Merve KURNAZ AY, Yusra ALDAĞ, Hamza Emre EKİNCİ, İrem Yağmur TOSUN, Mert GÜNGÖR, Mustafa ALSADAH, Ahmet TOPUZOĞLU, Nimet Emel LÜLECİ

MALTEPE BÖLGESİNDEKİ BİR AİLE SAĞLIĞI MERKEZİNE BAŞVURAN BİREYLERİN RUHSAL SAĞLIK DÜZEYLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ / EVALUATION OF PSYCHOLOGICAL HEALTH LEVELS OF INDIVIDUALS WHO APPLY TO ONE OF FAMILY HEALTH CENTERS IN MALTEPE REGION

Bu çalışmada, Maltepe bölgesindeki bir Aile Sağlığı Merkezine (ASM) başvuran bireylerin sosyodemogfrafik özelliklerine göre ruhsal durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı tipte bir çalışmadır. Maltepe Bölgesindeki bir ASM’ye Şubat-Mart 2019 tarihleri arasında başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 18 yaş üzeri tüm bireyler (217 kişi) çalışmaya dahil edilmiştir. Veriler gözlem altında katılımcılar tarafından doldurulan sosyodemografik özelliklere yönelik soru formu ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) ile toplandı. Veriler analizinde Ki kare, Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. İstatiksel olarak p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmanın etik kurul onayı alınmıştır. Katılımcıların %68,2 (n= 148) kadın olup, katılımcıların yaş ortalaması 34,38 (sd: 13,31)’tür. Katılımcıların %40,1’ini (n=87) bekâr, %49,8’ini (n=106) çalışmayan ve %81,6’sını (n=177) herhangi bir psikiyatrik başvuruda bulunmamış bireyler oluşturmaktadır. Bekâr bireylerde olumsuz benlik durumunun; çalışmayan bireylerde hastalık ciddiyeti indeksi, anksiyete ve hostilite durumunun; kadınlarda, daha önce psikiyatrik bir başvurusu olanlarda ve eğitim seviyesi daha düşük olan bireylerde somatizasyon durumunun daha sık görüldüğü saptanmıştır (p<0,05). Katılımcıların sosyodemografik özellikleri ile depresyon durumları arasında anlamlı bir ilişkiye ulaşılamamıştır. Katılımcıların yaşı ile anksiyete, olumsuz benlik ve hostilite puanları arasında istatiksel açıdan anlamlı düzeyde (p<0,05) negatif yönde zayif korelasyon saptanmıştır. Literatürle uyumlu olarak araştırmamızda çalışmayan bireylerin toplumdaki diğer bireylere göre ortalama anksiyete ve hostilite puanları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek çıkmıştır. Araştırmaya göre medeni durum olumsuz benlik algısında, çalışma durumu hastalık ciddiyet indeksi, anksiyete ve hostilite durumunda ve eğitim düzeyi, yalnız yaşama durumu ve daha önceki psikiyatrik başvuru durumu, cinsiyet değişkenleri ise somatizasyon durumunda etkili faktörlerdir. Elde edilen sonuçlar özellikle kadınlara, bekârlara ve çalışmayan bireylere yönelik hizmetlerin yoğunlaştırılmasında yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Ruhsal sağlık, kısa semptom envanteri, aile sağlığı merkezi

EVALUATION of PSYCHOLOGICAL HEALTH LEVELS of INDIVIDUALS WHO APPLY to ONE OF FAMILY HEALTH CENTERS in MALTEPE REGION

This study aimed to evaluate the mental health and disease status of the individuals who come to Family Health Centers in Maltepe region according to their socio-demographic characteristics. This is a descriptive study. All individuals over the age of 18 (217 persons) who applied to an family health centre in Maltepe Region between February and March 2019 and agreed to participate were included in the study. Data were collected with a questionnaire about sociodemographic characteristics and Brief Symptom Inventory (BSI) filled by the participants. Chi-square, Mann-Whitney U and Kruskal Wallis tests were used for data analysis. The p <0.05 was considered statistically significant. Ethics committee approval was received for this study. 68.2% (n = 148) of the participants were female and the mean age of the participants was 34.38 (sd: 13.31). 40.1% (n = 87) of the participants were single, 49.8% (n = 106) of them non-worker and 81.6% (n = 177) of them did not make any psychiatric consultations.It is determined that,negative self perception was mostly seen in single individiuals and disease severity index, anxiety and hostility status were mostly seen in non-working individuals.However,somatization was more common in women, those with a previous psychiatric presentation and lower education level(p<0,05). There was no significant relationship between sociodemographic characteristics and depression status. There was no significant relationship between age of participants and anxiety, negative self perception and hostility scores of the individuals independent of other variables. Consistent with the literature, the mean anxiety and hostility scores of the individuals who did not work in our study were significantly higher than the other individuals in the society.According to the study, marital status is an effective factor for negative self perception. However working status influences disease severity index, anxiety and hostility; education level effects living alone and previous psychiatric admission and gender effects somatization status. The results will help to intensify services especially for women, single and non-working individuals.

Keywords:

Mental health, brief symptom inventory, family health center,

PDF

___

1. Pektas I, Bilge A, Ersoy MA. Toplum ruh sagligi hizmetlerinde epidemiyolojik çalismalar ve toplum ruh sagligi hemsireliginin rolü/Epidemiological studies in community mental health services and roles of the community mental health nursing. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2006;7(1):43.
2. Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh sağlığı ve bozuklukları: Nobel Tıp Kitabevleri; 2014.
3. Fidaner C. Sağlıkta yaşam kalitesi (SYK) kavramı: Bir giriş denemesi. Sağlıkta Yaşam Kalitesi Sempozyumu Program ve Özet Kitabı. 2004:1-3.
4. Küey L, Üstün T, Güleç C. Türkiye’de ruhsal bozukluklar epidemiyolojisi araştırmaları üzerine bir gözden geçirme çalışması. Toplum ve Hekim. 1987;44:16-30.
5. Van Hemert AM, Hengeveld MW, Bolk JH, Rooijmans HG, Vandenbroucke JP. Psychiatric disorders in relation to medical illness among patients of a general medical out-patient clinic. Psychological medicine. 1993;23(1):167-73.
6. Dönmez L, Dedeoğlu N, Özcan E. Sağlık ocaklarına başvuranlarda ruhsal bozukluklar. Türk Psikiyatri Dergisi. 2000;11(3):198-203.
7. Regier DA, Myers JK, Kramer M, Robins LN, Blazer DG, Hough RL, et al. The NIMH Epidemiologic Catchment Area program: historical context, major objectives, and study population characteristics. Archives of general psychiatry. 1984;41(10):934-41.
8. Toft T, Fink P, Oernboel E, Christensen K, Frostholm L, Olesen F. Mental disorders in primary care: prevalence and co-morbidity among disorders. Results from the functional illness in primary care (FIP) study. Psychological medicine. 2005;35(8):1175-84.
9. Ayranci Ü, Yenilmez Ç. Eskisehir ilindeki saglik ocaklarinda konulan ruhsal hastalik tanilari ile sosyoekonomik durum arasindaki iliski/The relation between mental illnesses diagnosed in primary care settings and socioeconomic status in the city of Eskisehir. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2001;2(2):87.
10. Erol N, Kılıç C, Ulusoy M, Keçeci M, Şimşek Z. Türkiye ruh sağlığı profili raporu. Birinci baskı, Ankara. 1998.
11. Bakanlığı TS. Ulusal ruh sağlığı eylem planı (2011-2023). Ankara, TC Sağlık Bakanlığı. 2011.
12. Andersen SM, Harthorn BH. The recognition, diagnosis, and treatment of mental disorders by primary care physicians. Medical care. 1989:869-86.
13. Lyness JM, Caine ED, King DA, Cox C, Yoediono Z. Psychiatric disorders in older primary care patients. Journal of general internal medicine. 1999;14(4):249-54.
14. Ayranci U, Yenilmez Ç. Eskisehir ilinde Birinci Basamak Saglik Kurumlarinda verilen ruh sagligi hizmetlerinin degerlendirilmesi. Turk Psikiyatri Derg. 2002;13:115-24.
15. Joukamaa M, Lehtinen V, Karlsson H, Rouhe E. SCL‐25 and recognition of mental disorders reported by primary health care physicians. Acta Psychiatrica Scandinavica. 1994;89(5):320-3.
16. Gonzales JJ, Magruder KM, Keith SJ. Mental disorders in primary care services: an update. Public Health Reports. 1994;109(2):251-58.
17. Banerjee S, Macdonald AJ. Mental disorder in an elderly home care population: associations with health and social service use. The British Journal of Psychiatry. 1996;168(6):750-6.
18. Derogatis L.R., Spencer P. Brief symptom inventory: BSI. 1993; Upper Saddle River, NJ: Pearson.
19. Sahin, N. H., Batigün, A. D., Uğurtaş, S. Kisa Semptom Envanteri (KSE): Ergenler İçin Kullanımının Geçerlik, Güvenilirlik ve Faktör Yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi. 1994;13(2):125–35.
20. Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 1997.
21. Brundtland GH. Mental health in the 21st century. Bulletin of the world Health Organization. 2000, 78(4):411.
22. Lecrubier Y. The burden of depression and anxiety in general medicine. J Clin Psychiatry 62 (Suppl 8):4-9;10-1.
23. Clarke DM, McKenzie DP. An examination of the efficiency of the 12‐item SPHERE questionnaire as a screening instrument for common mental disorders in primary care. Australian and New Zealand journal of psychiatry. 2003;37(2):236-9.
24. Ançel Gülsüm, Prof.Dr.Gülsüm Ançel, « https://acikders.ankara.edu.tr »
25. Andrews G, Sanderson K, Slade T, Issakidis C. Why does the burden of disease persist? Relating the burden of anxiety and depression to effectiveness of treatment. Bulletin of the world Health Organization. 2000;78:446-54.
26. Dollard MF, Winefield AH. A test of the demand–control/support model of work stress in correctional officers. Journal of occupational health psychology. 1998;3(3):243-64.
27. Kristenson M, Eriksen HR, Sluiter JK, Starke D, Ursin H. Psychobiological mechanisms of socioeconomic differences in health. Social science & medicine. 2004;58(8):1511-22.
28. Özdemir H, Rezaki M. Depresyon saptanmasında genel sağlık anketi-12. Türk Psikiyatri Dergisi. 2007;18(1):13-21.
29. Livingston G, Hawkins A, Graham N, Blizard B, Mann A. The Gospel Oak Study: prevalence rates of dementia, depression and activity limitation among elderly residents in inner London. Psychological medicine. 1990;20(1):137-46.
30. Parker G, Roy K. Adolescent depression: a review. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry. 2001;35(5):572-80.
31. Hünler OS, Gençöz T. The effect of religiousness on marital satisfaction: Testing the mediator role of marital problem solving between religiousness and marital satisfaction relationship. Contemporary Family Therapy. 2005;27(1):123-36.
32. Johnson W, McGue M, Krueger RF, Bouchard Jr TJ. Marriage and personality: a genetic analysis. Journal of Personality and Social Psychology. 2004;86(2):285-94.
33. Kışlak ŞT, Çavuşoğlu PŞ. Evlilik uyumu, bağlanma biçimleri, yüklemeler ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2006;9(9):61-8.
34. Lipowski ZJ. Somatization: the concept and its clinical application. Am J Psychiatry. 1988;145(11):1358-68.
35. Goldberg D, Bridges K, Duncan–Jones P, Grayson D. Dimensions of neuroses seen in primary-care settings. Psychological Medicine. 1987;17(2):461-70.
36. Cloninger CR. A unified biosocial theory of personality and its role in the development of anxiety states. Psychiatric developments. 1986;3(2):167-226.
37. Von Wijk C, Kolk A. Sex difference in physical symptoms. Soc Sci Med. 1997;45:231-46.
38. Aydemir Ç, Kasim İ, Cebeci S, Erol G, Tüzer V. Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarinin Yakinlarinda Yaşam Kalitesi e Psikiyatrik Semptomlar. Kriz Dergisi. 2002;10(2):29-39.
39. Musetti L, Perugi G, Soriani A, Rossi VM, Cassano GB, Akiskal HS. Depression before and after age 65: a re-examination. The British Journal of Psychiatry. 1989;155(3):330-6.
40. Feder A, Olfson M, Gameroff M, Fuentes M, Shea S, Lantigua RA, et al. Medically unexplained symptoms in an urban general medicine practice. Psychosomatics. 2001;42(3):261-8.
41. Barsky AJ, Peekna HM, Borus JF. Somatic symptom reporting in women and men. Journal of general internal medicine. 2001;16(4):266-75.