19399

Okuma Eğitiminde Çevre Faktörü

Problem Durumu: Okuma, temel dil becerilerinden birisi olup insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Çünkü anlama, sosyalleşme, bilgi edinme ve kişisel gelişimin temeli okumaya dayanır. Karmaşık bir süreç olarak nitelendirilen okuma, görme ve seslendirme yönüyle fizyolojik, anlama yönüyle de zihinsel bir beceridir. Eğitim ve öğretim, dinleme ve izlemenin yanı sıra okuma üzerine kurulmuştur. Bu sebeple, okuma becerisinin eğitim amaçlarına ulaşmadaki etkisi oldukça fazladır. İnsanın yaşama çevresindeki okuma imkânları ve faktörler, onun hayatını doğrudan etkilemekte, eğitim ve öğretim faaliyetlerine yön vermektedir. Bu faktörler aile, arkadaş çevresi, okul-öğretmen ve kitap-kütüphane imkânları şeklinde sıralanabilir. Bütün bunlar, insanın hayatı boyunca başkalarını, çevresini anlayıp algılayabilme ve kendini ifade edebilme becerisine etki etmekte ve bu beceriyi kullanabilmesine katkıda bulunmaktadır. Okumanın sadece okul yılları ile sınırlı kalmaması ve hayat boyu sürdürülmesi çevre faktörleri ile de yakından ilgilidir. Araştırmanın Amacı / Soruları: Bu araştırmanın amacı, okuma eğitimi ve alışkanlığını etkileyen faktörlerin incelenip değerlendirilmesidir. Bu amaçla “Çocukların sahip olduğu okuma ilgisi ve alışkanlığı ile çevresel faktörler arasında ne tür bir ilişki bulunmaktadır?” sorusuna cevap aranmaya çalışılmıştır. Veri Kaynakları: Araştırma şimdiye kadar “okuma eğitiminde çevresel faktörlerin rolünün”, kuramsal ve uygulamalı çalışmalarda nasıl değerlendirildiğini ele alması bakımından betimsel bir karakter taşımaktadır. Çevresel faktörlerin okuma eğitimine olan etkisini görmek amacıyla yapılan bu çalışmada, derinlemesine bilgi elde etmek amacıyla nitel bir yaklaşım tercih edilmiştir. Konuyla ilgili literatür taraması yapılarak hazırlanan çalışmanın kavramsal çerçevesi aile, arkadaş çevresi, okul-öğretmen, kitap-kütüphane faktörlerini kapsamaktadır. Ana Tartışma: Okuma eğitimi çalışmalarıyla öğrenciye, anlama, yeni bilgilere ulaşabilme ve sürekli kendini geliştirme becerileri kazandırılmaya çalışılır. Kişi, eğitimle kazandığı okuma becerisini, bir alışkanlık hâlinde ömür boyu sürdürebilmelidir. Çünkü, bu alışkanlığı sürdürenlerin, gözlemci, araştırıcı ve eleştirici olmaları beklenir. Makaledeki ana tartışma bu eksen üzerine oturtulmuştur. Sonuç ve Öneriler: Okumanın bir alışkanlık hâline gelmesi, onun bir ihtiyaç olarak hissedilmesine bağlıdır. Bu da, aile, öğretmen ve okul tarafından yapılacak çalışmalar ile kitaba ulaşma ve çevredeki kütüphane imkânlarıyla doğrudan ilgilidir.

PDF

___

Açıkgöz, K. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme (4. Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
Airasian, W. P., & Mary E. W. (1997). Cautions for classroom constructivists. The Education Digest, 62, (8), 62-68.
Christianson, R. G., &. Fisher K. M. (1999). Comparison of student learning about diffusion and osmosis in constructivist and traditionalist classrooms. Internetional Journal of Science Education, 21, 6, 1999: 687-698.
Demirel, Ö., A. M. Taş., Tüfekçi S., Yazçayır N., Yurdakul B. (2000). Yapılandırmacı yaklaşımın öğ- renme sürecine etkileri. IX. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi I, 27- 29 Eylül 2000.
Jaramillo, J. A. (1996). Vygotsky’s sociocultural theory and contributions to the develoment of constructivist curricula. Education, 117,(1), 133- 140.
Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1991). Teaching children to be peacemakers. Edina MN: Interaction Book Company.
Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1999). Learning together and alone (5rd ed.). Allyn and Bacon.
Koç, G. (2002). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının duyuşsal ve bilişsel öğrenme ürünlerine etkisi. Yayın- lanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Lord, T. R. (1999). A comparison between traditionalist and constructivist teaching in environment science. The Journal of Environmental Education, 30(3), 22-28.
Philips, D.C. (1995). The good, the bad and ugly. The many faces of constructivism. Educational Researcher, 24(7), 5-12.
Piaget, J. (1976). The Child and reality: Problems of genetic psychology (Translated by Arnold Rasin). Middlesex, England : Penguin Books.
Sharan, S., & Hertz- Lazarowitz, R. (1980). A group investigation method of cooperative learning in the classroom. Kaynak: Sharan S., Hare, P., ve Hertz- Lazarovitz, R. (ed.) Cooperation in Education ss. 14-46 Provo, UT: Brigham Young University Press.
Terhart, E. (2003). Constructivism and teaching: A new paradigm in general didactics?. Curriculum Studies, Vol.35, No.1: 25-44.
Tynjala, P. (1999). Towards expert knowledge? A comparison between a constructivist and a triditional learning environment in the university. Internetional Journal of Educational Research, 31, 357-442.
Vygotsky, L. (1978). Mind in society: The development of higher mental process. Cambridge: Harvard University Press.
Yanpar, Tuğba, Özlem Sıla Çakır & Baki Şahin (2000). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen bilgisi ve sosyal bilgiler derslerine karşı tutumları, akademik benlik kavramları ve bilişsel öğrenme düzeyleri. (MEB, EARGED Projesi).
Yanpar, T. (2001). Oluşturmacı yaklaşımın sosyal bilgiler dersinde bilişsel ve duyuşsal öğrenmeye et- kisi. Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimleri, 1(2), 465-481.
Yurdakul, B. (2004). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrenenlerin problem çözme becerilerine, bilişötesi farkındalık ve derse yönelik tutum düzeylerine etkisi ile öğrenme sürecine katkıları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.