İLHAMÎ BABA JEPÇEVÎ’NİN TÜRKÇE NAMAZ RİSALESİ: TUHFETÜ’L-MUSALLİN VE ZÜBDETÜ’L-HAŞİİN

Dinî-tasavvufi Türk halk edebiyatının ideolojik ve estetik bağlamda Bosna Hersek'teki bir çeşit yansıması olarak kabul edebileceğimiz Boşnak Alhamiyado edebiyatı, 300 yıllık oluşum ve gelişim sürecinde önemli temsilciler yetiştirmiştir. Gelenek içerisinde tekke mensubu olarak insanlara İslam'ı ve tasavvuf yolunun prensiplerini anlatmak gayesi ile didaktik karakterde eserler veren çok sayıda isim yetişmiş ve çok sayıda manzum-mensur eser kaleme alınmıştır. Boşnak alhamiyado edebiyatının Bosna Hersek'teki en büyük temsilcisi olarak kabul edilen Jepçeli Şeyh Abdülvehab İlhamî'nin en hacimli ve en meşhur eseri Türkçe olarak kaleme aldığı Tuhfetü'l-musallin ve zübdetü'l-haşiin adlı eserdir. Eserin tek nüshası Saraybosna Gazi Hüsrev Begova Kütüphanesi yazma eserler bölümünde bulunmaktadır. Bu eser, hayatı hakkında çok az bilgi bulunan İlhamî'nin mistik ve dinî karakterini en güzel yansıtan eserdir. Biz de bu çalışmamızda İlhamî'nin bu eserini tanıtmak suretiyle İlhamî’nin zihniyet dünyası ve tasavvuf anlayışını ortaya koymaya çalışacağız. 

TURKISH PRAYERS BOOK OF SHEIK ILHAMI JEPCEVI: TUHFETÜ’L-MUSALLİN VE ZÜBDETÜ’L-HAŞİİN

Bosniak Alhamiyado literature, which we can consider as a kind of reflection of religious and mystic Turkish folk literature in Bosnia and Herzegovina in the ideological and aesthetic context, has produced important representatives in the 300 years of formation and development process. In tradition, as a member of tekke, many people who generated artifacts with didactic character brought up to tell people about Islam and the principles of Sufism, and a great number of manuscripts were penned.The most voluminous and most famous work of Sheikh Abdulwahab Ilhami from Jepçe, considered as the greatest representative of Bosnian alhamiyado literature in Bosnia and Herzegovina, is Tuhfetü'l-musallin and zübdetü'l-haşinin. The only copy of the piece is in the manuscripts section of Sarajevo Gazi Hüsrev Begova Library. This work, best reflects the mystical and religious character of Ilhami, whom we have quite little information about life. We will try to put forth İlhami's world of mentality  and understanding of mysticism by introducing this piece of İlhamî in this study.

___

  • Abdülvehhab, İlhamî, Tuhfetul-Musallin ve Zubdetul-haşi'in, Gazi Hüsrev Begova kütüphanesi, Elyazma Nr. 4509.
  • Dobraca, Kasim, "Tuhfetul-Musallin ve Zubdetul-hasi'in od Abdul-Vehhaba Zepcevije İlhamije", Anali GHB, 11-111 (1974). s. 41-69
  • Hadžijamaković, Muhamed, Ilhamija, život i djelo, El-Kalem, Sarajevo, 1991.
  • Huković, Muhamed, Alhamijado književnost i njeni stvaraoci, Biblioteka Kulturno Nasljeđe Bosne i Hecegovine, Svjetlost, Sarajevo, 1986.
  • Kemura, İbrahim, "Ilmihal Abdul Vehab İlhamija na Bosanskom Jeziku", Glasnik VIS, XXXVIII/1-2 (1975). s. 29-43.
  • Ljubović, Amir - Aruçi, Muhamed “İlhâmî”, TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 22, 2000, s. 101-102.
  • Zdralovic, Muhamed, "Abdulvehab İbni Abdulvehab Zepcevi-Bosnevi (llhamija)" , Anali GHB, V-VII (1978). s. 127-144.