Kimya Öğretmenlerinin Yazılı Sınavlarının İncelenmesi: Artvin İli Örneği
Bu çalışmada kimya öğretmenlerinin yazılı sınav soruları analiz edilerek, öğretmenlerin ölçmedeğerlendirmeyaklaşımlarını tespit etmek amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada kimyaöğretmenlerinin sınav hazırlamada ölçme-değerlendirme kriterlerine yönelik görüşleri,hedeflenen kazanımları ne derece sınava yansıttıkları ve hangi tip soruları daha sıklıklakullandıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması(case study) ile yürütülmüştür. Araştırma verileri, 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Artvinmerkezinde yer alan 5 farklı lisede görev yapan kimya öğretmenlerinin eğitim-öğretim yılıboyunca hazırladıkları sınav sorularından (toplamda 787), MEB kimya öğretim programıdokümanından ve bu öğretmenlerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşme kayıtlarındanoluşmaktadır. Araştırma sonucunda çalışmaya katılan kimya öğretmenlerinin sınavlarında büyükoranda çoktan seçmeli test ve açık uçlu soru kullandıkları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin yaptığıyazılı sınav sorularının öğretim programı kazanımlarını içermesine rağmen kazanımlar arasındahomojen bir dağılım göstermediği ve bazı kazanımların sorularda ölçülmediği sonucunaulaşılmıştır. Soruların çoğunluğunun önemli belli başlı kazanımlarda yoğunlaştığı, üniversite girişsınavlarında fazla sorulmayan ve öğretim programına yeni girmiş kazanımların ya çok azölçüldüğü, ya da hiç ölçülmediği tespit edilmiştir. MEB yetkililerinin, öğretmenleri ölçmedeğerlendirmekonusunda eğitime almaları ve öğretmenlere ihtiyaç duymaları halinde teknikdestek sağlayarak uygulamaları takip etmesi önerilmektedir.
An Investigation of the Chemistry Teachers’ Written Exams: Artvin Sample
This study aims to determine chemistry teachers’ assessment approaches by analyzing their written exam questions. Furthermore, chemistry teachers’ views about assessment techniques for preparing exams, how much they reflect these techniques in their exams and what type of questions they use more frequently have also been tried to be determined in the study. The study has been carried out using a case study, which is one of the qualitative research designs. The data of the study consist of exam questions prepared by chemistry teachers employed at five different high schools in the city center of Artvin province during 2018-2019 academic year (787 in total), the transcriptions of the semi-structured interviews with these teachers and the chemistry teaching curriculum documents prepared by the Ministry of National Education. The results of the study suggest that the chemistry teachers in the city center of Artvin sample use multiple-choice and open-ended questions to a large extent. It was concluded that although most of the questions covered the learning outcomes, there was not a homogenous distribution between the learning outcomes and some of them were not assessed at all. Most of the questions concentrated on certain important learning outcomes and the learning outcomes that have not been asked much in the university entrance examination or have just recently been added to the curriculum were assessed too little or were not assessed at all. It is strongly advised that the Ministry of National Education should provide in-service training for teachers about the assessment and monitor the practices by providing technical support when necessary.
___
- Atılgan, H., Kan, A., & Aydin, B. (2017). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Bayrak, B., & Erden, A. M. (2007). Fen bilgisi öğretim programının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154.
- Birgin, O., & Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 163-179.
- Bol, L., Stephenson, P.L. O’Connell A. A. & Nunnery, J. A. (1998). Influence of experience, grade level, and subject area on teachers’ assessment practices. The Journal of Educational Research, 91 (6), 323-330.
- Brualdi, A.C. (1998). Classroom questions, practical assessment. Research & Evaluation, 6(6),1-3.
- Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin ölçme-değerlendirme uygulamaları ve yeterlik düzeyleri: İlk ve ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114.
- Çepni, S., Ayas, A., Johnson, D., & Turgut, M. F. (1997). Fizik öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi.
- Çepni, S., & Azar, A. (1998). Lise fizik sınavlarında sorulan soruların analizi. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon, (s.109-114).
- Çoruhlu, T. Ş., Nas, S. E., & Çepni, S. (2008). Fen ve teknoloji öğretmenleri için alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik bir hizmet içi eğitim programından yansımalar: Trabzon örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 1-22.
- Demircioğlu, G., & Demircioğlu, H. (2009). Kimya öğretmenlerinin sınavlarda sordukları soruların hedef davranışlar açısından değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 80-98.
- Erdal, H. (2007). 2005 ilköğretim matematik programı ölçme değerlendirme kısmının incelenmesi (afyonkarahisar ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Fourie, I., & Van Niekerk, D. (2001). Follow-up on the use of portfolio assessment for a module in research information skills: an analysis of its value. Education for information, 19(2), 107- 126.
- Gömleksiz, M. N., & Bulut, İ. (2007). Yeni fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 76- 88.
- Güneş, T., Dilek, N. Ş., Hoplan, M., Çelikoğlu, M., & Demir, E. S. (2010). Öğretmenlerin alternatif değerlendirme konusundaki görüşleri ve yaptıkları uygulamalar. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications, (s. 11-13).
- Güven, B., & Eskitürk, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmede kullandıkları yöntem ve teknikler. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat (s.5-7).
- Güven, S. (2008), Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri, Milli Eğitim Dergisi, 177, 224–236.
- Karamustafaoĝlu, S., Sevim, S., Karamustafaoĝlu, O. & Çepni, S. (2003). Analysis of Turkish highschool chemistry examination questions according to Bloom’s taxonomy. Chemistry Education Research and Practice, 4(1), 25–30.
- Karip, E. (Ed.). (2007). Ölçme ve değerlendirme. Pegem A Yayıncılık. Kocakaya, S., & Gönen, S. (2010, June). Analysis of Turkish highschool physics-examination questions according to Bloom’s taxonomy. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 11(1), 1-14.
- Köğce, D., & Baki, A. (2009). Matematik öğretmenlerinin yazılı sınav soruları ile ÖSS sınavlarında sorulan matematik sorularının Bloom taksonomisine göre karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 70-80.
- McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: Evidence-based inquiry (Seventh Edition). Boston: Pearson Education.
- MEB (2018). Ortaöğretim kimya öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları Miller, M. D., Linn, R. L. & Gronlund, N. E. (2008). Measurement and assessment in teaching. 10th edition. New Jersey: Pearson Education, Inc., pp. 1–287..
- Özmen, H. & Karamustafaoğlu, O. (2006). Lise ii. sınıf fizik-kimya sınav sorularının ve oğrencilerin enerji konusundaki başarılarının bilişsel gelişim seviyelerine gore analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 91-100.
- Özsevgeç, T., Çepni, S., & Demircioğlu, G. (2004). Fen bilgisi öğretmenlerin ölçme-değerlendirme okur-yazarlık düzeyleri. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 9-11.
- Selçuk, Z. (2000). Okul deneyimi ve uygulama, Nobel Yayıncılık, Ankara. Şanlı, C., & Pınar, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi sınav sorularının yenilenen Bloom taksonomisine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 949-959.
- Şimşek, S. (2001). Fen bilimlerinde değerlendirmenin önemi, Milli Eğitim Dergisi, 148, 30-32.
- Tekindal, S. (2016). Okullarda ölçme ve değerlendirme yöntemleri (5.baskı). Nobel Yayıncılık.
- Turgut, M. F. & Baykul, Y. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Üner, S., Akkuş, H. & Kormalı, F. (2014). Ortaöğretim kimya ders kitaplarındaki ve sınavlarındaki soruların bilişsel düzeyi ve öğrencilerin bilişsel düzeyiyle ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 137-154.
- Yıldırım A. & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9.baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.