KİNDÎ’NİN EĞİTİM FELSEFESİ

Geçmişten günümüze ışık tutanlardan biri de arkasında ciddi bir kültürel miras bırakanKindî (801-873)’dir. Kindî, İslam düşünce tarihinde sistematik felsefenin başlatıcısı olarakkabul edilen ve felsefi terminolojinin oluşması için önemli katkısı bulunan bilim ve düşünce insanıdır. Araştırmalarında daha çok fizik ve metafizik konularına ağırlık vermiştir.Ancak İslam dünyasını Batı düşüncesiyle tanıştırmak gibi bir misyonu üstlenen Kindî’nininsanı kemale ulaştıracak yol olarak gördüğü eğitime dair söyledikleri ve beklentileri deönem arz etmektedir.Kindî, bütün bilimlerin bir amaç ve metot çerçevesinde, kendine uygun olan yöntemi kullanarak, belirli öğretim programları dâhilinde verilmesi gerektiğine inanır. Bu yönüyleeğitimin de kendine özgü amacı, metodu ve programı olmalıdır. İşte bu çalışma Kindî’nineğitime dair bu görüşlerini görünür kılma çabası taşımaktadır. Kindî, eğitimde alışkanlıkların ve çevrenin önemine vurgu yapmış, anlaşılmadan ve kavranmadan ezberlemeyoluyla edinilen bilgilerin yetersizliğini ifade etmiştir. Ayrıca daha sonraki zamanlardakullanılabileceğini hesaba katarak not tutularak bilgi edinilmesini tavsiye etmiştir.

Al-Kindī’s Philosophy of Education

One of the people that offered an insight into today’s world from the past is Al-Kindī (c. 801–873 AD) who left behind a serious tot of cultural heritage. Al-Kindī is a scholar and a raisonneur who is considered to initiate the systematic philosophy in the Islamic history of thought, and who contributed tremendously to the formation of a philosophical terminology. He concentrated heavily on Physics and Metaphysics in his studies. However, assuming the task to introduce the Western thought to the Islamic world, Al-Kindī’s statements and expectations on education that he saw as a means for a person to reach perfection have importance. Al-Kindī believed that all sciences must be tought with an eye to a method and an objective, in accordance with proper methods and syllabuses. On that sense, all education must be applied with an objective, a method, and a program of a kind. Here this study gets in a struggle to bring Al-Kindī’s views relative to education into view. Al-Kindī laid weight on habit and environment in education, and emitted the poorness of the knowledge that is acquired through memorization without understanding and comprehension. Likewise, he recommended to obtain information taking notes for one can use it later in time.

___

  • A. Cortabarria Beitia, Kindî’de İlimlerin Sınıflandırılması (1), Fransızcadan çev.: Emrullah Yüksel, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5. Sayı, Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum 1982, ss. 219-243.
  • Ahmet Cevizci, Felsefe Sözlüğü, Ekin Yay., Ankara, 1996.
  • Ahmet Cevizci, Paradigma Felsefe Terimleri sözlüğü, Paradigma, İstanbul 2003.
  • Ahmet Kâmil Cihan, İbn Sina ve Gazali’de Bilgi Problemi, İnsan Yay. İstanbul 1998.
  • Ali Durusoy, Örnek Çeviri Metinlerle Mantık İlmine Giriş, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 2012.
  • Antovan Seyf, el-Kindî Mekanatuhu İnde Müerrihî el-Felsefeti’l-Arabiyyeti, Dâru’l-Ceyl, Beyrut 1985.
  • Aristoteles, Organon IV-İkinci Analitikler, Çev. Hamdi Ragıp Atademir, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1989.
  • Ebu Süleyman Mantıkî es-Sicistanî, Sivanü’l-Hikme, Tahkik: Abdurrahman Bedevi, Bünyadı Ferhengi İran (İran Kültür Vakfı) Yay. Tahran 1974.
  • Enver Uysal, Hudud Risaleleri Çerçevesinde Kindî ve İbn Sina Felsefesinin Temel Kavramları, Emin Yayınları, Bursa 2008.
  • Gülnihal Küken, Ortaçağda Eğitim Felsefesi, Alfa Yayınları, İstanbul 2001.
  • Gürbüz Deniz, “Kindî, Felsefeyi Kabulü ve Konumlandırması”, Diyanet İlmi Dergi 54/2 (Temmuz 2018), ss. 13-24.
  • Gürsen Topses, Eğitim Felsefesi Temel Sorunları, Dayanışma Yayınları, Ankara 1982.
  • Hüsameddin Erdem, Felsefeye Giriş, Sebat Ofset Matbaacılık, Konya 2017.
  • İbn Nedim, Fihrist, Mektebe’t-Ticariyye el-Kübra, Mısır 1384 h.
  • İsmail R. Faruki, Bilginin İslamileştirilmesi, çev.: Fehmi Koru, Risale Yay. İstanbul 1986.
  • Kindî, “Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “Oluş ve Bozuluşun Yakın Etkin Sebebi Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “Beş Terim Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev., Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “fî Hudûdi’l-Eşyâ ve Rusûmihâ”, Resâilu’l-Kindî el-Felsefiyye, Nşr. Muhammed Abdülhâdî Ebû Rîde, c. I, Kahire 1369/1950.
  • Kindî, “Göklerin Allah’a Secde ve İtaat Edişi Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “İlk Felsefe Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “Nefis Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “el-İbane An İlleti’l-Faileti’l-Karîbeti Lil Kevni vel-Fesad”, Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye, tah. Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru’l-fıkri’l-Arabi, Mısır 1950.
  • Kindî, “el-Kavl Fi’n-Nefs”, Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye, tah.: Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru’l-fıkri’l-Arabi, Mısır 1950.
  • Kindî, “Fî Mahiyetin-Nevmi ve’r-Ru’ya”, Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye, tah.: Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru’l-fıkri’l-Arabi, Mısır 1950.
  • Kindî, “Fî’l-Felsefeti’l-Ûla”, Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye tah.: Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru’l-fıkri’l-Arabi, Mısır 1950.
  • Kindî, “Risale Fi Kemmiyeti Kütübi Aristotalis”, Resailü’l-Kindî el-Felsefiyye, tah.: Muhammed Abdülhadi Ebu Rîde, Daru’l-fıkri’l-Arabi, Mısır 1950.
  • Kindî, “Aristoteles’in Kitaplarının Sayısı Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “Tarifler Üzerine”, Felsefî Risâleler, çev.: Mahmut Kaya, Kindî, Klasik Yay. İstanbul 2002, s. 185.
  • Kindî, “Uyku ve Rüyanın Mahiyeti Üzerine”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Kindî, “Üzüntüyü Yenmenin Çareleri”, Felsefi Risaleler, çev.:, Mahmut Kaya, Klasik Yay. İstanbul 2002.
  • Macit Fahri, İslâm Felsefesi Kelâmı ve Tasavvufuna Kısa Bir Giriş, çev.: Şahin Filiz, İnsan Yayınları, İstanbul 2008.
  • Macit Fahri, İslam Felsefesi Tarihi, çev.: Kasım Turhan, İklim Yay. İstanbul 1992.
  • Mahmud Abdullatif, el-Fikrü et-Terbeviyyü İnde’l-Kindî, Menşurat ittihad el-Kitab el-Arab, Dımeşk 2012.
  • Mehmet Bayrakdar, İslam Felsefesine Giriş, TDV Yay. Ankara 2012.
  • Muhammed Abid el-Cabiri, Felsefi Mirasımız ve Biz, çev.: A. Said Aykut, Kitabevi Yay. İstanbul 2003.
  • Richard Walzer, Greek into Arabic, Essays on Islâmic Philosophy, Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts 1962.