İçsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerine etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü

Bu araştırmada içsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerine etkisi ve örgütsel adaletin aracı rolünün olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Buna dayanarak araştırma kapsamında içsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerindeki etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü incelenmiştir. Çalışmada, bir büyükşehir belediyesinin 300 çalışanına anket uygulaması yapılmıştır. Analizler sonucunda; kamu sektörünün uyguladığı içsel pazarlama faaliyetleri, çalışanların iş tatminini pozitif yönde ve anlamlı şekilde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

The influence of internal marketing practies on the work scale of employees and the role of organizational justice

It is aimed to determine mediating role organizational justice in the influence of internal marketing practies of scholars on job satisaction. Based on this, the influence of internal marketing practices on the job satisfaction of the employees and the mediating role of organizational justice was examined. In the study, a survey was applied to 300 employees of a metropolitan municipality. As a result of the analysis; internal marketing practies implemented by the public sector affect the job satisfaction of employees positively and significantly.

___

Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe iş gören iş tatminini etkileyen faktörler: beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (4), 1-25.

Akman, F. (2017). Sağlık kurumlarında hemşirelerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel adaletin iş motivasyonuna etkisi: Özel hastaneler alan araştırması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Altunoğlu, A. E., & Karaman, F. (2005). İş tatmini ve organizasyon yapısı: Kamu üniversiteleri üzerine ampirik bir inceleme. H. Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 23(2), 83-97.

Arslanoğlu, A., Bektemur, G., & Gemlik, N. (2020). İçsel pazarlamanın çalışanların iş tatmini üzerine etkisi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 2(2), 22-34.

Artantaş, E. (2019). Kurum çalışanlarının öğrenen örgüt algılarının iş tatmini ve örgütsel güven algıları üzerindeki etkilerinin incelenmesi: Sağlık Bakanlığı örneği [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Arvey, R. D., Abraham, L. M., Bouchard, T. J. J., & Segal, N. L. (1989). Job satisfaction: Environmental and genetic components. Journal of Applied Psychology, 74, 187-92.

Back, B. K., Lee, C., & Abbott, J. (2011). Internal relationship marketing: Korean casino employees’ job satisfaction and organizational commitment. Cornell Hospitality Quarterly, 52(2), 111-124.

Barney, J. B. (1986). Organizational culture: Can it be a source of sustained competitive advantage?. Academy of Management Review, 11(3), 656-665.

Barzoki, A. S., & Ghujali, T. (2013). Study the relationship of internal marketing with job satisfaction, organizational commitment and organizational citizenship behavior. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 3(3), 33-49.

Berry, L. L. (1981). The employee as customer. Journal of Retail Banking, 3, 25-28.

Berry, L. L., & Parasuraman, A. (1991). Marketing services: Competing through quality, The Free Press.

Berry, L., Jeffrey, L., Conant, S., & Parasuraman, A. (1991). A framework for conductinga services marketing audit. Journal of the Academy of Marketing Science, 13(3), 255- 268.

Bussing, A., Bissels, T., Fuchs, V., & Perrar, K. M. (1999). A dynamic model of work satisfaction: Qualitative approaches. Human Relat, 52(8), 999-1028.

Candan, B., & Çekmecelioğlu, H. G. (2009). İçsel pazarlama faaliyetlerinin örgütsel bağlılık unsurları açısından değerlendirilmesi: Bir araştırma. Yönetim, 20(63), 41-58.

Caruana, A., & Calleya P. (1998). The effect of internal marketing on organisational commitment among retail bank managers. International Journal of Bank Marketing, 16(3), 108-116.

Chang, C., & Dubinsky, A. J. (2005). Organizational justice in sales force: a literature review with propositions. Journal of Business to Business Marketing, 12(1), 35-71.

Charash, Y. C., & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321.

Chen, C. K., Lin, Y. H., & Ho, C. S. (2006). Research on the relationship between internal marketing and medical personnel’s turnover intension in the situation of a dangerous outbreak of illness like SARS. A Regional Hospital for Example. Cheng Chin Med, 2(4), 28-36.

Colquitt, J. A. (2001). On the dimensionality of organizational justice: A construct validation of a measure. Journal of Applied Psychology, 86(3), 386-400.

Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O., & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millenium: A meta analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86(3), 425-445.

Cooper-hakim, A., & Viswesvaran, C. (2005). The construct of work commitment: Testing an integrative framework. Psychological Bulletin, 131, 241-259.

De Brum, A. M. (1998). Endomarketing como estrate´gia de gesta˜ o. L&PM.

Deal, T. E., & Kennedy, A. A. (1982). Corporate cultures. Addison-Wesley.

Demir, H., Usta, E., & Okan T. (2008). İçsel pazarlamanın örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi. H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 135-161.

Doukakis, I. P., a& Philip, J. K. (2004). Internal marketing in UK banks: Conceptual legitimacy or window dressing. The Internal Journal of Bank Marketing, 22(6), 421-452.

Elovainio, M., Van den Bos, K., Linna, A., Kivimaki, M., Ala-Mursula, L., Pentti, J., & Vahtera, J. (2005). Combined effects of uncertainty and organisational justice on employee health: Testing the uncertainty management model of fairness judgments among finnish public sector employees. Social Science and Medicine, 61(12), 2501-2512.

Ergün, S. G., & Boz, H. (2017). İşletmelerin içsel pazarlama uygulamaları ve işgörenlerin iş tatmini ilişkisi: Konaklama işletmelerinde bir araştırma. Studies on Marketing Insights, 1(2), 1-12.

Eşitti, B., & Buluk, B. (2018). İçsel pazarlama faaliyetlerinin iş performansına etkisinde iş tatminin aracı rolü: Beş yıldızlı konaklama işletmeleri örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 288-303.

Ewing, M., & Caruana, A. (1999). An internal marketing approach to public sector management: The marketing and human resources interface. The International Journal of Public Sector Management, 1,17-26.

Foreman, S. K., & Money, A. H. (1995). Internal marketing: Concepts, measurement, and application. Journal of Marketing Management, 11, 755-768.

Greenberg, J. (1987). A taxonomy of organisational justice theories. Academy of Management Review, 12, 9-22.

Greenberg, J. (1990). Organizational justice: Yesterday, today and tomorrow. Journal of Management, 16, 399-432.

Greenberg, J. (1993). The social side of fairness: Interpersonal and informational classes of organizational justice. Lawrence Erlbaum Associates.

Gürbüz, S., & Mert, İ. S. (2009). Örgütsel adalet ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik uygulaması: Kamuda görgül bir çalışma, Amme İdaresi Dergisi, 42(3), 117-139.

Hackman, R. J., & Oldham, G. R. (1975). Development of job diagnostic survey. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170.

Hair, J. F., Lukas, B., Roberts, K., & Lee-Lukas, S. (2014). Marketing research. McGraw-Hill.

Hartline, M. D., & Ferrell, O. C. (1996). The management of customer-contact service employees: An empirical investigation, Journal of Marketing, 60(4), 52-70.

Hartline, M. D., Maxham, J. G., & Daryl O. M. (2000). Corridors of influencein the dissemination of customer-oriented strategy to customer contact service employees, Journal of Marketing, 64(2), 35-50.

Heskett, J. L. (2006). Managing in the service economy. Harvard Business School Press.

Hoppock, R. (1935). Job satisfaction. Harper and Row.

Huang, Y. T., & Rundle-Thıele, S. (2014). The moderating effect of cultural congruence on the ınternal marketing practice and employee satisfaction relationship: An empirical examination of Australian and Taiwanese born tourism employees, Tourism Management, 42, 196-206.

Ikramullah, M., Shah, B., Ul Hassan, F.S., Zamman, T., & Khan, H. (2011). Fairness perceptions of performance appraisal system: An empirical study of civil servants in district Dera Ismail Khan, Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2(21), 92-100.

İşcan, Ö. F., & Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.

İşler, D. B., & Özdemir, Ş. (2010). Hastane işletmelerinde içsel pazarlama yaklaşiminin iş tatmini ve örgütsel bağlilik üzerine etkisi: Isparta ili örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 13(2), 115-142.

James, L. R., & Jones, A. P. (1980). Perceived job characteristics and job satisfaction: An examination of reciprocal causation. Personnel Psycholog, 33, 97-135.

Keklik, B., & Coşkun Us, N. (2013). Örgütsel adalet algılamalarının iş tatminine etkisi: Hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 143-161.

Kennedy, K. N., Felicia G. L., & Goolsby, J. R. (2002). Customer mind-set of employees throughout the organization. Journal of the Academy of Marketing Science, 30(2), 159- 171.

Knoop, R. (1995). Influence of participative decision-making on job satisfaction and organizational commitment of school principals. Psychological Reports, 76, 379-382.

Kotler, P. (1991). Marketing management - analysis, planning, implementation and control. Prentice Hall.

Kotler, P. (1994). Marketing management. Prentice Hall.

Kurşunoğlu Yarımoğlu, E., & Ersönmez, N. (2017). İçsel pazarlama faaliyetlerinin iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerindeki doğrudan etkisi: Bir kamu bankası örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(1), 79-98.

Lind, E. A., & Tyler, T. (1988). The social psychology of procedural justice. Plenum.

Lings, I. N. (1999). Managing service quality with internal marketing schematics. LongRange Planning, 32(4), 452-463.

Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology içinde (ss.1297-1349), Rand McNally.

Loi, R., Hang-Yue, N., & Foley, S. (2006). Linking employees’ justice perceptions to organizational commitment and intention to leave: the mediating role of perceived organizational support. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79(1), 101-120.

Masterson, S. S., Lewis, K., Goldman, B. M., & Taylor, M. S. (2000). Integrating justice and social exchange: The differing effects of fair procedures and treatment on work relationships. Academy of Management Journal, 43(4), 738-748.

Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2015). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları (2. Baskı). Detay Yayıncılık.

Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behavior: Do fairness perceptions influence employee citizenship?. Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.

Nakip, M. (2006). Pazarlama araştırmaları teknikler ve SPSS destekli uygulamalar. Seçkin Yayıncılık.

Naude, P. J. D., & Murphy, J. (2003). Identifying the determinants of internal marketing orientation. European Journal of Marketing, 37(9), 1205-1220.

Nelson, B. (2006). Employee satisfaction essential to commitment. Health Care Regist: The Newsl Health Care Regist Profes, 15(9), 3-4.

Piercy, N., & Morgan, N. (1989). Internal marketing strategy: Leverage for managing marketing-led change. Irish Marketing Review, 4(3), 11-28.

Promket, C., & Thanyaphirak, V. (2012). An empirical study of organizational justice as a mediator of the relationships among organizational culture, employee satisfaction, and employee commitment in Rafamangala University of Technology, Isan Sakm Nakhon Campus, Thailand. Review of Business Research, 12(2), 47-58.

Rafiq, M., & Ahmed, P. K. (2000). Advances in the internal marketing concept: Definition, synthesis and extension. Journal of Services Marketing, 14(6), 449-462.

Robbins, S. P. (1996). Organization behavior: Concept, controversies, and applications. Prentice-Hall.

Sadeghloo, M., Habibi, Node, Z., & Rajabloo, R. (2014). The relationship between internal marketing and organizational commitment in golestan’s sports and youth offices. Pelagia Research Library Advances in Applied Science Research, 5(1), 316-319.

Saffold, G. (1988). Culture traits, strengths and organizational performance: Moving beyond strong culture. Academy of Management Review, 13(4), 546-558.

Schein, E. (1985). Organizational Culture and Leadership. Jossey-Bass.

Sevinç İ., & Şahin A. (2012). Kamu çalışanlarının örgütsel bağlılığı: Karşılaştırmalı bir çalışma. Maliye Dergisi, 162, 266-281.

Shimizu, T., Eto, R., Horiguchi, I., Obata, Y., Feng, Q. L., & Nagata, S. (2005). Relationship between turnover and periodic health check-up data among japanese hospital nurses: A three-year follow-up study. Journal of Occupational Health, 47(4), 327-333.

Shiu, Y. M., & Yu, T. W (2010). Internal marketing, organisational culture, job satisfaction, and organisational performance in non-life insurance. The Service Industries Journal, 30(6), 793-809.

Simpson, P., & Kaminski, M. (2007). Gender, organizational justice perceptions, and union organizing. Employee Responsibilities and Rights Journal, 19(1), 57-72.

Spector, P. E. (1997). Job satisfaction: application, assessment, cause, and consequences. Thousand Oaks.

Suleiman Awwad, M., & Mohammad Agti, D. A. (2011). The impact of internal marketing on commercial banks' market orientation. International Journal of Bank Marketing, 29(4), 308-332.

Suzuki, E., Itomine, I., Kanoya, Y., Katsuki, T., Horii, S., & Sato, C. (2006). Factors affecting rapid turnover of novice nurses in university hospitals. Journal of Occupational Health, 48(1), 49-61.

Şenol, Ş. (2019). İçsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerine etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Şenol, Ş., & Öngel, V. (2019). İçsel pazarlama uygulamalarının çalışanların iş tatmini üzerine etkisi ve örgütsel adaletin aracılık rolü. The Academic Elegance Dergisi, 12, 445- 475.

Şimşek, M. Ş., Akgemci, T., & Çelik, A. (2007). Davranış bilimlerine giriş ve örgütsel davranış. Adım Ofset.

Tabibnia, G., Satpute, A. B., & Lieberman, M. D. (2008). The sunny side of fairness: Preference for fairness activates reward circuitry (and disregarding unfairness activates self- control circuitry). Psychological Science, 19, 339-347.

Tadeka, F., Ibaraki, N., Yokoyama, E., Miyake, T., & Ohida, T. (2005). The relationship of job type to burnout in social workers at social welfare offices. Journal of Occupational Health, 47(2), 119-125.

Thibaut, J., & Walker, L. (1975). Procedural justice: a psychological analysis. Lawrence Erlbaum Associates.

Tourani, A., & Rast, S. (2012). Effect of employess communication and participation on employess job satisfaction: An empirical study on airline companies in Iran, 2nd international conference on economics. Trade and Development, 36, 52-56.

Wu, W. Y., Tsai, C. C., & Fu, C. S. (2013). The relationships among internal marketing, job satisfaction, relationship marketing, customer orientation, and organizational performance: An empirical study of TFT-LCD companies in Taiwan. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 23(5), 436-449.

Yücekaya, P., & Dönmez Polat, D. (2020). Örgüt kültürü, örgütsel adalet ve iş tatmini ilişkisi üzerine bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12, 1267-1284.