Türkiye’de romanların yaşadıkları problemlere romanlar, yerel idareciler ve yöneticiler perspektifinden bir bakış

Türkiye farklı din, dil ve etnik gruplardan çeşitli toplulukları bünyesinde barındırmaktadır. Bu etnik gruplardan biri de Romanlardır. Kökenleri Kuzey Hindistan’a dayanan Romanlar günümüzde Romanya, Bulgaristan, İspanya, Macaristan ve Türkiye başta olmak üzere Doğu Avrupa ve dünyanın farklı ülkelerinde yaşamaktadırlar. Romanlar sahip oldukları kültürel değer ve yaşama biçimleriyle farklı ülkelerdeki baskın kültürden çoğu zaman farklılık gösterdikleri söylenebilir. Bu bağlamda araştırmanın amacı yerel düzeyde kamu kurumlarında görev yapan üst düzey idareciler ve yöneticiler ile Roman kökenli Türk vatandaşlarının gözünden Romanlar ve yaşadıkları problemleri ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan temel nitel araştırma kapsamında yürütülen bu çalışmada üç kaymakam, üç ilçe belediye başkan yardımcısı ile İl Nüfus Müdürlüğü, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nden birer üst düzey yetkilinin yanı sıra, biri Roman dernek başkanı olmak üzere, beş Roman kökenli Türk vatandaşıyla görüşme yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda Romanlar da dahil katılımcıların Romanları çoğunlukla olumsuz nitelendirmeler ile tanımladıkları ve Romanların en önemli problemlerinin toplumda karşılaştıkları önyargıların yanı sıra istihdam, eğitim ve barınma olduğu tespit edilmiştir.

Problems faced by gypsies living in Turkey from the perspective of local authorities and gypsies

Turkey different religions, languages and is a country where various communities of ethnic groups. One of these ethnic groups is the Gypsies. Gypsies, whose origins are in Northern India, live in different countries of the world, especially in Eastern Europe (Romania, Bulgaria, Spain, Hungary, Turkey). Gypsies often differ from the dominant culture in their countries with their cultural values and different lifestyles. In this context, the aim of the study is to reveal the Gypsies and their problems from the perspective of Turkish citizens of Gypsy origin, who are administrators working in different public institutions in the local geography. Basic qualitative research, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group of the researcher consists of 3 district governors, 3 deputy mayors of the district, and a senior official from the Provincial Population Directorate, Provincial Directorate of National Education, Provincial Directorate of Health, and Provincial Directorate of Family, Labor and Social Services. In addition, five Turkish citizens of Gypsy origin, one of whom is the Gypsy association president, took part in the research as participants. The data were obtained from interviews, which is one of the qualitative data collection tools. These data were analyzed by descriptive analysis, one of the qualitative data analysis techniques. In addition to the prejudices they face in society, employment, education, and accommodation are the most important problems of Gypsies.

Keywords:

Gypsies Local authorities, Qualitative research, Interview,

PDF

___

Akgül, B. (2010). Türkiye Çingenelerinin politikleşmesi ve örgütlenme deneyimleri. Öneri, 9(34), 213-222, https://doi.org/10.14783/od.v9i34.1012000243

Akkan, B. E., Deniz, M. B., & Ertan, M. (2011). Sosyal dışlanmanın Roman halleri. Boğaziçi Üniversitesi, https://spf.boun.edu.tr/sites/spf.boun.edu.tr/files/1439798483_roman_kitap_tr.pdf Alp, H. (2015). Medyada nefret söylemi ve çingene toplumuna yönelik ayrımcı söylemin suça dönüşme süreci. [Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Alp, H. (2016). Çingenelere yönelik nefret söyleminin Ekşi Sözlük’te yeniden üretilmesi. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 3(2), 143-172.

Altınöz, İ. (2005). Osmanlı toplumunda çingeneler. [Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çetin, B. I. (2017). Kimlikleriyle Romanlar: Türkiye’deki Roman vatandaşlara yönelik sosyal içerme ulusal strateji belgesi ve birinci aşama eylem planının değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 15(1), 85-112. https://doi.org/10.11611/yead.278435

Dingeç, E. (2004). Rumeli’de geri hizmet teşkilatı içinde çingeneler (XVI. yüzyıl). [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Dural, A. B.,& Eseler, B. (2017). Dezavantajlı bir grup olarak çingenelerin yerel yönetim mekanizmalarında algılanırlık durumu: Tekirdağ ve Bandırma örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(Özel Sayı-4), 1-22.

Durmaz, N. (2015). Eğlence sektöründe çalışma koşulları ve ayrımcılık: Çingeneler örneği. Çalışma ve Toplum, 1, 259-291.

Fırat, M., & Açıkgöz, R. (2020). Elazığ’da yaşayan çingenelerin değişen/dönüşen meslekleri üzerine nitel bir araştırma. Journal of Economy Culture and Society, Supp, (1), 229- 248. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0058

Genç, Y., Taylan, H. H., & Barış, İ. (2015). Roman çocuklarının eğitim süreci ve akademik başarılarında sosyal dışlanma algısının rolü. The Journal of Academic Social Science Studies, 33, 79-97. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2796

Göncüoğlu, S. F., & Yavuztürk, Ş. P. (2009). Sulukule ve çingeneleri. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 23, 107-134.

Güllü, İ., & Yıldırım, K. (2016). Alt kültür gruplarında suç ve toplumsallaşma ilişkisi: Karaman Çingeneleri örneği, Border Crossing, 6(1), 46-78.

Gülmez, B. (2020). Romanis (Gypsies) in medieval Cyprus. IJEASS, 3(1), 17-25.

Gün, S. (2016). Etnikleşen yoksulluk: Çingeneler/Romanlar örneği. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd). (2008). Eşitsiz vatandaşlık: Türkiye Çingenelerinin karşılaştığı hak ihlalleri. Saha Araştırmaları, https://hyd.org.tr/attachments/article/30/biz_buraday%C4%B1z_-_turkiye'de_romanlar-2.pdf

İlhan, S., & Fırat, M. (2017). Bir inşa süreci olarak çingenelik: Kuramsal bir çözümleme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27(2), 265-276.

Karan, U. (2017). Görmezlikten gelinen eşitsizlik: Türkiye’de Romanların barınma ve eğitim hakkına erişimi. Uluslararası Azınlık Hakları Grubu, https://minorityrights.org/wp- content/uploads/2017/06/MRG_Rapor.pdf

Kolukırık, S. (2004). Aramızdaki yabancı: Çingeneler. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Kolukırık, S. (2006a). Perceptions of identity amongst the Tarlabaşı Gypsies, İzmir, Gypsiesandthe Problem of Identities: Contextual, ConstructedandContested, Ed. Adrian Marsh and Elin Strand. Swedish Research Institute in Istanbul, ss.113-140, Kitap Yayınevi.

Kolukırık, S. (2006b). Sosyolojik perspektiften Türk(iye) çingeneleri: İzmir çingeneleri üzerine bir araştırma. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-24.

Kolukırık, S. (2008). Türkiye’de Rom, Dom ve Lom gruplarının görünümü. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 5, 143-153.

Marsh, A. (2008). Türkiye Çingenelerinin tarihi hakkında, Biz Buradayız! Türkiye’de Romanlar, Ayrımcı Uygulamalar ve Hak Mücadelesi içinde. ERRC, http://www.errc.org/reports-and-submissions/biz-buradayiz-turkiyede-romanlar-ayrimci-uygulamalar-ve-hak-mucadelesi

Öke, M. K., & Kurt-Topuz, S. (2010). Eşit yurttaşlık hakları bağlamında çingene yurttaşların sosyal ve ekonomik haklara erişimi: Edirne örneği. Sosyal Haklar Ulusal Sempozyumu, http://www.sosyalhaklar.net/2010/bildiri/oke.pdf.

Özateşler, G. (2013). Avrupa’da roma/çingeneler üzerine sosyal politikalar. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2(3), 13-34.

Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.

Şahyar-Akdemir, D. (2015). Ayrımcılıkla mücadele: Çingenelere yönelik ayrımcılık kapsamında pozitif ayrımcılık uygulamalarına eleştirel bir yaklaşım. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Ünaldı, H. (2012). Türkiye’de yaşayan kültürel bir farklılık: Çingeneler. Batman University Journal of Life Sciences, 1(1), 615-626.

Yaprak, M. (2015). Etiketleme kuramı çerçevesinde çingene etnisitesinde kirlilik ve sosyal dışlanmışlık algısı (İzmir tepecik örneği). [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.