series'', Centre For Applied Macro-And Petroleum Economics(5), 62-70.
ÇOLAK, Yusuf ve Ali Rıza SANDALCILAR; (2019), ''Türkiye'de Sanal Para Değerinin Belirleyicileri: Bitcoin Üzerine bir Uygulama'',Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(10), 205-232.
ÇÜTCÜ, Ġbrahim ve Yunus KILIÇ; (2018), ''Bitcoin Dolar Kuru Arasındaki ĠliĢki: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi'', Yönetim ve Ekonomi AraĢtırmaları Dergisi(5), 349-366.
DĠCKEY, David A. and Wayne A. FULLER; (1979), ''Distribution of the Estimator for Autoregressive Time series with a Unit Root'', Journal of the American Statistical Association(74), 427-431.
DĠRĠCAN, Cüneyt ve Ġsmail CANÖZ; (2017), ''The Coingretaion Relationship Between Bitcoin Prises And Major Word Stock Indices: An Analysis With ARDL Model”, journey Of Ekonomics Finance And Accounting(4), 377-392.
DYHRBERG, Anne Haubo; (2016), ''Bitcoin, Gold And The Dollar – A GARCH Volatility Analysis'', Finance Research Letters,(16), 85-92.
DYHRBERG, Anne Haubo (2015). “Hedging Capabilities of Bitcoin. Is it Virtual Gold?” Finance Research Letters(16), 139-144.
ENGLE, Robert and Clive GRANGER; (1987), ''Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing'', Econometrica(55), 251-276. GIL-ALANA, Luis Alberiko, Emmanuel Joel Aikins ABAKAH and María Fátima Romero
ROJO (2020). “Cryptocurrencies and Stock Market Indices. Are They Related?” Research in International Business and Finance, 51.
GRANGER, Clive W. J. ; (1981), ''Some properties of Time Series Data and Their Use in Econometric Model Specification'', Journal of Econometrics(23), 121-130.
GRANGER, Clive W. J. and Gavon YOON; (2002), ''Hidden Cointegration'', San Diego: University of California Department of Economics Working Paper, 35-39
GÜLEÇ, Ömer Faruk ve Emre ÇEVĠK ve Nur BAHADIR; (2018), ''Bitcoin ve Finansal Göstergeler Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi'', Kırklareli Üniversitesi Ġktisadi Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi(2), 18-37.,
HATEMĠ-J, Abdulnasser and Manuchehr IRANDOUST; (2012), ''Asymmetric Interaction between Government Spending and Terms of Trade Volatili-ty: New Evidence from Hidden Cointegration Technique'', Journal of Economic Studies, 39(3), 368-378.
HENRIC, Andrew and Christian GOURĠEROUX; (2015), ''Noncausal Autoregressive Model in Application to Bitcoin/USD Exchange Rates'',V.-N. Huynh, V. Kreinovich, S. Sriboonchitta, & K. Suriya içinde, Econometrics of Risk (s. 17-40). Cham: Springer.
HUUMO, Jesse Yli, Deokyoon KO, Sujin CHOI, Sooyong PARK and Kari SMOLANDER (2016). “Where Is Current Research on Blockchain Technology?” A Systematic Review, 11(10).
ĠNANÇLI, Selim ve Veysel ĠNAL; (2018), ''Türkiye‟de Alternatif Enerji Üretimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki ĠliĢkinin Saklı EĢbütünleĢme Testi ile Analizi'', Kastamonu Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi(4), 102-116. ''Investing.com Bitcoin Endeksi (BTC/USD)'', Investing.com: https://tr.investing.com/indices/investing.com-btc-usd-historical-data adresinden alındı, 06 24, 2019
JOHANSEN, Stevan; (1988), ''Statistical Analysis of Cointegrating Vectors'', Journal of Economic Dynamics and Control, 231-254.
JOHANSEN, Stevan and Katarina JUSELĠUS; (1990), ''Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to Demand for Money'', Oxford Bulletin of Economics and Statistics(52), 169-210.
KANAT, Ersin ve Emrah ÖGET; (2018), ''Bıtcoin ile Türkiye ve G7 Ülke Borsaları Arasındaki Uzun ve Kısa ,Dönemli ĠliĢkilerin Ġncelenmesi'', Finans Ekonomi ve Sosyal AraĢtırmalar Dergisi, 3(3), 601-614.
KILIÇ, Yunus ve Ġbrahim ÇÜTCÜ; (2018), ''Bitcoin Fiyatları ile Borsa Ġstanbul Endeksi Arasındaki EĢbütünleĢme ve Nedensellik ĠliĢkisi'', EskiĢehir Osmangazi Üniversitesi ĠĠBF Dergisi(3), 235-250.
LANDGRAF, Nikolaus (2016). “Testing for Multiple Bubbles in Asset Prices” Research in Business and Economics, 1(1), 1-24.
LANSITI, Marco and Karim L. LAKHANI (2017). “The Truth About Blockchain” Harvard Business Reveiw, 95(1), 118-127.
NAKAMOTO, Satoshi (2008). “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” https://bitcoin.org/bitcoin.pdf adresinden alındı, 15.10.2020
OKTAR, Suat ve Esengül SALĠHOĞLU; (2018), ''Merkezi Olmayan Dijital Para Birimlerinin Merkez Bankası Parasal Büyüklüklükleri Ġle ĠliĢkisinin Analizi: Bitcoin Örneği'', Social Sciences Studies Journal(4), 164-177.
PHĠLLĠPS, Peter C. B. and Pierre PERRON; (1988), ''Testing for a Unit Root in Time Series Regression'', Biometrika, 75(2), 335-346.
PANAGĠOTĠDĠS, Theodore, Thanasis STENGOS, and Orestis VRAVOSĠNOS (2019). “The Effects of Markets, Uncertainty and Search Intensity on Bitcoin Returns” International Rewiev of Financial Analysis(63), 220-242.
POLAT, Mustafa ve Adem AKBIYIK (2019). “Sosyal Medya ve Yatırım Araçlarının Değeri Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi: Bitcoin Örneği” Akademik Ġncelemeler Dergisi, 14(1), 443-462.
POLAT, Müslüm ve Eray GEMĠCĠ; (2018), ''Bitcoin ve Altcoinler Arasındaki ĠliĢki'', T. Korkmaz, M. Ġ. Yağcı, Ġ. Ege, & T. T. Turaboğlu (Dü.), Uluslararası Katılımlı 22. Finans Sempozyumu 10-13 Ekim içinde, (s. 83-90). Mersin.
ġARKAYA ĠÇELLĠOĞLU, Cansu ve Merve BüĢra ÖZTÜRK ve Engin ÖZTÜRK; (2018), ''Bitcoin ile Seçili Döviz Kurları Arasındaki ĠliĢkinin AraĢtırılması 2013-2017 Dönemi için Johansen testi ve Granger Nedensellik Testi”,Dergi Park Maliye ve Finans Yazıları(109), 51-70.
ġENER, Sefer ve Veli YILANCI ve Muhammed TRAġOĞLU; (2013), ''Petrol Fiyatları Ġle Borsa Ġstanbul'un KapanıĢ Fiyatları Arasındaki Saklı ĠliĢkinin Analizi'', Selçuk Üniversitesi Ġktisadi Ve Ġdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik AraĢtırmalar Dergisi(26), 231-248.
YERMACK, David ''Bitcoin Gerçek Bir Para Birimimidir Ekonomik Bir Değerlendirme'' https/papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstrack id2370203 adresinden alındı, , 07 05, 2019