Meşrutiyet Döneminde Kadın Hakları Savunuculuğunda Gelenekçi Bir Yazar: Avanzade Mehmet Süleyman

Tanzimat’ın getirdiği yeniliklerden birisi de Osmanlı devletinde kadın hakları konusunun gündeme gelmesidir. Bu dönemde kadınlarla ilgili pek çok gazete ve dergi yayınlanması ve kadın yazarların basın dünyasında etkin bir yer edinmeleri, kadın konusunun sıklıkla tartışılmasına yol açmıştır. Özellikle II. Meşrutiyet dönemi yazarları kadınlarla ilgili her türlü konuyu ele almışlardır. Meşrutiyet dönemi yazarlarından Avanzade Mehmet Süleyman, kadınların eğitilmesi ve sosyal yaşam içinde görünürlük kazanmalarının önemini vurgulayan yazılar yazar. Ahlaklı İslam kadınlarının yetişmesinin toplumu kurtaracağı düşüncesinde olan Avanzade Mehmet Süleyman, kadınlarla ilgili her türlü konuda eser vermiştir. Bu makalede, Avanzade Mehmet Süleyman’ın ideal kadın anlayışı irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Avanzade Mehmet Süleyman, kadın, kadın hakları, sosyal yaşam, eğitim

Avanzade Mehmet Suleyman: A Traditionalist Writer Advocates Women’s Rights Movement during the Constitutional Period

The issue of women’s rights is one of the novelties that came with the declaration of constitutional monarchy in the Ottoman Empire. The publication of a great number of newspapers and magazines dedicated to women’s issues and active role of women writers and journalists in Ottoman periodicals of that time gave rise to debates about the position of women in society. Especially during the second constitutional period, the authors dealt with all the issues concerned with women. One of the authors of that period, Avanzade Mehmet Suleyman wrote on the necessity of women’s education and on the importance of gaining the visibility for women in the Ottoman social life. Avanzade Mehmet Suleyman has written numerios works related to women, and the governing idea in his work was that the education of well-mannered Muslim women will save the whole society. This paper devoted to the Avanzade Mehmet Suleyman’s thoughts on what should an ideal woman be like.

Keywords:

Avanzade Mehmet Suleyman, woman, women’s rights, social life, education,

PDF

___

Avanzade Mehmet Süleyman (1311), Muharrir Kadınlar, İstanbul: Kasbar Matbaası.
Avanzade Mehmet Süleyman (1313) ,“Kadın”, Hanımlara Mahsus Gazete, S. 105, s.1-2.
Avanzade Mehmet Süleyman (1315), Nevsal-i Nisvan, İstanbul:Yuvanaki Pinoyotidis Matbaası.
Avanzade Mehmet Süleyman (1330), Rehber-i Muamelat-ı Zevzciye, İstanbul:Malumat Kütüphanesi.
Avanzade Mehmet Süleyman (1330), Kadın Esrarı, İstanbul: Şems Matbaası.
Avanzade Mehmet Süleyman (1338), Rehber-i İzdivaç, İstanbul: el Adl Matbaası.
Aşa, Emel (1989), 1928’e Kadar Türk Kadın Mecmuaları, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bekiroğlu, Nazan (2008), Şair Nigar Hanım, İstanbul:Timaş Yayınları.
Berktay, Fatmagül (2006), Tarihin Cinsiyeti, İstanbul: Metis Yayınları.
Butler, Judith (2008), Cinsiyet Belası, (Çev.Başak Ertür), İstanbul: Metis Yayınları.
Canbaz, Firdevs (2010), Fatma Aliye, İstanbul: Timaş Yayınları.
Çakır, Serpil (1996), Osmanlı Kadın Hareketi, İstanbul: Metis Yayınları.
Denman, Fatma Kılıç (2009), İkinci Bir Meşrutiyet Döneminde Bir Jön Türk Dergisi: Kadın.
Gasset, Ortega (1999), İnsan ve Herkes, İstanbul: Metis Yayınları.
Kurnaz, Şefika (2008), Osmanlı Kadın Hareketinde Bir Öncü Emine Semiye, İstanbul: Timaş Yayınları.
Okay, Orhan (2008), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Mithat Efendi, İstanbul: Dergah Yayınları.
Ortaylı, İlber (2007), Osmanlı Toplumunda Aile, İstanbul: Pan Yayınları.
Rousseau, Jan Jacques (1966), Emile, (Çev. Hilmi Ziya Ülken, Ali Rıza Ülgener, Salahattin Güzey), İstanbul: Türkiye Basımevi.
Şemsettin, Sami (1996), Kadınlar, (Haz. İsmail Doğan) Ankara: Gündoğan Yayınları.
Zihnioğlu, Yaprak (2003), Kadınsız İnkılâp, İstanbul: Metis Yayınları.