AYN RAND EGOİZMİNDE BEN-ÖTEKİ İLİŞKİSİ

Rus asıllı Amerikalı bir roman yazarı ve felsefeci olan Ayn Rand, rasyonel bencillik vebireycilik kavramlarını merkeze alan bir düşünceye sahiptir. Bu düşüncenin karmaşık birorganizma olarak insan anlayışındaki karşılığı, yaşamın biricik oluşu ile ifade edilir. Onagöre doğa cansız maddelerin var olması için kolaylıkla sağladığı koşulları canlı varlıklariçin aynı kolaylıkla göstermez. Canlı varlıklar, yaşamsal süreklilik için harekete ve eylemselliğe muhtaçtır. Bu eylemsellik insan için ahlaki bir zorunluluk olarak görülür.Objektif-sübjektif dikotomisini gerçekliği ifade etmede yeterince açıklayıcı bulmayanRand, esasen objektivizm kavramının içkincilikten farklı olduğunu belirtir. Ona göregerçek objektivizm, birey ile dış dünya arasında, bilinçli bireyin gerçekliği kavramasınaolanak sağlayan bir bağlantıyı varsayar. Bu bağlantı sayesinde ahlakî göreceliği kabuledilemez sayan Rand, her bir tikel ve somut bireyin rasyonel ilkeler sayesinde sabit gerçeklik paydasına sahip olduğuna işaret eder.Birey bütün eylemlerinde soyut “öteki”ye değil öncelikle kendi benliğine karşı sorumludur. O, birey-toplum ilişkisinde bireyin kendi eyleminden ve üretiminden elde ettiğikazanımları korumak ve büyütmek zorunda olduğunu vurgular. Böylece kendi çıkarlarınıve mutluluğunu aklın mutlak ilkeleri çerçevesinde temin etmek, benliğini mistik, toplumsal hiçbir soyut kişiliğe feda etmemek, Rand düşüncesinde benliğin ve bencil ahlakıntemelini oluşturur.

The Relationship of Self-Other In Ayn Rand’s Egoism

Ayn Rand, a Russian-born American novelist and philosopher, has an attitude centered on the concepts of rational selfishness and individualism. The equivalent of this idea in human understanding as a complex organism is expressed by the uniqueness of life. According to her, nature does not easily show conditions for living beings that it provides easily for living things. Living beings need action and agency for vital continuity. This agency is seen as a moral imperative for man. Rand, who does not find objective-subjective dichotomy as descriptive to reality, essentially states that the concept of objectivism is different from the intrinsicism. According to her, true objectivism assumes a link between the individual and the outside world that allows the conscious individual to grasp the reality. Rand, who considers moral relativity unacceptable thanks to this connection, points out that each particular and concrete individual has a fixed reality as a common ground thanks to rational principles. The individual is primarily responsible for his own self, not the abstract “other” in all his actions. She emphasizes that in the individual-society relationship, the individual has to protect and grow the gains from his/her own action and production. Thus, ensuring the self-interest and happiness within the absolute principles of mind, not sacrificing self into any mystical, social abstract personality forms the basis of self and selfish morality in Rand’s thought.

PDF

___

Aristoteles, Politika, çev.: Furkan Akderin, Say Yayınları, İstanbul, 2017.
Bernstein, Richard, Objektivizm ve Rölativizmin Ötesi, Paradigma Yayıncılık, İstanbul, 2009.
Bissell, Roger E., “Ayn Rand and The Objective: A Closer Look at The Intrinsic-Objective-Subjective Trichotomy”, The Journal of Ayn Rand Studies, Vol. 9, No. 1, Fall 2007, [53-92].
Branden, Nathalien, “Mistisizm ve Kendini Feda Etmeye Karşı Zihin Sağlığı”, Bencilliğin Erdemi, Çev. Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [49 – 59].
Branden, Nathalien, “Sahte Bireycilik”, Bencilliğin Erdemi, editör: Uygar Karal, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [206 – 210].
Branden, Nathalien, “Sahte Bireycilik”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [206 – 210].
Corcuff, Philip, Bireycilik Sorunu: Stirner, Marx, Durkheim, Proudhon, çev.: Aziz Ufuk Kılıç, Versus Yayınları, 2009.
Rand, Ayn, “Kolektifleşmiş Etik, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [120 – 128].
Rand, Ayn, “Objektivist Etik” Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [11 – 48].
Rand, Ayn, “Acil Durumlar Etiği”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [60 – 71].
Rand, Ayn, “Giriş”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [1 – 10].
Rand, Ayn, “İnsan Hakları”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [139 – 152].
Rand, Ayn, “İnsanların Çıkar Çatışmaları”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [72 – 82].
Rand, Ayn, “Objektivist Etik”, Bencilliğin Erdemi, çev.: Nejdet Kandemir, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2013, [11 – 48].
Rand, Ayn, Atlas Silkindi, çev.: Belkıs Dişbudak, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2007.
Rand, Ayn, Yaşamak İstiyorum, çev.: Gülten Suveren, Plato Film Yayınları, İstanbul, 2006.
Sharaf, Raha, Seyyed Hassan Eslami Ardakani, “Ayn Rand’s Egoism: Theory and Analysis”, Religious Inquiries, Vol. 4, No. 7, Winter and Spring 2015, [31 – 42].
Smith, Adam, Ulusların Zenginliği, Cilt 2, çev.: Musa Saltoğlu, Palme Yayıncılık, Ankara, 2011.
Smith, Tara, Ayn Rand’s Normative Ethics: The Virtuous Egoist, Cambridge University Press, New York, Melbourne, 2006.
Toch, Hans H.&Albert H. Hastorf , “Homeostasis in Psychology”, Psychiatry, 1955, 18:1, [81-91].
http://www.ozgurtoplumundegerleri.com/res/John_Locke_Hosgoru_Ustune_Bir_ Mektup.pdf, 26.05.2020.

ISSN: 1301-0875
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1990
Yayıncı: TUFED Adına Prof. Dr. Murtaza KORLAELÇİ

Arşiv