MÂTÜRÎDÎ VE RÂZÎ’YE GÖRE FELÂK İLE NÂS SÛRELERİNDE KÖTÜLÜKLERDEN SIĞINILAN ALLAH TASAVVURU

Türk-İslâm dünyasının önemli âlimi Ebû Mansûr el-Mâtürîdî (ö.333/944) ile Fahreddin er-Râzî (ö.606/1210)’ye göre bu âlemde kötülüğün varlığı bir vakıadır, ancak bu kötülüğün âlemin yapısı ve insanın yapısına dayalı bir yorumu da vardır. Kur’ân’ın 113. ve 114. Felâk ve Nâs olarak adlandırılan sûrelerine kötülüklerden sığındıran ve koruyan anlamında “Muavvizeteyn” denilir. Felâk sûresinde yaratılan her şeyin, bastıran zulüm ve cehâlet karanlığından, düğümlere üfleyenlerin ve kıskanç insanların kötülüğünden felâkın Rabbine sığınılması istenir. Nâs sûresinde de pusuda bekleyip kötü düşünceler aşılayan cin ve insan şeytanının şerrinden korunma yöntemlerine işâret edilirken bir yandan da her türlü kötülüklerden sığınılacak Yaratıcı’nın “Rabb, Melik ve İlah” nitelikleri anlatılır. Bu sûrelerde insanların başlarına gelebilecek her türlü iyilik ve kötülükleri yaratan, rahmetiyle bütün varlıkları en güzel bir şekilde yaşatan, her şeye hâkim bulunan Allah tasavvuru idrâklere sunulur. Bu makâlede Mâtürîdî ile Râzî’nin Felâk ve Nâs sûrelerinde kötülük problemine çözüm önerileri ve kötülüklerden sığınılan Allah tasavvuru hakkında görüşleri incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Felâk, Nâs, Kötülük, Allah Tasavvuru, Mâtürîdî, Râzî

Imagination Of Allah Refuge From Evil In Surahs Falak-Nas According To Maturidi And Razi

According to Turkish-Islamic scholar of the world Abu Mansur al-Maturidi (d.333/944) and Fahraddin ar-Razi (d.606/1210), the existence of evil in the universe is a fact. But there are possible comments based on both the structures of human beings and at universe. The Quran 113th and 114th storm and protection evils Falak and Nas is called “Muawwızatayn”. All the creations from the evils are asylum is requested, from the darkness of oppression and ignorance, nodes puffer wizards’s evil and jealous people’s evil, The god of the morning light in surah Falak. Methods of protection from the evil of Satan secretly whispering bad thoughts from evils Satan genis/Jinn and human. The Creator of all evil in the storm “ The Lord, Al-Malik and The God” discusses the perception of the qualities of Allah in surah Nas. At this in surahs perception is presented, people created all kinds of good and evil that could happen, the most beautiful of all beings His mercy in a way bringing, the God in everything. This article the suggestions and Islamic theological views of the solution to the problem of evil and imagination of Allah refuge from evil are examined, accordıng to Maturidi and Razi in surahs Falak and Nas.

Keywords:

Falak (The Dawn), Nas (The Men), Evil, Imagination of Allah, Maturidi, Razi,

PDF

___

Abdülcebbar, K. (1962). el-Muğnî fî Ebvabi’t-Tevhîd ve’l-Adl, tahk. İbrahim Medkûr-Taha Hüseyin, Kahire: y.y.
Abdülcebbar, K. (1969). Müteşabihü’l-Kur’ân, tahk. Adnan Zerzur, Kahire: Dârü’t-Türas.
Abdülcebbar, K. (1985). el-Münye ve’l-Emel, haz. İsâmüddin Muhammed Ali-A.Murtaza, İskenderiye: y.y.
Abdülcebbar, K. (2013). Şerhu’l-Usuli’l-Hamse, çev. İlyas Çelebi, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Abdülcebbar, K. (trs). Tenzîhu’l-Kur’ân ani’l-Metâin, Beyrut: Dâru’n-Nahdati’l-Hadise.
Abdülcebbar, K. (2017). Tesbitu Delâili’n-Nübüvve, çev. M.Şerif Eroğlu-Ömer Aydın, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Bağdâdî, E.M.A. (trs). Tefsiru’l-Esmâ ve Sıfat, Kayseri: Raşit Efendi Kütüphanesi, Nr. 497, 1-255 varak.
Bowker, J. (1970). Problem of Suffering in Religions of the World, Cambridge: Cambridge University Press.
Buhârî, E.A. (1981). el-Camiu’s-Sahih, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Cürcânî, S.Ş. (2015). Şerhu’l-Mevakıf, terc. Ömer Türker, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Ebû Dâvûd, S. (1981). es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Ebû Hanife, N. (1995). el-Fıkhu’l-Ekber, İmâm-ı Azamın Beş Eseri, çev. Mustafa Öz, İmam-ı Azam’ın Beş Eseri, İstanbul: MÜİF. Yayınları.
Eş’arî, E.H. (1953). Kitabu’l-Luma fi’r-Red alâ Ehli’z-Zeyğ ve’l-Bida’, Beyrut: y.y.
Eş’arî, E.H. (1975). el-İbane an Usuli’d-Diyane, Medine: y.y.
Fârâbî, E.N. (1907). Uyûnü’l-Mesâil, Kahire: y.y.
Fârâbî, E.N. (1988). et-Talikât, neşr. Ca’fer Âl-i Yâsîn, Beyrut: y.y.
Gazâli, E.H. (2004). el-İktisâd fi’l-itikad, çev. Abdulhalık Duran, İtikadda Orta Yol, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
Gazâlî, E.H. (2005). Esmâü’l-Hüsnâ Şerhi, çev. M. Ferşat, İstanbul: Ferşat Yayınları.
Hume, D. (1995). Din Üstüne, çev. Mete Tuncay, İstanbul: İmge Yayınları.
İbn Bâbeveyh, (1978). Risâletu İ’tikâdati’l-İmâmiyye, çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara: y.y.
İbn Sînâ, E. A. (1992). en-Necât, tahk. Abdurrahman Umeyr, Beyrut: Dârü’l-Cîl.
İbn Sînâ, E.A.(1326). “Tefsir-i Muavvizeteyn li-İbn Sinâ”, haz. Şerafettin, Sırat-ı Müstakim, 23 Eylül. c. V, sy. 109, ss. 71-73.
İci, A. (trs). el-Mevâkıf fi İlmi Kelâm, Beyrut: Alemü’l-Kulub.
Mâtürîdî, E. M. (2005). Kitâbu’t-Tevhid, tahk. Bekir Topaloğlu-Muhammed Aruçi, Ankara: İsam Yayınları.
Mâtürîdî, E.M. (2005). Te’vilatü’l-Kur’ân, tahk. Bekir Topaloğlu, İstanbul: Mizan Yayınları.
Müslim, E.H. (1981). es-Sahih, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Nesâî, E. A. (1981). es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Özdemir, M. (2011). Mâtürîdî’nin Kötülük Problemine Yaklaşımı, Mâtürîdî’nin Düşünce Dünyası, ed. Ş. Ali Düzgün, Ankara: Kültür ve Turizm Bak. Yayınları.
Platon, (2001). Timaios, çev. E.Güney-L.Ay, İstanbul: Sosyal Yayınları.
Platon, (2009). Theaitetos, çev. Macit Gökberk, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Râzî, E. (2011). et-Tıbbü’r-Ruhânî, çev. Hüseyin Karaman, İstanbul: İz Yayıncılık.
Râzî, F. (1905). Levâmiu’l-Beyyinât Şerhu Esmâillâhi Teâlâ ve’s-Sıfât, Mısır: y.y.
Râzî, F. (1978). el-Muhassalu’l-Efkâri’l-Mütekaddimîn ve’l-Müteahhirîn mine’l-Ulemâ ve’l-Hukemâ ve’l-Mütekellimîn, çev. Hüseyin Atay, Ankara: AÜİF. Yayınları.
Râzî, F. (1981). Mefatihu’l-Gayb, Beyrut: Darü’l-Fikr.
Râzî, F. (1986). İsmetü’l-Enbiyâ, tahk. M.Hicazi, Kahire: Mektebetü’l-Hancı.
Râzî, F. (1987). el-Metâlibü’l-Âliye mine’l ilmi’l-İlâhi, tahk.A.Hicâzî Sekka, Beyrut: y.y.
Râzî, F. (1990). el-Mebâhisu’l-Meşrîkiyye fî’l-İlmi’l-İlâhiyât ve’t-Tabîyyât, tahk. M.M. el-Bağdâdî, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l Arabî.
Sâbûnî, N. (2013). el-Müntekâ min İsmeti’l-Enbiyâ, Beyrut: Darü İbn Hazm.
Şerif Murtaza (1376). Tenzihu’l-Enbiya, Kum: Emir Matbaası.
Taftazânî, S. (1998). Şerhu’l-Makâsıd, tahk. Abdurrahman Umeyre-Salih Mûsa Şeref, Beyrut: Alemü’l-Kütüb.
Taftazânî, S.(2013). Şerhu’l-Akâid, haz. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Tirmîzî, E.A. (1981). es-Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Watt, W.M. (2001). The Formative Period of Islamic Thought, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, İstanbul: Şato Yayınları.
Zemahşeri, E.K. (2017). el-Keşşaf an Hakaiki Gavamidi’t-Tenzil ve Uyuni’l-Ekavil fi Vucuhi’t-Te’vil, çev. Muhammed Coşkun vdğrl, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.