Coğrafya programının öngördüğü coğrafi becerilere 9. sınıf coğrafya ders kitabında erişi düzeyi

2005 yılında MEB tarafından uygulamaya konan ortaöğretim coğrafya programı, daha önceki programdan farklı olarak sonuç odaklı değil, süreç temelli, dolayısıyla “beceri eğitimi” ni temele alan bir yaklaşımı içermektedir. Bu amaca ulaşmak için de programda sekiz “coğrafi beceri” ye yer verilmiştir. Bu, mevcut ortaöğretim cografya programının eski programa göre en belirgin özellklerinden biridir. Bu çalışmada, MEB tarafından 2006–2007 eğitim-öğretim yılından itibaren ders kitabı olarak kabul edilmiş cografa 9 ders kitabında programda yer alan becerilere ulaşılma düzeyi araştırılmıştır. Kitapta önerilen etkinlikler ile görsellik, içerik ve araç-gereçler nitel araştırma teknikleri kullanılarak değerlendirilmiştir.Araştırma sonuçlarına göre, program ile ders kitabı arasında, “coğrafi beceriler” açısından bir boşluk olduğu söylenebilir. Öğretim programının içinde yer almayan bazı becerilerin, 9. sınıf programı kazanımlarının karşısındaki açıklamalar sütununa birebir yazıldığı tespit edilmiştir. Ders kitabında kazanımlara yönelik bilgi amaçlı ve diğer çalışmalar, becerileri kazandırmaya yönelik olanlardan daha fazladır. Program anlayışında, kazanımların amacı “coğrafi becerilere” ulaşmak olduğuna göre, kitabın bu anlayışla yeniden incelenmesi gerekmektedir. Böylece coğrafya programında nihai amacın, “kazanımlara değil coğrafi becerilere ulaşmak olduğu” gerçeği gerek öğretmenler ve gerekse öğrenciler açısından daha kolay anlaşılabilir ve coğrafya daha yoğun olarak “beceri eğitimini temele alan” bir ders şeklinde işlenebilir.

The level of the access to geographic skills in the 9. year geography textbook according to geography curriculum

In 2005 it was prepared a new curriculum for high school geography which based on “process approach” as different previous curriculum by the Ministry of National Education. So it was prepared by an approach focus on “skills education”. This is one of the positive innovations in this curriculum according to previous one. In this study, it was investigated the level of the access to geographic skills in the 9. grade geography textbook according to geography curriculum. The activities, visual quality of them, materials and content of them were studied by qualitative research methods.According to results, there is a “gap” between “geographic skills” in the curriculum and geography textbook. Some geographic skills which aren’t in the headline of “Geographic Skills” of curriculum were written opposite to 9. grade curriculum standarts. When it is considered that the aim of curriculum is to reach “geographic skills”, this textbook should be renewed according to geographic skills. Thus, it can be understood that final aim of geography curriculum is to achieve geographic skills instead of teaching geographic standarts and geography lessons can be taught as a lesson which considers “skills education”.

PDF

___

Chambliss, M., Calfee, R. (1998). Textbook for Learning: Nurturing Children’s Mind, Oxford: Blackwell.
Demircioğlu, İ. (2004). Sosyal Bilimler Öğretiminin Amaçlarına Dair Öğretmen Görüşleri. I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara, MEB.
Graves, N. (2001). School Textbook Research: The case of geography 1800–2000, London: Institute of Education, University of London.
Graves, N., Murphy, B. (2000). Research into Geography Textbooks, Reflective Practice in Geography Teaching, pp.228-237, Kent, A., (Ed.), London: Paul Chapman Publishing Ltd.
Güçlü, Y. (2004). İlköğretim II. Kademe Sosyal Bilgiler Ders Grubu Derslerinin Müfredat Programlarına Eleştirel Bir Bakış. I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara, MEB.
İlköğretim. (1964). Ders Kitabı Nasıl Olmalıdır? Cilt 29, Sayı 520, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
Keith, F. P. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş, Siyasal Kitabevi, Ankara.
Kızılçaoğlu, A. (2003). Orta Öğretim Coğrafya Ders Kitapları Değerlendirme Ölçütleri, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 8, İstanbul.
Lacoste, Y. (1976). Coğrafya Savaşmak İçindir, (Çeviren: Ayşe Arayıcı), İstanbul, Özne Yayınları.
Lambert, D. (1999). “Exploring the use of textbooks in key stage 3 geography classrooms: A Small-scale study”, The Curriculum Journal, 10, 1, pp.85-105.
Lambert, D. (2000). “Textbook pedagogy: Issues on the use of textbooks in geography classrooms” C.and Binns, T. (eds), Issues in Geography Teaching, London: Routledge Falmer, pp108-19.
Marsden, W. (2001) The School Textbook: Geography, History and Social Studies, London: Woburn press.
Maurice P. M. (1957). Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Çeviren: Nesrin ORAN), İstanbul, Maarif Basımevi.
Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005). Ortaöğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara.
Oğuzkan, F. (1974). Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara, Türk Dil Kurumu.
Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü. İstanbul. Milli Eğitim Bakanlığı.
Özden, Y. (2005). Eğitimde Yeni Değerler. Ankara, PegemA Yayıncılık.
Paykoç, F. (2005). Yeni Öğretim Programlarını İnceleme ve Değerlendirme Raporu. İstanbul, ERG Raporları, Sabancı Üniversitesi, _____ www.erg.sabanciuniv.edu/docs/mufredat_raporu.doc >, (20.10.2007).
Saban, A. (2000). Öğrenme Öğretme Süreci, Ankara, Nobel Yayınevi.
[TTKB], Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, (2004). _____http://ttkb.meb.gov.tr/ programlar>, (20.10.2007).
Tebliğler Dergisi. (2006). Cilt 69, Sayı 2586, Milli Eğitim Bakanlığı.
Tebliğler Dergisi. (2006). Cilt 69, Sayı 2585, Milli Eğitim Bakanlığı.
Widdowson, J., Lambert, D. (2006). “Using Geography Textbooks”, Balderstone, D.(ed.), Secondary Geograohy Handbook, Sheffield: Geographical Association.
Yalın, H. İ, Hedges, L, Özdemir, S. (1996), Her Yönüyle Öğretmen Olabilme, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.