AHMED ADNAN SAYGUN’UN DİZİSEL YAKLAŞIMINA BİR ÖRNEK: YAYLI KUARTET NO. 2, OP. 35

Ahmed Adnan Saygun (1907-1991), besteciliğinin erken dönemi olan Paris Schola Cantorum’da eğitim aldığı dönemlerde, buradaki büyük bestecilerin ve okulun ulusalcı eğitim sisteminin etkisiyle müziğini halk müziği geleneği temellerinde kurgulamayı hedeflemiş, geleceğin gelenekle oluşturulacağına inanmış; bunun yanı sıra yenilikçi yaklaşımlardan, kendi müzikal ifadesini yıpratmayacak şekilde yararlanmış ve bu doğrultuda eserler bestelemiştir. Eserlerini Türk halk müziği değerleri ve geleneksel sanat müziği makamlarıyla usûllerinin yanı sıra pentatonizm, modalite, serializm, kontrpuantal ve tonal unsurlarla kurgulamış, müzikal ifadeyi yansıtacak ve içeriği zenginleştirecek geçmiş dönem bestecilik tekniklerinden yararlanmaktan kaçınmamıştır. Bu makale ile Saygun’un bestecilik anlayışı ve dizisel bakış açısının, üç dönemde incelenen yaratıcılığının ikinci döneminin son eseri olarak kabul edilen, modern dili ile yenilikçi yapısı yönünden önceki yapıtlarından ayrılan, 1958’de tamamlanan Yaylı Kuartet No. 2, Op. 35 eseri ve bu eserden verilen nota örnekleri ile açıklanması amaçlanmıştır. Makalede bestecinin, eserlerinde kullandığı halk müziği ve geleneksel sanat müziği unsurları başta olmak üzere tüm müzikal malzemeden sadece dizisel olanlar yer almış; bu makalenin, özellikle geleneksel dizilerin Yaylı Kuartet No. 2’deki gibi modern bir anlayışta nasıl kullanılabileceğine dair bir örnek oluşturması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ahmed Adnan Saygun, Saygun Yaylı Kuartet No. 2, Op. 35, Dizisel Yaklaşım, Makamsal Yaklaşım, Modal Yaklaşım

An example of Ahmed Adnan Saygun’s Serial Approach: String Quartet No. 2, Op. 35

During the times he got training in Paris Schola Cantorum, an early period of is composition, Ahmed Adnan Saygun (1907-1991) targeted to build his music on the foundation of folk music with the effect of the respectable composers there and the nationalist education system of the school. He believed that the future would be formed via tradition; in addition to this, he benefited from innovative approaches in a way that wouldn’t wear out his musical expression and composed works accordingly. He built his works with the values of Turkish folk music and traditional Turkish classical music maqams and usûls as well as with pentatonism, modality, serialism, counterpoint and tonal elements and didn’t abstain from using the past period composing techniques which would reflect the musical expression and enrich the content. With this article, it is aimed to describe the composition approach and sequential perspective of Saygun via String Quartet No. 2, Op. 35, completed in 1958 which is distinguished from the previous works with respect to its modern language and innovative structure, considered as the last work of the second period of his creativity studied in three periods. In the article; from all musical materials especially folk music and traditional Turkish classical music elements he used in his works, only the sequential ones are included and it is targeted to create a model on how to use especially traditional sequences in a modern approach like in String Quartet No. 2, Op. 35.

Keywords:

Ahmed Adnan Saygun, Saygun String Quartet No. 2, Op. 35, Serial Approach, Maqam Approach, Modal Approach,

PDF

___

Aracı, E. (1999). The life and works of Ahmed Adnan Saygun. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, University of Edinburgh, Edinburgh).
Aracı, E. (2001). Ahmed Adnan Saygun doğu-batı arası müzik köprüsü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Aydın, Y. (2003). Türk beşleri. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları Şen Matbaası.
Aydın, Y. (2004). Biyografya 5-Adnan Saygun. Ahmed Adnan Saygun’un yaşamöyküsü ile besteci ve müzikolog kimlikleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Bartok, B. (2017). Küçük Asya’dan Türk halk musıkisi. İstanbul: Pan Yayıncılık Ayhan Matbaası.
Gutman, D. (b.t.). Saygun yaylı dördüller kulağı yakalayan romantizim karşıtı Türk. Erişim Tarihi: 08.10.2018, https://www.gramophone.co.uk/review/saygun-complete-string-quartets.
Gülbey, Ö. (2005). Ahmed Adnan Saygun II. Kuvarteti’nin modal ve formal yapısı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir).
Karadeniz, İ. & Berki, T. (2016). Bir Saygun prelüdüne analitik bakış. Sahne ve Müzik Eğitim-Araştırma e-Dergisi, 3, 74-85.
Kütahyalı, Ö. (2004). Biyografya 5-Adnan Saygun. Saygun’un yapıtlarında modal ya da makamsal etmen. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Sahin, L. M. (2016). Ahmed Adnan Saygun’s concerto for viola and orchestra, Op. 59: A Western Perspective. Journal of the American Viola Society, 32(2), 15-26.
Saydam, E. (1973 Eylül). Adnan Saygun / Mevlit de bir oratoryodur, bizde Batı’dan önce kullanılmıştır. Erişim Tarihi: 23.10.2018, http://muziksoylesileri.net/besteciler/turk-besteciler/adnan-saygun-mevlit-de-bir-oratoryodur-bizde-batidan-once-kullanilmistir/
Saygun, A. A. (1936). Türk halk musilisinde pentatonism. İstanbul: Numune Matbaası.
Saygun, A. A. (1981). Atatürk ve musiki. Ankara: Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları:1, Ajans-Türk Matbaacılık Sanayii. Yekta, R. (1986). Türk musikisi. İstanbul: Pan Yayıncılık.
Yöre, S. (2010). Ahmed Adnan Saygun’un çoksesli müzikte/Türk Çoksesli Müziği’nde ulusalcılık görüş ve yönlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya).
Yükselsin, İ. Y. (2011). Etnomüzikoloji açısından Ahmed Adnan Saygun. Bilig. 57, 247-277.