Belediye harcamalarında niteliksel yapı (irade) mı, yoksa niceliksel yapı mı daha önemlidir?

Belediye harcamalarında ekonomik harcamalar (büyük yatırımlar vb.), sosyal ve diğer harcamalar bulunmaktadır. Belediyelerin sosyal harcamalara, ekono- mik harcamalar kadar pay ayırmadıkları düşünülmektedir. Ancak, temel ihtiyaç- larını temin etmede zorlanan bireyler açısından rekreasyon projeleri gibi ekono- mik harcamalar doğrudan yarar sağlamadığı için, belediyelerin sosyal ve ekono- mik harcamaları arasında bir denge gözetmeleri gerekmektedir. Makale başlığın- da geçen niceliksel yapı, belediye harcamalarının aritmetik dağılımı içinde har- cama gruplarının aldığı dağılımı ve öncelikleri; niteliksel yapı (irade) ise, belediye harcamalarının içindeki aritmetik dağılımdan farklı olarak faktör analizinde ortaya çıkan faktörlere göre harcama gruplarının aldığı dağılımı ve öncelikleri ifade etmektedir. Bu çalışmada belediyelerin 2011 yılı kesin hesap ve faaliyet raporlarından faydalanılarak, ekonomik sınıflandırmaya göre harcamalar dâhil edilmiştir. Yapılan yüzde dağılımı ve faktör analizleri sonucunda, sosyal harcamalar grubu toplam harcamalar içerisinde en az ağırlığa sahip olmasına rağmen, faktör ana- lizi sonuçlarına göre birinci faktörde yer aldığı için belediye harcamalarında niteliksel olarak sosyal harcamaların ağırlık taşıdığı kanısına varılmıştır.

Which is more important in municipal expenditures: Qualitative (willpower) or quantitative structure?

Municipal expenditures include economic expenditures (i.e. construction of ro- ads, buildings and infrastructure etc.), social and other expenditures. It is believed that municipalities have more large economic expenditures rather than social expenditures. However large investments such as recreation projects do not provide direct benefits to people who experience difficulties in securing their basic needs and therefore municipalities need to create a balance between so- cial and economic expenditures. The quantitative structure given in the title of this article shows the distribution of expenditure groups and their priorities within the arithmetic distribution of municipal expenditures; and the qualitative structure (will power), different from the arithmetic distribution of municipal expenditures, shows the distribution and priorities of expenditure groups based on fac- tors that come up in the factor analyses. Using 2011 final accounts and activity reports of municipalities expenditures according to economic classification have been added to this study. As a result of percentage distribution and factor analyses, even though the social expenditure group had the least weight in the total expenditures, since it came up in the first factor according to the factor analyses, it is seen that social expenditures has a higher qualitative weight in the total municipal expenditures.

___

  • ALTAN, Yakup; (2009), “Meclis-İ Meb’usân Zabıt Cerideleri (1293=1877) Üzerinden Türk Belediyeciliğini Anlamak”, Sül- eyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), ss. 293-310.
  • ALTUNIŞIK, Remzi, Recai COŞKUN, Serkan BAYRAKTAROĞLU ve Engin YILDIRIM; (2012), Sosyal Bilim- lerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı) (7. b.), Sakarya Kitabevi, Sakarya.
  • BÜMKO; (2012, Ekim 9), 2013 - 2015 Dönemi Bütçe Hazırlama Rehberi, Resmi Gazete(28436 Mükerrer), ss. 1-18, http://www. bumko.gov.tr/TR,3591/2013-2015-donemi-butce-cagrisi-ve- butce-hazirlama-rehbe-.html, 16.04.2013.
  • CAN, Hasan Hüseyin ve İlker ÖZGÜNDÜZ; (2011), Türk Mahalli İdarelerinin Mali Yapısı. Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları, Ankara.
  • Council of The European Union; (2004), Joint report by the Commission and the Council on social inclusion. Brussels.
  • ÇENGELCİ, Ethem; (1993), “Sosyal Refahın Gerçekleştirilmesinde Sosyal Yardımların Rol ve Önemi”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi, 11(1-2-3), 9-34.
  • DPT; (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013: Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayınları, Ankara.
  • ERDOĞDU, Mustafa ve Ethem YENİGÜN; (2008), Türkiye'de Sosyal Bütçe, Nasıl Yapılıyor? Nasıl İzlenir? TESEV Yayınları, İstanbul.
  • ERDOĞDU, Seyhan; (2004), “Sosyal Politikada "Avrupalı" Bir Kavram: Sosyal Dışlanma”, Çalışma Ortamı Dergisi(75), 16-19.
  • ERSÖZ, Halis Yunus; (2011), “Sosyal Politika-Refah Devleti- Yerel Yönetimler İlişkisi”, İktisat Fakültesi Mecmuası, 55(1), 759.
  • GÖRMEZ, Kemal; (1997), Yerel Demokrasi ve Türkiye (2. b.). Vadi Yayınları, Ankara.
  • GÜNDÜZÖZ, İlker (2012), Belediye Ekonomisi: Belediyel- erin Ekonomideki Yeri ve Önemi. Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları, Ankara.
  • GÜVEN, H. Sami; (2013), Sosyal Politikanın Temelleri (5. b.). Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
  • IBM Corporation; (2011, Nisan 15), IBM SPSS Statistics Base 20. New York: IBM Corporation. IBM Corporation Web Sitesi. adresinden alınmıştır
  • ILO; (2010), World Social Security Report 2010/11: Providing coverage in times of crisis and beyond. International Labour Organization. ILO Publications, Geneva.
  • KAZICI, Ziya; (2011), “İslâm Dünyasında Şehir Yönetimi”, Kırgızistan Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlmi Der- gisi(15), 78-79.
  • KORAY, Meryem; (2005), Sosyal Politika (2. b.). İmge Kitapevi, Ankara.
  • LENOİR, Rene; (1974), Les exclus: un Français sur dix. Seuil.
  • MARDİA, Kent, J.T. Kent and J.M. Bibby; (1979), Multivariate analysis. Academy Press, New York.
  • MİGM; (2012), 2011 Yılı Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü; (2013a, Mayıs 5), “Belediyeler Bütçe İstatistikleri”, https://portal.muhasebat.gov.tr/mgmportal/ faces/khbDetay_yeni?birimDizini=Belediyeler+B%C3%BCt%C 3%A7e+%C4%B0statistikleri, 05.05.2013.
  • Muhasebat Genel Müdürlüğü; (2013b, Mayıs 7), “Belediyeler Mali Tabloları”, https://portal.muhasebat.gov.tr/mgmportal/ faces/khbDetay_yeni?birimDizini=Belediyeler+Mali+Tabloları, 07.05.2013.
  • ORTAYLI, İlber; (1985), Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yöne- tim Geleneği. Hil Yayınları, İstanbul.
  • SARAÇLI, Sinan; (2011), “Faktör analizinde yer alan döndürme metotlarının karşılaştırmalı incelenmesi üzerine bir uygulama”, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, I(3), 22- 26.
  • SEYYAR, Ali; (2002), Sosyal Siyaset Terimleri (Ansiklopedik Sözlük) (1. b.). Beta Yayınları, İstanbul.
  • SUNAY, Cengiz; (2002), “Belediyeciliğin Doğuşu Sürecinde Osmanlı Mirası”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(3), ss. 113-133.
  • ŞEKER, Murat.; (2011), Yerel Yönetimlerde Sosyal Bütçeyi İzleme Raporu. TESEV Yayınları, İstanbul.
  • TDK; (1998), Tükçe Sözlük (9. b., Cilt II). TDK Yayınları, An- kara.
  • TURAN, Deniz; (2001), Türkiye'de Belediyelerin Mali Yapısı, Mali Sorunları ve Çözüm Önerileri (Bursa Büyükşehir Beledi- yesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uludağ Üni- versitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • TÜİK; (2009, Mart 31), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 4.Dönem 2008. TÜİK Haber Bülteni(52).
  • TÜİK; (2010, Mart 31), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 4.Dönem 2009. TÜİK Haber Bülteni(55).
  • TÜİK; (2011, Mart 31), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 4.Dönem 2010.
  • TÜİK Haber Bülteni(8471).
  • TÜİK; (2012a), 2011 Yılı Türkiye İstatistik Yıllığı. TÜİK, Ankara.
  • TÜİK; (2012b, Nisan 2), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 4.Dönem 2011. TÜİK Haber Bülteni(10785).
  • TÜİK; (2013a, Ocak 28), 2012 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları. TÜİK Haber Bülteni(13425), ss. 1-2.
  • TÜİK; (2013b, Şubat 24), “Belediye Sayısı ve Nüfusu”, http:// tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1336, 08.05.2013.
  • TÜİK; (2013c, Nisan 1), Gayri Safi Yurtiçi Hasıla, 4.Dönem 2012. TÜİK Haber Bülteni(13471).
  • ULUSOY, Ahmet ve Tekin AKDEMİR; (2013), Mahalli İdareler, Teori – Uygulama – Maliye (8. b.). Seçkin Yayınevi, Ankara.
  • United Nations Office of the High Commissioner of Human Rights; (1948), Universal Declaration of Human Rights. United Nations General Assembly, Paris.
  • WALKER, Alan and Carol WALKER; (1997), Britain divided: The growth of social exclusion in the 1980s and 1990s (Cilt 96). CPAG-Child Poverty Action Group, London.
  • YILDIRIM, Kâzım; (2007), Sosyal Hizmet (1. b.). Sakarya Yayıncılık, Sakarya.
  • YILDIRIM, Ramazan; (2006, Nisan), “59.Hükümet Dönemi- nde Yapılan Belediye Reformunun Kısa Bir Değerlendirmesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 15(2), ss.32.