BİR ŞAİR-DEVLET ADAMI GÖZÜYLE MUSTAFA REŞÎD PAŞA

Klasik edebiyatta kasideler, genellikle bir devlet büyüğünü övmek maksadıyla kaleme alınan manzumelerdir. Methedilecek kişi çeşitli tarihi ve mitolojik kişilerle mukayese edilerek övülür; adaletli, iyiliksever, yiğit, kahraman, lütuf ve ihsanda bulunan bir kişi olarak tavsif edilir. Klasik edebiyattaki kaside yazma geleneği, Batı edebiyatı etkisiyle muhteva açısından bazı farklılıklar göstermesine rağmen Tanzimat dönemi şairleri tarafından da devam ettirilmiştir. Tanzimat döneminin sadrazamlarından olan ve Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesinde önemli görevler üstlenen Mustafa Reşîd Paşa da, dönemin şair ve yazarları tarafından methiye içerikli şiir ve yazılar kaleme alınan bir devlet adamıdır. Çeşitli devlet görevlerinde bulunan ve valilik görevini icra eden Ahmed İzzet Paşa da, Divan’ında Mustafa Reşîd Paşa için bir kaside kaleme almıştır. Bu çalışmada Mustafa Reşîd Paşa’nın yaşadığı dönemdeki kuvvetli tesirinden kısaca bahsedilip kendisi için Ahmed İzzet Paşa tarafından yazılan kaside şekil bakımından değerlendirilecektir. Kasidenin beyitleri günümüz Türkçesine aktarılarak nasıl bir methiye tavrı benimsendiği ortaya koyulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Kaside, Methiye, Klasik, Mustafa Reşîd Paşa, Ahmed İzzet Paşa

PDF

___

Ahmet İzzet Paşa, Divan, Haz.: Âdem Ceyhan, Bülent Şığva, Buhara Yayınları, İstanbul 2019.AKTAŞ, Ş. (2009). Şiir Tahlili: Teori-Uygulama, Akçağ Yayınları, Ankara.AKYÜZ, Kenan. (1970). Batı Te’sirinde Türk Şiiri Antolojisi, 3. Baskı, Doğuş Matbaacılık, Ankara.ÇALIŞKAN, A. (Güz 2011). "İbrahim Şinasi Efendi'nin Mustafa Reşid Paşa Üzerine Bir Kasidesi ve Tahlili”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4/19, s. 32-59.İNAL, M. K. (2000). Son Asır Türk Şairleri, Haz.: M. Kayahan Özgül, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2. Cilt, Ankara.KAPLAN, M. (1994). “Mustafa Reşid Paşa ve Yeni Aydın Tipi”, Mustafa Reşid Paşa ve Dönemi Semineri Bildiriler, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1994.KAPLAN, M. (2005). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3: Tip Tahlilleri, 3. Baskı, Dergâh Yayınları, İstanbul.ÖZGÜL, M. K. (2006). Dîvan Yolu’ndan Pera’ya Selâmetle, Hece Yayınları, Ankara.Yeni Türk Ansiklopedisi, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1985, C. VIII-IX, s. 3230-3233.YILMAZ, Sibel. (Güz 2013). “Şinasi'nin Düşünce Dünyasi ve Mustafa Reşid Paşa'ya Yazdığı Kasidelerin Tematik Tahlili”, Gazi Türkiyat, 13, s. 157-185.ZAVOTÇU, G. (2013). Klasik Türk Edebiyatı Sözlüğü (Kişiler-Hayvanlar-Bitkiler-Tabîat Güçleri-Kişileştirilmiş Varlık Ve Kavramlar), Kesit Yayınları, İstanbul.