Sözlük Bilimi Açısından Kâmûs-İ Türkî Üzerine Bir İnceleme

Bu yazıda Şemseddin Sâmî’nin Kâmûs-i Türkî’si sözlük bilimi acısından incelenmiştir. Bunun için Sözlük’te bulunan kelimeler anlamları, yapıları, kullanım biçimleri vb. özellikleri bakımından tek tek incelenmiş ve madde başı kelimelerin sayısı tespit edilmiştir. Bu yazıda Sözlük’te madde başı olan ve Türkçeye geçen yabancı asıllı kelimeler üzerinde durulmamıştır. Çalışmaya destek olmak üzere kaynakçada belirtilen eserlerden ve çalışmalardan yararlanılmıştır. Bu yazıyla Kâmûs-i Türkî’nin sözlükçülüğümüz içerisindeki yeri ve önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

sözlük, sözlük bilimi, madde başı, Kâmûs-i Türkî, Şemseddin Sâmî

A Study On Kâmûs-İ Türkî From The View Of Lexicology

In this study, dictionary structure of Kâmûs-i Türkî of Şemseddin Sâmî has been analysed from the perspective of lexicology. The vocabularies in the dictionary have been analysed one by one in the point of their meaning, structures, their usage styles and other features etc. and then the numbers of headline vocabularies have been tedermined. In this study, foreing originated words entered into Turkish haven’t been taken into consideration. In order to help this stady, some of the bases stated in the bibliography and other studies have been used. With this article, it is aimed to state the importance of Kâmûs-i Türkî and its place in our lexicography.

Keywords:

dictionary, lexicology, headline vocabularies, Kâmûs-i Türkî, Şemseddin Sâmî,

PDF

___

Aksan, D. (1995). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, TDK, Yay., Ankara. Caferoğlu, A. (1984). Türk Dili Tarihi, Enderun Kitabevi, 3.Baskı, İstanbul. Danişmend, İ.H. (t.siz). Fransızca-Türkçe B.D. Kılavuzu, Kanaat Kitabevi, İstanbul. Deny, J. (1959). L’Osmanli Modern et le Türk de Turquie (PhTF), Weisbaden,.
Davau, M., Cohen, M., Lellemand, M. (1972). Bordas-Dictionnaire du Français vivant, Paris.
Ergin, M. (1999). Üniversiteler İçin Türk Dili, Bayrak Yay., İstanbul.
Eren, H. (1999). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, 2.Bas. Bizim Büro Basım Evi, Ankara.
Gözütok, A. (1997). Türkiye Türkçesinin İlk Sözlüğü Lehçe-i Osmânî, T.C. Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Bilimleri Araştırma Dergisi, sayı 24, Erzurum.
Hüseyin Cahit (2000), Türkçe Sarf ve Nahiv, (Haz.: Leyla Karahan, Dilek Ergönenç). TDK, Anakara.
Kaşgarlı Mahmut (1998). (Çev.: besim Atalay) Divanü-Lûgat-it-Türk, Cilt 1. TDK, Yay., Ankara.
Lexicologie, post.queensu.ca/~lessardg/Cours/215/chap6.html 13.0.8.09. Muallim Naci (1891), Lügat-i Nâcî, , İstanbul.
Tarama Sözlüğü. (1995). TDK, Yay., cilt I, Ankara. TDK (2005). Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara.
Thomas, A.V. (1968). Dictionnaire des Difficultés de la Langue Française, Librairie Larousse, Paris.
Vardar, B. (1969). Etude Lexicologique d’un Champ Notionnel, İst. Üni. Ed. Fak.
Yay, İstanbul.
Yavuzarslan, P. (2004). Türk Sözlükçülük Geleneği Açısından Osmanlı Dönemi Sözlükleri ve Şemseddin Sâmî’nin Kâmûs-ı Türkî’si, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 44 (2): 185-202, Ankara.