Türkçe Öğretiminin Amaçları Bağlamında Yabancı Dille Eğitim Olgusuna Eleştirel Bir Bakış

Problem Durumu: Türkiye’de örgün eğitim çatısı altında ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde Türkçe/Türk dili ve edebiyatı dersleri vardır. Bu derslerle öğrencilerin anadili eğitimi açısından belirlenen hedeflere ulaşmaları sağlanmaya çalışılır. Ancak Tekin (1980 )’in de belirttiği gibi ilköğretim ve ortaöğretim düzeyinde gerçekleştirilen Türkçe öğretimi etkinlikleri istenilen sonucu vermemiştir. Bu başarısız tablonun ortaya çıkmasında pek çok etken vardır. Bu etkenlerden biri de yabancı dille yapılan eğitimdir. O nedenle bu çalışmada yabancı dille yapılan eğitimin, öğrencilerin anadili gelişimleri a- çısından ne tür olumsuz etkileri olacağı üzerinde durulacaktır. Araştırmanın Amacı/ Soruları: "Anadili eğitiminin amaçları nelerdir?” “Yabancı dille eğitim yapılmasının anadili eğitiminin amaçları bakımından olumsuz etkileri nelerdir?” sorularının yanıtını bulmaya çalışmak, çalışmamızın amacını oluşturmaktadır. Veri Kaynakları: Çalışmamızın başında anadili kavramı ve anadili eğitiminin amaçları üzerinde durulmuş ve sonrasında anadili eğitiminin amaçlarına ulaşmada yabancı bir dille yapılan eğitimin etkisi irdelenmiştir. Bu bağlamda, ilgili kaynaklara yönelerek, önce anadili kavramı ve anadili eğitiminin amaçları belirginleştirilmiştir; sonrasında ise yabancı dille eğitim konusunda yapılmış olan bazı araştırmalara değinilerek, tüm bunlar anadili eğitiminin amaçları bağlamında düşünsel düzlemde tartışılmıştır. Ana Tartışma: Düşünsel düzlemde bir tartışma yazısı olarak tasarlanan bu çalışmada, eğitimin yabancı bir dille yapılmasının, anadili eğitimi açısından olumsuz etkilere neden olacağı yargısından yola çıkılmış ve gerekçelerin sunulması yoluyla bu yargı savunulmaya çalışılmıştır. Sonuç ve Öneriler: Uygar bir dünyada her birey birden çok dil bilmelidir; ancak bireylere bir ya da birden çok yabancı dil öğretmenin yolu, onların yabancı bir dille eğitim veren okullarda okumalarından geçmez. Tam karşıtı yabancı bir dille eğitim yapan okullarda okuyan öğrencilerin hem yabancı dil becerileri hem de anadili becerileri istenilen düzeyin altında kalmaktadır. Bu durumda yabancı dille eğitim vermeyi, yabancı dil öğretmek için bir yöntem olarak görmek yerine, eğitimin Türkçe olarak verildiği ve bunun yanında da yoğun bir biçimde yabancı dil eğitiminin verildiği bir yapının oluşturulması daha yararlı olabilir.

A Critical View to the Concept of Teaching by Foreign Language in the Context of the Aims of Turkish Language Teaching

Problem Statement: In Turkey, “Turkish” and “Turkish Language and Literature” courses are given in primary and secondary schools under the formal education framework. Efforts are made in order to make students achieve the targets determined by mother tongue education via these courses. However, as stated by Tekin (1980) the activities in Turkish language teaching courses in primary and secondary level haven’t reached the desired results. There are many fac- tors effectting this unsuccessful situation. One of these factors is education in foreign language. Therefore in this study the negative efects of education in a foreign language on the first language development of the students will be discussed. Purpose and Research Questions: The aims of our study is to try to find out answers to the following research questions: What are the aims of mother tongue education? What are the negative effects of education in a foreign language on mother tongue education? Sources of Evidence:At the beginning of our study, we stated the concept of “mother tongue” and the aims of mother tongue education and emphasized the effect of a foreign language on achieving the aims of mother tongue education. In this context, the concept of mother tongue and the aims of mother tongue education is clarified by referring to the related sources, and then all these are discussed in an intellectual platform by referring to some researches on the education in a foreign language. Main Argument: In our study, which is designed as a discussion text on an intellectual platform, the assumption of education in a foreign language has negative effects on mother tongue, is discussed by presenting some reasons. Conclusions and Recommendations: A civilized person should know more than one language, but the way to teach him/her one or more than one foreing language is not the schools educating students in a foreign language. On the contrary, both the foreing language skills and mother tongue skills of the students educated in the schools educating in a foreing language stays below the desired level. In this case, it could be more useful to establish a system in which the education is given in mother tongue with an intensive foreing language teaching program instead of regarding education in a foreign language as a method of teaching a foreing language.

PDF

___

Aksan, D. (1996). Türkçenin sözvarlığı. Ankara: Engin Yayınları.
Aksan, D. (2004). Anadili, dilbilim ve türkçe yazıları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Demircan, Ö. (1988). Dünden bugüne Türkiye’de yabancı dil. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Demircan, Ö. (1998). İkidillilik açısından yabancı dille öğretim. A. Kilimci (Editör), Anadilinde çocuk olmak, yabancı dille eğitim (ss. 109-116). İstanbul: Papirüs Yayınları.
Demircan, Ö. (2002). Yabancı dil öğretim yöntemleri. İstanbul: Der Yayınları.
Demirel, Ö. (2000). Türkçe öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Demirel, Ö. (2004). Yabancı dil öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Dündar, A (2002). Eğitim ve dil. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Gögüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
Gögüş, B. (1988). Türkiye’de bir Türkçe eğitim portresi. Ankara: Rehber Yayınevi.
İpşiroğlu, Z. (1997). Eğitimde yeni arayışlar. İstanbul: Adam Yayınları.
Kavcar, C., Oğuzkan, F. & Sever, S. (1995). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınları.
Kavcar, C. (2004). Yazı devrimi ve yabancı dille öğretim. İmece. 2, 101-105.
Kocaman, A. (1998). Düşünce aydınlığı ve anadille öğretim. A. Kilimci (Editör), Anadilinde çocuk olmak, yabancı dille eğitim (ss.61-62). İstanbul: Papirüs Yayınları.
Kocaman, A. & Osam, N. (2000). Uygulamalı dilbilim-yabancı dil öğretimi terimleri sözlüğü. Ankara: Hitit Ya- yınları.
Köksal, A.(2002). Yabancı dille öğretim, Türkiye’nin büyük yanılgısı. Ankara: Öğretmen Dünyası Yayınları
Freire, P. & Macedo, D.(1998). Okuryazarlık, sözcükleri ve dünyayı okuma. (Çev: Serap Ayhan). Ankara: İm- ge Kitabevi.
MEB (Milli Eğitim Bakanlığı, 1981). Temel eğitim okulları Türkçe öğretim programı. Tebliğler Dergisi, 2098.
Özdemir, E. (1983). Anadili öğretimi. Türk Dili (Dil Öğretimi Özel Sayısı), 379-380, 18-30 Ankara: TDK
Romaine, S. (1989). Bilingualism. Basil Blackwell Publishing.
Sarıhan, Z. (Editör). (2001). Yabancı dille eğitime hayır [Özel ek]. Öğretmen Dünyası
Sever, S. (2000). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
Tekin, H. (1980). Okullarımızda Türkçe öğretimi. Ankara: Mars Matbaası
Vardar, B. (2002). Dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Yücel, T.(1998). Yabancı dille öğretim. A. Kilimci (Editör), Anadilinde çocuk olmak, yabancı dille eğitim (ss.202-206). İstanbul: Papirüs Yayınları.