Abdulkadir GÜL

XIX. yüzyılın ilk yarısında Erzincan ve köylerinin demografik ve iskan yapısı (1835 tarihli nüfus defterine göre)

Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat Bölümünde yer alan Erzincan, bölgenin stratejik noktalardan birisidir. Osmanlı döneminde umumiyetle Erzurum Eyaletine bağlı kalan Erzincan Kazası, Güney Erzincan ve Kuzey Erzincan olarak iki ayrı idari bölüme ayrılmıştır. XIX. Yüzyılın ortalarına doğru kaza, kendi ismiyle anılan ovanın tamamından oluşmaktadır. İskân yerleri şehir ve köy, mezra, çiftlik ve vanklar olarak adlandırılan köy altı yerleşmelerinden oluşmaktaydı. 1835 yılında kaza genelinin toplam erkek nüfusu 15857 kişiden ibaretti.

The demographic structure of Erzincan and its villages the first half of 19th century (accordingto the census registers in 1835)

Erzincan, placed in upper part of Euprates ise one of the stracegic sports of the region. Erzincan subprovince, which remained dependent upon Erzurum Province in Ottoman period was divided into two separete administrative part. At the beginnig of the XIX. th century, Erzincan had considerably vast area. Setlement place are city and village, farmyards( chiftliks) and the places called subvillages. In 1835, total male population of all district 15857.

PDF

___

BA. ML. CRD.2059.
BA. D. CRD.40465.
BA. MAD. 5152, 6422.
Altınbilek, M.S. (1997). Plânlama Sorunları Açısından Erzincan’ın Şehir Coğrafyası (Basılmamış Doktora Tezi). Erzurum.
Arat, Reşit Rahmet (1993). “Köy”, İ.A. c.VI, İstanbul. s.924.
Ayn Ali Efendi (1280). Kavânin-i Al-i Osman der-Hülâsa-i Mezâmin-i Defter-i Divân. İstanbul.
Barkan, Ö.L. (1941). “Türkiye’de İmparatorluk Devirlerinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakana Mahsus İstatistik Defterleri”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, II/I, 20–59.
Clavijo (1939), Kadis’ten Semerkant’a Seyahat, (trc. Ömer Rıza Doğrul). İstanbul.
Darkot, B. (1993). “Erzincan”, İ.A, c.IV, İstanbul. s.338–340.
Doğanay, H. (1994). Türkiye’nin Beşeri Coğrafyası. Ankara.
Ergenç, Ö. (1976). “Osmanlı Şehirlerindeki Yönetim Kurumlarının Niteliği Üzerinde Bazı Düşünceler”, VIII, Türk Tarih Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler, c. II, Ankara, s.1265–1274.
Ergenç, Ö. (2006).XVI. Yüzyılın Sonlarında Bursa. Ankara.
Evliya Çelebi. (1314). Seyahatnâme, II, İstanbul.
Hayli, S. (1995). Erzincan Ovası’nın Beşerî ve İktisadî Coğrafyası (Basılmamış Doktora Tezi).Elazığ.
İlgürel, M. (2001) “1784 Erzincan Depremi”, Tarih Boyunca Anadolu’da Doğal Âfetler ve Deprem Semineri, 22–23 Mayıs 2000, Bildiriler, İst. 198–202.
İnalcık, H. (1954). Sûret-i Defter-i Arvanid. Ankara.
Karaboran, H.H. (1984), “Türkiye'de Mevkii Adları Üzerine Bir Araştırma”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Folklor Araştırma Dairesi yay.no:60, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi:17, s.97-148. Ankara.
Karal, E.Z. (1997). Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı. Ankara.
Karpat, H.K. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830–1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri. İstanbul.
Kemali, A. (1932). Erzincan Tarihi. İstanbul.
Konukçu, E. (1998). “Tercan Tarihi”, Cumhuriyetin 75. Yılında Tercan.
Küçük, C. (1977). “Tanzimat Dönemi Erzurum’un Nüfus Durumu”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi (1976–1977), 7–8, 185–224.
Miroğlu, İ.(1990). Kemah Sancağı ve Erzincan Kazası (1520–1566). Ankara.
Ortaylı, İ. (1974). Tanzimat Sonrası Mahalli İdareler. Ankara.
Demirel, Ö. (2000). Osmanlı Vakıf-Şehir İlişkisine Bir Örnek: Şehir Hayatında Vakıfların Rolü. Ankara.
Demirel, Ö. (1989). II. Mahmud Döneminde Sivas’ta Esnaf Teşkilatı ve Üretim-Tüketim İlişkileri. Ankara.
Orcan, S. (1984). “Topononi: Coğrafi Yer Adları Standardizasyonu’nun Milli ve Milletlerarası Önemi”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Folklor Araştırma Dairesi yay.no:60, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi:17, s.55-62, Ankara.
Özel, O. (1999). “17. Yüzyıl Osmanlı Demografi ve İskân Tarihi İçin Önemli Bir Kaynak: Mufassal Avarız Defteri”, XII. Türk Tarihi Kongresi (Ankara, 12–16 Eylül 1994), Kongreye Sunulan Bildiriler III. Ankara. s.735–743.
Özger, Y. (2007). “XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İspir ve Köylerinin Nüfusu”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, yıl. 14, sayı.34, s.275–295.
Özgüç, T. (1969).Altıntepe II. Ankara.
Sümer, F. (1993). “Mengücüklüler”, İ.A, c.VII. İstanbul. s.713–718.
Şahin, T. E. (1985). Erzincan Tarihi, c.I, II. Erzincan.
Pamuk, B. (2006). XVII. Yüzyılda Bir Serhad Şehri Erzurum. İstanbul.
Turan, O. (1999). Selçuklu Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. İstanbul.
Turan, O. (1998). Selçuklular Devrinde Doğu Anadolu’da Türk Beylikleri. Ankara.
Yediyıldız, B. (1985). Ordu Kazası Sosyal Tarihi. Ankara.
Yediyıldız, B. (1984). “Türkiye’de Yer Adı Verme Usulleri ve Yer Adı Değişikliklerinin Tarihi Gelişimi”, Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Folklor Araştırma Dairesi yay.no:60, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi:17, s.25-41, Ankara.