ETNOMÜZİKOLOJİ ALANINDA BİR ANALİZ ARACI: KİMLİK KAVRAMI

80’li yıllardan itibaren sosyal bilim çalışmalarında giderek daha fazla iş gören ve neredeyse sürekli başvurulan bir kaynak halini alan kimlik kavramı, sosyoloji ve sosyal antropolojinin ilgi alanına girmesiyle birlikte etnomüzikoloji çalışmalarında da sıklıkla yer almaya başlamıştır. Makalede kimlik kavramınının etnomüzikoloji disiplini içerisindeki konumlanma sürecini kaynaklar üzerinden aktarmak ve bu alanda bir çözümleme aracı olarak nasıl iş gördüğünü literatürde yer alan çeşitli örnekler aracılığıyla incelemek amaçlanmaktadır. Bu noktada kimlik ve benlik kavramlarının psikoloji ve sosyal antropolojik perspektifli çalışmalar içerisindeki ele alınış biçimi, makale içerisinde yer verilen ilk tartışma olmuştur. Bu tartışmayı takiben kavramsal analiz çerçevesinde yürütülen diğer bir temel argüman, kimliksel yapının oluşumu için başvurulan iki önemli dayanak olarak aynılaşma ve farklılaşma ihtiyacı, konu edilmektedir. Özcü ve yapılandırmacı yaklaşımlar bağlamında kimliksel değişim ya da kimlikte temsil meselesi gibi sosyal bilimler alanında kavramla ilişkili olarak yürütüle gelen görece yaygınlık kazanmış çeşitli tartışma konuları ile kavramın etnomüzikolojik çalışmalardaki kullanım biçimleri, makale içerisinde ana hatları ile yer verilen diğer konulardır. Makale aracılığı ile ulaşılan genel bir sonuç, etnomüzikoloji yazınına yansıyan araştırma konularında yapılandırmacı görüşün hâkim olduğu ve söz konusu çalışmaların hemen hepsinde, müziğin toplumsal kimliği yapılandırmada ‘yardımcı’ bir rol üstlendiği yolunda olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Etnomüzikoloji, etnisite, kimlik, müzik, temsil

Tool of Analysis in the Field of Ethnomusicology: ‘Identity’ Concept

The concept of identity which has become a reference item for the field of social sciences since the 80’s started to be included frequently in ethnomusicology studies with sociology and social anthropology’s being interested in the concept as well. This article aims at narrating the positioning process of identity concept within the discipline of ethnomusicology and elaborating on how the concept works as an analysis tool for the field via various resources from the ethnomusicology literature. At this point, the first argument in the article is how identity and ego concepts are used in the works produced with psychological and social anthropological perspective. Another basic argument which is the need of dedifferentiation and differentiation used for the formation of identity is handled as the second step. The other issues elaborated in the article are various topics of discussion held about the concept in the field of social sciences such as identity transformation or representation within the contexts of essentialist and constructivist approaches. A general conclusion driven from the article is that constructivist approach is dominant in the research topics elaborated in ethnomusicology literature and in almost all of these studies music has a ‘supportive’ role in constructing the social identity.

Keywords:

Ethnomusicology, ethnicity, identity, music, representation,

PDF

___

Altınay, R. (2004). Cumhuriyet döneminde türk halk müziği (Kitaplar – Makaleler – Nota Yayınları), Balçova Kaymakamlığı Yayınları, İzmir.
Assmann, J. (2001). Kültürel bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bilgin, N. (2007). Kimlik inşası. İzmir: Turmaks Yayıncılık.
Bilgin, N. (1994). Kimlik sorunu. İzmir: Ege Yayıncılık.
Bilgin, T. (2008). Moğollar Grubu örneğinde Anadolu pop ve Türkiye’de kültürel modernleşme. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
Budak, S. (2001). Psikoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Conolly, E. W. (1995). Kimlik ve farklılık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Çerezcioğlu, A. B. (2010). İzmir Makedon göçmenlerinde etnik kimliğin bir işaretleyicisi olarak müzik. Folklor Edebiyat, 16(62), 85-100, Lefkoşa.
Çolakoğlu, G., Karahasanoğlu, S. (2008). Armudi kemançe: Farklı toplumlar, farklı işlevler ve farklı sosyal kimlikler. İtü Dergisi, 2, 57-68, İstanbul.
Dawe, K. (2003). Lyres and the body politic: Studying musical instruments in the cretan musical landscape. Popular Music and Society, 26(3), 263-283. New York, Routledge.
Erden, M., Akman, Y. (1998). Eğitim psikolojisi: Gelişim-öğrenme-öğretme, Arkadaş Yayınevi, Ankara.
Erol, A. (2002). Popüler müziği anlamak: Kültürel kimlik bağlamında popüler müzikte anlam. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Ersoy, İ. (2010). Kırım Tatar ritüeli ekseninde “Tepreş” ekseninde diaspora kimlik ve müzik. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Gardiner, W., Gander, J. Mary. (2001). Çocuk ve ergen gelişimi. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Gezici, M., Gülden, G. (2003). Çalışan kadınların ve ev kadınlarının benlik-algısı ve benlik-kurgusu açısından karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 18, 1-14, Ankara.
Güney, S., Pekman C., Kabaş, B. (2013). Sokaklardan “Club”lara: Alman-Türk gençliğinin müzik serüveni. Sosyoloji Dergisi, 27, 251-271.
Güvenç, B. (1993). Türk kimliği: Kültür tarihinin kaynakları. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Hall, S. (1994). İdeolojinin yeniden keşfi: Medya çalışmalarında baskı altında tutulanların geri dönüşü, medya, iktidar ve ideoloji. der. ve çev: Mehmet Küçük. Ankara: Ark Yayınları.
Hasgül, N. (1996). Cumhuriyet dönemi müzik politikaları. Dans Müzik Kültür, 62, 27-49. İsanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Kaplan, A. (2005). Kültürel müzikoloji. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Karaduman, S. (2010). Modernizmden postmodernizme kimliğin yapısal dönüşümü. Journal of Yaşar Üniversity. 17, 2886-2889, İzmir.
Kozacioğlu, G., Ekberzade, G., H. (1995). Bireyden topluma ruh sağlığı. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Kulaksizoğlu, A. (2001). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Kurtişoğlu, B. (2010). Müzik ve roman kimliği üzerine üç örnek. Porte Akademik, 1(1), 27-34, İstanbul.
Küçükebe, H. (2017). Mekan, müzik ve kimlik ilişkisi ekseninde Çamdibi Müzisyen Kıraathanesi ve “Arefe Çalgısı”. Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi, 11, 93-110. İzmir.
Küçükebe, M. (2013). Etnomüzikolojide çalgı odaklı çalışmalar ve kültürel bağlamıyla çalgı. Anadolu Üniversitesi Sanat & Tasarım Dergisi, 5, 118-131. Eskişehir.
Manuel, P. (1989). Andalusian, gypsy, and class identity in the contemporary Flâmenko complex. Ethnomusicology, 47-65, University of Illınois Press.
Mutlu, K. (2015). Kültürel Melezlik bağlamında Tepecik Filarmoni Orkestrası. Ege Üniversitesi Devlet Türk Musikisi Konservatuvarı Dergisi, 6, 1-12. İzmir.
Reily, S. (2010). Discipline or dialogue (AResponse to Timothy Rice). Ethnomusicology, 54 (2), 331-333.
Rice, T. (2007). Reflections on music and identity in musicology. Musicologija, 17-38.
Rose, N. (1996). Identity, genalogy, history. Questions Of Cultural Identity, 128-150, Sage Publications, London.
Scruggs, T.M. (2010), Response to rice. Ethnomusicology, 54(2), 333-334.
Shilling, C. (1993). The body and social theory. Sage Publications, London.
Thompson, G. (1991). The carans of gujarat: caste identity, music, and cultural change. Ethnomusicology, 35(3), 381-92, University of Illınois Press.
Turino, T. (1984). The Urban-Mestizo charango tradition in Southern Peru: A statement of shifting identity. Ethnomusicology, 28(2), 253-270.
Warden, N. (2016). Ethnomucology’s “Identity” problem: The history and definitions of atroubled term in music research, El Otdo Pensante, 4(2), 1-21.
Waterman, C. (1990). Our tradition is a very modern tradition: Popular music and the construction of Pan-Yoruba identity. Ethnomusicology, 34(3), 367-79, University of Illinois Pres.
Witzleben, J., L. (1987). Jiangnan Sizhu Music Clubs in Shanghai: Context, concept and identity. Ethnomusicology, 31(2), 240-60, University of Illinois Press.
Yildiz, M. (2006). Benlik kavramı ve benliğin gelişiminde dinin rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23., 88-127, İzmir.
Yörükoğlu, A. (1993). Gençlik çağı ruh sağlığı ve ruhsal sorunlar. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
Yükselsin, Y.İ. (2009). Satılık havalar: Batı türkiye roman topluluklarında bir müziksel zanaatkarlık biçimi olarak “Çalgıcılık”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 452-463.