Berkan TORPİL, Onur ALTUNTAŞ, Mine UYANIK

Huzurevinde Yaşayan Alzheimer’lı Yaşlı Bireylerin Günlük Yaşam Aktivitelerindeki Fonksiyonel Duruma Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi

Amaç: Alzheimer tanısı almış yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki fonksiyonel duruma etki eden durumları incelemek amacıyla yapıldı.Gereç ve Yöntem: Huzurevinde yaşayan Alzheimer tanılı 65 yaş üzeri bireyler çalışmaya dahil edildi. Bireylere, Mini Mental Durum Testi (MMDT), Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçeği (FBÖ), Saat Çizme Testi (SÇT), Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ve Tinetti Denge ve Yürüme Testi (TDYT) uygulandı. Korelasyon için Spearman korelasyon testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık için tip-1 hata düzeyi %5 olarak hesaplandı.Sonuçlar: Çalışmaya 23’ü (%71.9) kadın, 9’u (%28.1) erkek olmak üzere 32 birey katılmıştır ve yaşlarının ortalaması 78.53±7.779’dur (min:65, maks:90). Bireylerin MMDT puan ortalaması 16.06±5.111, FBÖ puan ortalaması 86.13±30.552, SÇT puan ortalaması 1.13±1.897, GDÖ puan ortalaması, 6.84±4.001 ve TDYT puan ortalaması 14.24±7.99 olarak tespit edilmiştir. Cinsiyet ve eğitim için anlamlı bir ilişki bulunamadı. FBÖ ile yaş arasında ise negatif yönde düşük derece korelasyon saptandı (r=-0.357, p=0.045). FBÖ puanının ile GDÖ puanıyla arasında istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon bulunamadı (r=-0.121, p=0.509), SÇT puanıyla pozitif yönde orta derecede korelasyon (r=0.499, p=0.004), MMDT puanıyla pozitif yönde düşük derece korelasyon (r=-0.359, p=0.043) ve TDYT puanıyla pozitif yönde yüksek derece korelasyon (r=0.829, p=0.000) belirlenmiştir. Tartışma: Huzurevinde yaşayan Alzheimer’lı bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki fonksiyonel durumlarına yaşın, bilişsel durumun, yürüme ve dengenin etki ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Huzurevi, Alzheimer hastalığı, Günlük Yaşam Aktiviteleri, Denge, Yürüme

PDF

___

Ağırcan, D. (2009). Tınettı Balance and Gaıt Assessment'ın (Tinetti Denge ve Yürüme Değerlendirmesi) Türkçeye uyarlanması, geçerlilik ve güvenilirliği, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Alzheimer’s, A. (2015). "2015 Alzheimer's disease facts and figures." Alzheimer's & dementia: the journal of the Alzheimer's Association 11(3): 332.
Beck, E. r., et al. (2017). "Nursing home manager's knowledge, attitudes and beliefs about advance care planning for people with dementia in long‐term care settings: a cross‐sectional survey." Journal of clinical nursing 26(17-18): 2633-2645.
Cummings, J., et al. (2012). "Advances in designs for Alzheimer’s disease clinical trials." American journal of neurodegenerative disease 1(3): 205.
Durmaz, B., et al. (2018). "Validity and reliability of geriatric depression scale-15 (short form) in Turkish older adults." Northern Clinics of İstanbul 5(3): 0-0.
Güngen, C., et al. (2002). "Reliability and validity of the standardized Mini Mental State Examination in the diagnosis of mild dementia in Turkish population." Turk psikiyatri dergisi= Turkish journal of psychiatry 13(4): 273-281.
Heppner, F. L., et al. (2015). "Immune attack: the role of inflammation in Alzheimer disease." Nature Reviews Neuroscience 16(6): 358.
Kitiş, A., et al. (2012). "Evde yaşayan yaşlılarda kognitif düzey, depresyon durumu, fonksiyonel düzey ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi." Fizyoterapi ve Rehabilitasyon 23(3): 137-143.
Küçükdeveci, A. A. (2005). "Rehabilitasyonda yaşam kalitesi." Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation 51(2).
Lewis, C. B. (1994). Geriatric physical therapy: a clinical approach, Prentice Hall.
Loughrey, D. G., et al. (2018). "Association of age-related hearing loss with cognitive function, cognitive impairment, and dementia: a systematic review and meta-analysis." JAMA Otolaryngology–Head & Neck Surgery 144(2): 115-126.
Luttenberger, K., et al. (2012). "Activities of daily living in dementia: revalidation of the E-ADL test and suggestions for further development." BMC psychiatry 12(1): 208.
Lyketsos, C. G., et al. (2011). "Neuropsychiatric symptoms in Alzheimer’s disease." Alzheimer's & dementia: the journal of the Alzheimer's Association 7(5): 532-539.
Martin, K. L., et al. (2013). "Cognitive function modifies the effect of physiological function on the risk of multiple falls—a population-based study." Journals of Gerontology Series A: Biomedical Sciences and Medical Sciences 68(9): 1091-1097.
Munoz, V. M., et al. (2010). "Gait and balance impairments in Alzheimer disease patients." Alzheimer Disease & Associated Disorders 24(1): 79-84.
Querfurth, H. W. and F. M. LaFerla (2010). "Alzheimer's disease." N Engl J Med 362(4): 329-344.
Snowden, M. B., et al. (2015). "Longitudinal association of dementia and depression." The American Journal of Geriatric Psychiatry 23(9): 897-905.
Stähelin, H. B., et al. (1997). "Early diagnosis of dementia via a two-step screening and diagnostic procedure." International Psychogeriatrics 9(S1): 123-130.
Tangen, G. G., et al. (2014). "Relationships between balance and cognition in patients with subjective cognitive impairment, mild cognitive impairment, and Alzheimer disease." Physical therapy 94(8): 1123-1134.
Team, A. A. C. A. (2010). "Dementia and the take-up of residential respite care: an analysis using the PIAC cohort." Pathways.
Tinetti, M. E. and C. Kumar (2010). "The patient who falls:“It's always a trade-off”." Jama 303(3): 258-266.
Weyerer, S., et al. (2010). "Evaluation of special and traditional dementia care in nursing homes: results from a cross‐sectional study in Germany." International journal of geriatric psychiatry 25(11): 1159-1167.
Whitfield, D. R., et al. (2015). "Depression and synaptic zinc regulation in Alzheimer disease, dementia with lewy bodies, and Parkinson disease dementia." The American Journal of Geriatric Psychiatry 23(2): 141-148.
Wimo, A., et al. (2013). "The worldwide economic impact of dementia 2010." Alzheimer's & dementia: the journal of the Alzheimer's Association 9(1): 1-11. e13.
Yavuz, B. (2007). "Geriatrik değerlendirme ve testler." İç Hastalıkları Dergisi 14(1): 5-17.