Gamze EKİCİ, Zeynep KOLİT, A. Elif ANIL YAĞCIOĞLU

Ruhsal Bozukluklarda Gevşeme Eğitiminin Ağrı, Yorgunluk Ve Uyku Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Amaç: Ruhsal bozukluklar ciddi emosyonel, davranışsal ve fiziksel sağlık sorunlarına neden olabilir. Fiziksel sorunlar uyku bozukluğu, ağrı, uyuşukluk, yorgunluk gibi belirtiler içermektedir. Bu çalışma ruhsal bozukluklarda gevşeme eğitiminin ağrı, yorgunluk şiddeti ve uyku sorununa etkisini incelemek amacıyla planlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 38,42±13,65 yıl olan 15 kadın ve 4 erkek olmak üzere 19 ruhsal bozukluğu olan gönüllü birey dâhil edildi. Görsel Analog Skala ile ağrı, yorgunluk şiddeti ve uyku sorunu müdahale öncesi ve sonrası değerlendirildi. Müdahale programında zihinde canlandırma, solunum tekniği, ilerleyici kas gevşeme ve postür eğitimini içeren gevşeme eğitimi 5 hafta boyunca haftada 2 kez verildi. Ayrıca katılımcılara gelmedikleri günler için ev programı verildi. Sonuçlar: Bireylerin ağrı düzeyi (p=0,007), yorgunluk şiddeti (p=0,001) ve uyku sorunu (p=0,001) eğitim öncesi ve sonrası karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Tartışma: Çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda ruhsal bozukluğu olan bireylerde gevşeme eğitiminin ağrı, yorgunluk ve uyku sorununun giderilmesi açısından iyileştirici etkileri ortaya koyulmuştur. Ruhsal bozuklukların rutin tedavisine gevşeme eğitiminin dâhil edilmesi faydalı olacaktır. Uzun dönem takibin yapıldığı, teşhis açısından homojen grupların dâhil edildiği ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.

Investigation of the Effect of Relaxation Training on Pain, Fatigue and Sleep in Mental Disorders

Purpose: Mental disorders can cause serious emotional, behavioral and physical health problems. Physical problems include sleep disorder, pain, numbness, fatigue. This study was planned to investigate the effect of relaxation training on pain, fatigue severity and sleep problems in mental disorders. Material and Methods: The study included 19 volunteers with mental disorders, 15 females and 4 males with a mean age of 38.42±13.65years. Visual Analogue Scale was used to assess pain, fatigue severity and sleep problems before and after the intervention. In the intervention program, relaxation training which included visualization, breathing technique, progressive muscle relaxation and posture training was given twice a week for 5 weeks. Participants were also given home program for the days they didn’t come. Results: Statistically significant differences were found between the pre-and post-training levels of the individuals’ pain levels (p=0.007), fatigue severity (p=0.001) and sleeping problem (p=0.001). Conclusion: According to the data obtained from this study, relaxation training has healing effects in terms of reducing pain, fatigue and sleep problems in individuals with mental disorders. It would be useful to include relaxation training in the routine treatment of mental disorders. Further studies are needed in which long-term follow-up is performed and homogeneous groups are included regarding diagnosis.

PDF

___

Alan, H. (2015). Jinekolojik Kanser Hastalarında Kemoterapi Tedavisi Sürecinde Uygulanan Progresif Kas Gevşeme Egzersizleri ve Refleksolojinin Ağrı, Yorgunluk, Anksiyete, Depresyon ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi; Randomize Kontrol Çalışması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı, Ankara.
Arslan, M., & Özdemir, L. (2015). Kemoterapiye bağlı gelişen bulantı-kusmanın yönetiminde kullanılan tamamlayıcı tedavi yöntemleri. Türk Onkoloji Dergisi, 30(2),82-89. https://doi.org/10.5505/tjoncol.2015.1204
Aydın, A., Araz, A., & Asan, A. (2011). Görsel Analog Ölçeği ve duygu kafesi: kültürümüze uyarlama çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 14(27), 1-13.
Aydın, B., & İmamoğlu, S. (2001). Stresle başa çıkma becerisi geliştirmeye yönelik grup çalışması. Eğitim Bilimleri y Dergisi, 14(14), 41-52.
Bozhüyük, A., Özcan, S., Kurdak, H., Akpınar, E., Saatçı, E., & Bozdemir, N. (2012). Sağlıklı yaşam biçimi ve aile hekimliği. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 6(1), 13-21.
Can, S. (2013). Kamu personeli seçme sınavı nedeniyle öğretmen adaylarında oluşan stresle başa çıkma yöntemleri. Education Sciences, 8(1), 27-45.
Carletto, S., Tesio, V., Borghi, M., Francone, D., Scavelli, F., Bertino, G., & et al. (2017). The effectiveness of a body- affective mindfulness intervention for multiple sclerosis patients with depressive symptoms: a randomized controlled clinical trial. Front Psychol, 8, 1-13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02083
Chan, A. S., Wong, Q. Y., Sze, S. L., Kwong, P. P. K., Han, Y. M. Y., & Cheung, M. C. (2012). A chinese chanbased mind–body intervention improves sleep on patients with depression: a randomized controlled trial. Sci World J, 1- 10. https://dx.doi.org/10.1100/2012/235206
Chien, H. C., Chung, Y. C., Yeh, M. L., & Lee, J. F. (2015). Breathing exercise combined with cognitive behavioural intervention improves sleep quality and heart rate variability in major depression. J Clin Nurs, 24, 3206– 3214. https://doi.org/10.1111/jocn.12972
Choi, Y. K. (2010). The effect of music and progressive muscle relaxation on anxiety, fatigue, and quality of life in family caregivers of hospice patients. J Music Ther, 47(1), 53- 69. https://doi.org/10.1093/jmt/47.1.53
Çelebi, M. M. (2016). Spor hekimliğinin ruh sağlığını koruma ve iyileştirmedeki rolü: multidisipliner yaklaşım-fiziksel değerlendirme-egzersiz reçeteleri. Türkiye Klinikleri J Sports Med-Special Topics, 2(2), 59-64.Çetinkaya F. (2013). Progresif Gevşeme Egzersizlerinin Total Kalça Protezi Ameliyatı Olan Hastaların Uyku Kalitesine Etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
D’Amico, M. L., Jaffe, L. E., & Gardner, J. A. (2018). Evidence for interventions to improve and maintain occupational performance and participation for people with serious mental illness: a systematic review. Am J Occup Ther, 72(5), 7205190020p1-7205190020p11. https://doi.org/10.5014/ajot.2018.033332
Damush, T. M., Kroenke, K., Bair, M. J., Wu, J., Tu, W., Krebs, E. E., & Poleshuck, E. (2016). Pain self-management training increases self-efficacy, self-management behaviours and pain and depression outcomes. Eur J Pain, 20(7), 1070-1078. https://doi.org/10.1002/ejp.830
Dayapoğlu, N., & Tan, M. (2012). Evaluation of the effect of progressive relaxation exercises on fatigue and sleep quality in patients with multiple sclerosis. J Altern Complement Med, 18(10), 983-987. https://doi.org/10.1089/acm.2011.0390
Durukan, E., İlhan, M. N., Bumin, M. A., & Aycan, S. (2011). 2 hafta-18 aylık bebeği olan annelerde postpartum depresyon sıklığı ve yaşam kalitesi. Balkan Med J, 2011(4), 385-393. https://doi.org/10.5174/tutfd.2010.04117.3
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ); Ruhsal bozukluklar, http://www.who.int/topics/mental_disorders/en/ ; DSÖ, 2017, Erişim tarihi:10.01.2019
Ekici, G., Çelenay, Ş. T., & Büyükturan, Ö. (2017). Investigation of the risk factors of diabetic neuropathy in terms of pain, sleep and quality of life. Turk J Physiother Rehabil, 28(1), 27-32.
Ergül, A. (2012). Çalışma Yaşamında Stresin Bireysel Performans Üzerindeki Etkileri: Eğitim ve Sağlık Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Genç, A., & Oğuz, S. (2018). Kanserli hastalarda progresif gevşeme egzersizlerinin kemoterapinin yan etkileri üzerine etkisi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5, 517-524.
Gültekin, B. K. (2010). Ruhsal bozuklukların önlenmesi: kavramsal çerçeve ve sınıflandırma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4), 583-594.
Hasson, D., & Arnetz, B. B. (2005). Validation and findings comparing VAS vs. Likert scales for psychosocial measurements. International Electronic Journal of Health Education, 8, 178-192.
Hsu, H. M., Chou, K. R., Lin, K. C., Chen, K. Y., Su, S. F.,& Chung, M. H. (2015). Effects of cognitive behavioral therapy in patients with depressive disorder and comorbid insomnia: A propensity score-matched outcome study. Behav Res Ther, 73, 143–150. https://doi.org/10.1016/j.brat.2015.07.016
Jensen, M., Fayers, P.M., Haugen, D.F., Caraceni, A., Hanks, G.W., Loge, H.H., & et al. (2011). Studies comparing numerical rating scales, verbal rating scales, and visual analogue scales for assessment of pain ıntensity in adults: a systematic literature review. European Palliative Care Research Collaborative (EPCRC), EUROPE, 41(6), 1073- 193. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2010.08.016
Karakuş, G., Evlice, Y. E., & Tamam, L. (2012). Psikiyatri kliniğinde yatan hastalarda alkol ve madde kullanım bozukluğu sıklığı. Cukurova Medical Journal, 37(1), 37- 48.
Kavak, F., Ünal, S., & Yılmaz, E. (2015). Şizofreni hastalarında gevşeme egzersizi ve müzik terapinin psikolojik belirtiler ve depresyon düzeyine etkisi. İntegratif Tıp Dergisi, 3(2), 116-117.
Kılıç, D . (2014). Sigara tüketiminin panel veri analizi: İngiltere için bir uygulama. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), 128-142.
Körükcü, Ö. & Kukulu, K. (2015). Beden-zihin-ruh bütünlüğünü korumaya yönelik bir program: farkındalık temelli stres azaltma programı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(1), 68-80.
Kurt, B., & Akbaba, M. (2018). Çukurova yöresinde kırsal bir bölgedeki yetişkinlerin ruh sağlığı durumu ve etkileyen faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 8(3), 538-550.
Kwekkeboom, K. L., Abbott-Anderson, K., Cherwin, C., Roiland, R., Serlin, R. C., & Ward, S. E. (2012). Pilot randomized controlled trial of a patient-controlled cognitive-behavioral intervention for the pain, fatigue, and sleep disturbance symptom cluster in cancer. J Pain Symptom Manage, 44(6), 810-822. https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2011.12.281
Mansel, J. K., & Carey, E. C. (2014). Nonpharmacologic approach to sleep disorders. The Cancer Journal, 20(5), 345-351. https://doi.org/10.1097/PPO.0000000000000066
Matcham, F., Rayner, L., Hutton, J., Monk, A., Steel, C., & Hotopf, M. (2014). Self-help interventions for symptoms of depression, anxiety and psychological distress in patients with physical illnesses: a systematic review and meta- 178 analysis. Clin Psychol Rev, 34(2), 141-157. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2014.01.005
Neuendorf, R., Wahbeh, H., Chamine, I., Yu, J., Hutchison, K., & Oken, B. S. (2015). The effects of mind-body interventions on sleep quality: a systematic review. Evid- Based Compl Alt, 2015. http://dx.doi.org/10.1155/2015/902708
Nooner, A. K., Dwyer, K., DeShea, L., & Yeo, T. P. (2016). Using relaxation and guided imagery to address pain, fatigue, and sleep disturbances: a pilot study. Clin J Oncol Nurs, 20(5), 547-553. https://doi.org/ 10.1188/16.CJON.547-552
Norell-Clarke, A., Jansson-Fröjmark, M., Tillfors, M., Holländare, F., & Engström, I. (2015). Group cognitive behavioural therapy for insomnia: effects on sleep and depressive symptomatology in a sample with comorbidity. Behav Res Ther, 74, 80-93. https://doi.org/10.1016/j.brat.2015.09.005
Ocaktan, M. E., Özdemir, O., & Akdur, R. (2004). Birinci basamakta ruh sağlığı hizmetleri. Kriz Dergisi, 12(2), 63- 73
Ohnhaus, E. E., & Adler, R. (1975). Methodological problems in the measurement of pain: a comparison between the verbal rating scale and the visual analogue scale. Pain, 1(4), 379-384. https://doi.org/10.1016/0304- 3959(75)90075-5
Otman, A. S., & Köse, N. (2006). Egzersiz Tedavisinde Temel Prensipler ve Yöntemler. Ankara: Meteksan AŞ.
Rethorst, C. D., Sunderajan, P., Greer, T. L., Grannemann, B. D., Nakonezny, P. A., Carmody, T. J., et al. (2013). Does exercise improve self-reported sleep quality in non- remitted major depressive disorder? Psychol Med, 43, 699–709. https://doi.org/10.1017/S0033291712001675
Sağbaş, Ö. (2009). Ruhsal Bozukluklarda Stresle Baş Etme Ve Yaşam Kalitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Seers, K., Crichton, N., Tutton, L., Smith, L., & Saunders, T. (2008). Effectiveness of relaxation for postoperative pain and anxiety: randomized controlled trial. J Adv Nurs, 62(6), 681-688. https://doi.org/ doi: 10.1111/j.1365- 2648.2008.04642.
Simeit R., Deck R., Marx CB. (2004). Sleep management training for cancer patients with insomnia. Support Care Cancer, 12(3),176-183. https://doi.org/10.1007/s00520- 004-0594-5
Stein, M. B., Belik, S. L., Jacobi, F., & Sareen, J. (2008). Impairment associated with sleep problems in the community: relationship to physical and mental health comorbidity. Psychosom Med, 70(8), 913-919. https://doi.org/10.1097/PSY.0b013e3181871405
T.C.Sağlık Bakanlığı (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı 2011-2023. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
Taylor, H. L., Rybarczyk, B. D., Nay, W., & Leszczyszyn, D.(2015). Effectiveness of a CBT intervention for persistent insomnia and hypnotic dependency in an outpatient psychiatry clinic. J Clın Psychol, 71, 666–683. https://doi.org/10.1002/jclp.22186
Tse, M. M., Vong, S. K., & Tang, S. K. (2013). Motivational interviewing and exercise programme for community- dwelling older persons with chronic pain: a randomised controlled study. J Clın Nurs, 22(13-14), 1843-1856. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2012.04317.x
Wright, S., Courtney, U., & Crowther, D. (2002). A quantitative and qualitative pilot study of the perceived benefits of autogenic training for a group of people with cancer. Eur J Cancer Care, 11(2), 122-130. https://doi.org/10.1046/j.1365-2354.2002.00307.x
Yen, S. T. (2005). Zero observations and gender differences in cigarette consumption. Appl Econ, 37(16), 1839-1849. https://doi.org/10.1080/00036840500214322
Yilmaz, C. K., & Kapucu, S. (2017). The effect of progressive relaxation exercises on fatigue and sleep quality in individuals with COPD. Holist Nurs Pract, 31(6), 369-377. https://doi.org/10.1097/HNP.0000000000000234
Yilmaz, T., & Tarhan, P. (2016). Gebelikte sigara kullanımı ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(3), 140-147. https://doi.org/ 10.17681/hsp.61635