Türkiye ve İngiltere’de koruyucu aile sisteminin karşılaştırması

Toplumların hızlı değişimleri, sanayi ve teknolojideki hızlı ilerlemeler, köyden kente göç, suç olgusunun daha görünür olması toplumun hemen her kurumda olumlu ve olumsuz etkilenmelerini de beraberinde getirmiştir. Yapılan araştırmalar toplumda yaşanan hızlı değişikliklerin toplumsal ilişkilerde ve aile ilişkilerinde çözülmeyi de beraberinde getirdiğini ortaya koymaktadır. Aile kurumunda meydana gelen çözülmeler; çocukların sevgi, özgüven, saygı ve bağlanma gibi duygularından yoksun yetişmelerine, psiko-sosyal açıdan gelişim dönemlerini sağlıklı tamamlayamadan büyümelerine ve benlikleri örselenmiş bireyler olarak topluma katılmalarına neden olmaktadır. Bunun yanı sıra azımsanmayacak sayıda çocuk, dünyaya geldikleri aile ortamında biyolojik, sosyolojik ve psikolojik gelişimlerini sağlıklı sürdürmeleri mümkün olmadığından, yetkili organlar tarafından gelişimlerini daha sağlıklı tamamlayabilecekleri kurumlarda korunma ve bakım altına alınmaktadırlar. Çocuk koruma alanında ülkelerin modern anlamda tercih ettikleri hizmet modeli ise günümüzde koruyucu aile yanında çocuklara sağlanan bakımdır. Dünyada koruyucu aile uygulamasını modern anlamda uygulayan ülkelerden biri İngiltere’dir. Türkiye’de ise çocuk koruma sistemi içerisinde, koruyucu aile uygulaması oldukça köklü bir geçmişe sahiptir. Bu makalenin amacı Türkiye’de koruyucu aile yanına yerleştirilecek çocukların tespit edilmesi, koruyucu ailelerin belirlenmesi veya koruyucu ailelerin yanına yerleştirilen çocukların takip edilmesi gibi daha pek çok konuda iyileştirilmesi gereken sorunları tespit etmek ayrıca İngiltere’nin koruyucu aile uygulamalarının Türkiye’den farklılıklarını ortaya koymaktır. Bu gerekçeyle Türkiye ve İngiltere’nin koruyucu aile uygulamaları literatür taraması yöntemiyle karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.

Comparison of foster family system in Turkey and England

Rapid changes in societies, rapid advances in industry and technology, migration from village to city, more visible crime fact have brought about positive and negative effects in almost every society. Research shows that the rapid changes in society bring about a solution in social relations and family relations. Disintegration in the family institution causes children to grow up without feelings of love, self-esteem, respect and attachment, to grow up without completing their psycho-social development period in a healthy way, and to involve in the society as individuals who are self-abused. In addition, since a considerable number of children are not able to maintain their biological, sociological and psychological development in the family environment in which they are born, they are protected and maintained by the competent bodies in institutions where they can complete their development more healthily. In the field of child protection, the service model preferred by countries in the modern sense is the care provided to children beside the foster family today. One of the countries that modernly applies foster family practice in the world is England. In the child protection system of Turkey, the foster family has a quite long history. The purpose of this article is to identify the children to be placed next to a foster family in Turkey, determination of foster families or foster children placed next to detect many problems that need to be improved housing, such as monitoring also reveals differences from Turkey, the UK's foster family. With this reason, the foster family from Turkey and England are discussed in comparison with literature methods.

Keywords:

Need of child protection, Foster Families Turkey and England,

PDF

___

Akyüz, E. (1988). Medeni kanun ile sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kanunu açısından korunmaya muhtaç çocuklar. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20(1-2), 409-420.

Akyüz, E. (1991). Çocuğun Güvenliği ilkesi ışığında korunmaya muhtaç çocuklar. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 709-734.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı-ASPB. (2015). Türkiye’de sosyal hizmet ve yardımların yeniden organizasyonu. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Araştırma ve Politika Serisi, 21, Nisan, Ankara.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı-ASPB. (2016). 2016 yılı faaliyet raporu. Ankara.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı-ASPB. (2017). Çocuk hizmetleri genel müdürlüğü 2017 yılı bülteni. Ankara.

Baginsky, M., Gorin, S., & Sands C., (2017). The fostering system in England: Evidence review. Department For Education, King’s College London and Quest Research and Evaluation Ltd., Social Sevice in Government, July, ISBN: 978-1-78105-750-6, s:1-30.

Baldwin H., & Biehal N. (2016). Briefing on the English child protection system. HESTIA, September, s:1-7. https://welfarestatefutures.files.wordpress.com/2016/09/hestia- whitepaper-english-child-protection-system-aug2016.pdf erişim:23.02.2019.

Başer, H. (2013). Çocuk refahı alanında yeni hizmet modeli: Çocuk evleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Bakırcı, M. (2015), Yetiştirme yurdunda kalan çocukların eğitim problemleri - değerler eğitimi ile ilişkili bir değerlendirme. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 75-106.

Beter, Ö. (2010). Türkiye ve İngiltere’de Çocuk Koruma Sistemleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü

Bıyıklı, L. (1983). Koruyucu Aile Bakımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16(1), 11-15.

Cılga, İ., (1994). Gençlik ve yaşam niteliği. Ankara, TC. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yay.

Çetin, H. & Çavuşoğlu, H. (2009). Yetiştirme yurdunda ve aileleri ile yaşayan adölesanların benlik saygıları ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılaştırılması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektornik Dergisi,2(4), 137-144.

Çiftci, E.G. (2009). Türkiye'de ve dünyada korunmaya ihtiyacı olan çocuklara yönelik hizmetlerin tarihsel gelişimi. Aile ve Toplum Yıl: 11 Cilt: 5 Sayı: 19 Ekim-Kasım-Aralık, 53-65.

ÇHGM. (2017a). 2017 yılı bülteni. https://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/ uploads/pages/yayinlar-ana-baslik/cocuk-hizmetleri-genel-mudurlugu-2017-bulteni.pdf Erişim: 10.04.2020.

ÇHGM.(2017b). 2017 yıl sonu verileri https://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/ uploads/pages/istatistikler/2017-yil-sonu-verileri.pdf Erişim: 10.04.2020.

ÇHGM, (2018a). Tarihçe. http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/hakkimizda/tarihce Erişim: 10.04.2020.

ÇHGM, (2018b). Aile yanında destek hizmetleri verileri, https://koruyucu.aile.gov.tr/illere-gore-koruyucu-aile-istatistikleri, Erişim: 10.04.2020.

ÇHGM. 2015. koruyucu aile ödeme işlemleri. 28/10/2015 Tarihli 158620 Sayılı Genelge”

Demirbilek, S. (2000). Korunmaya muhtaç gençlerin topluma yeniden kazandırılmasında yetiştirme yurtları. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 137-152.

Department For Education-Dfe. (2019). Characteristics of children in need: 2018 to 2019 England. national statitics, Crown Copyright, London.

Department For Education-DfE. (2018). Children looked after in England (including adoption), year ending 31 march 2018. National Statistics 15 November, Crown Copyright, The National Archives, Kew, London.

Erdal, L. (2014) Türkiye’de sosyal politika ve koruyucu aile hizmet modeli. Sosyoekonomi, July-December, (2), 172-192.

Erol, N., Şimşek Z., & Üstüner S. (2005). Çiçekli dünyamda elimi yalnız bırakma: Dünya’da ve Türkiye’de çocuk koruma sistemleri, koruyucu aile evlat edinme. Ümit Matbaacılık, Ankara.

Gökkaya, B. V. (2014). Ailelerin, koruyucu aile olma nedenleri (Sivas ili örneği). International Journal of Human Sciences, 11(1), 603-620.

Güzel, S., Arslan M., & Aktekin S., (2020). Okul gelişimi bağlamında denetim uygulamaları: Ofsted örneği. Millî Eğitim, 49(226), 5-34.

Hill, M., (2000). Origins of the local authority social services. Local Authority Social Services An Introduction, Oxford, the UK, Blackwell Publishing.

Koruyucu Aile Yönetmeliği. 14 Aralık 2012 Cuma, Resmî Gazete, Sayı : 28497

Türk Medeni Kanunu, Dördüncü Ayırım, “Evlât Edinme”, Madde 305-320

Koşar, N. (1992). Sosyal hizmetlerde aile ve çocuk refahı alanı. Yargıçoğlu Matbaası, 2.Basım, Ankara.

Karataş, K. (2008). Türkiye’de çocuk koruma sistemi ve koruyucu aile uygulamaları üzerine bir değerlendirme. N. Erol, (Ed). “Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı”, içinde (41-45). Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Yayını.

Narey, M., & Owers, M. (2018). Foster care in England. Crown Copyright, The National Archives, Kew, London.

Office for Standards in Education, Children's Services and Skills-OFSTED. (2014). Introduction to independent fostering agencies. November, Reference No: 090219, Crown Copyright, Manchester, 1-9.

Office for Standards in Education, Children's Services and Skills-OFSTED. (2018). Children’s Social Care in England, 2017-18. National Statistics, Responsible Statistician: Adam King, 18 July, Manchester,1-30.

Office for Standards in Education, Children's Services and Skills-OFSTED. (2019). Fostering in England 2017–18. National Statistics, Crown Copyright, National Archives, Kew, London, 1-20.

Öcal, A., & Kemerkaya, G. (2011). Yetiştirme yurdunda kalmış yetişkinlerin devlet ve vatandaşlık algıları üzerine nitel bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 63-82.

Özbesler, C. (2009). Koruyucu aile hizmetlerinde değerlendirme süreci. Aile ve Toplum Eğitim ve Kültür Araştırma Dergisi, 4(16), 86-94.

Salim, M. (2011). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Çocuk Koruma Politikaları ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Sarıkaya, M. (2004). II. Dünya savaşı yıllarında Türkiye'de kimsesiz çocuklara yönelik kapsamlı bir proje. Atatürk Dergisi-Jounal Of Atatürk, 4(1).

Selwyn, J., Saunders, H., & Farmer, E. (2010). The views of children and young people on being cared for by an ındependent foster-care provider. British Journal of Social Work, 40, doi:10.1093, 696–713.

Şahin, E.G. (2019). Koruyucu ailelerin koruyucu aile hizmetine ilişkin değerlendirmeleri: Zonguldak ili örneği. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi], Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Şenocak, H. (2006). Korunmaya muhtaç çocuklara sağlanan bakım yöntemleri. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 5, 176-228.

Şenol, D., & Dinç, A. (2016). Korunmaya muhtaç çocuk olgusuna sosyolojik bir bakış. 14. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Gostivar/Makedonya, 491-501.

Taşğın, N. Ş., & Özel, H. (2011). Türkiye'de sosyal hizmetlerin dönüşümü. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22(2), 175-190.

Toklucu, K. D. (2018). Dezavantajlı çocukları topluma kazandırmak Türkiye’de koruyucu ailelik. Seta | Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Analiz, Şubat, Sayı:225, 1-18.

Uluğtekin, S. (2004). Çocuk mahkemeleri ve sosyal inceleme raporları. Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2. Baskı, Yayın No:71, Aralık, Ankara.

Ünal, V. (2015). Dünden bugüne kültürümüzde koruyucu aile hizmetleri üzerine bazı değerlendirmeler. Turkish Studies,International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,, 10(6), 875-900.

Üstüner, S. Erol N., & Şimşek Z. (2005). Koruyucu aile bakımı altındaki çocukların davranış ve duygusal sorunları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (3), 130 – 140.

Yıldırım, Ş. (2017). 2000’li yıllarda çocuk koruma sistemi içinde bakım hizmetlerinin genel görünümü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1).

Yazıcı, E. (2014). Türkiye’de çocuk koruma sistemi ve koruyucu aile bakım yönteminde yeni yaklaşımlar. Çankırı Karatekin Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 247-270.

Yolcuoğlu, İ. G. (2011). Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulması, SHÇEK Genel Müdürlüğü’nün kapatılması konusunun irdelenmesi. http://ismetgalip.com/aile-ve-sosyal- politikalar-bakaligi-kurulmasi-ve-shcek-genel-mudurlugunun-kapatilmasi-ve-tasra-teskilatinin-il-ozel-idarelere-devredilmesi-konusunun-irdelenmesi/ Erişim: 24.08.2018.

Yolcuoğlu, İ. G. (2009). Sosyal çalışma ve çocuğun iyilik hali. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 20(1).

Yörükoğlu, A. (2000). Değişen toplumda aile ve çocuk. Özgür Yayınları, 6.Basım, İstanbul.

703 Sayılı KHK, 09 Temmuz 2018 tarihli, 30473 3. Mükerrer Sayılı Resmi Gazete.

AÇSHB. (2020). https://koruyucu.aile.gov.tr/illere-gore-koruyucu-aile-istatistikleri

FOSTER CARE. (02.08.2020). https://www.fostercareuk.co.uk/knowledge-centre/fostering-siblings/

GOV.UK. (09.05.2020a). https://www.gov.uk/government/organisations/department-for-education/about

GOV.UK. (02.08.2020b). https://www.gov.uk/becoming-foster-parent/types-of-foster-care

GOV.UK. (10.05.2020c). https://www.gov.uk/government/publications/fostering-services-national-minimum-standards

LEGISLATION.GOV.UK. (06.05.2019a). https://www.legislation.gov.uk/all?title=The%20Fostering%20Services%20Regulations

LEGISLATION.GOV.UK. (05.06.2019b). https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2008/23/contents

NSPCC. (09.05.2020a). https://learning.nspcc.org.uk/children-and-families-at-risk/looked-after-children/

OFSTED. (09.05.2019a). https://www.gov.uk/government/publications/fostering-in-england-1-april-2018-to-31-march-2019/fostering-in-england-2018-to-2019-main-findings

OFSTED. (09.05.2020a). https://www.gov.uk/government/publications/fostering-in-england-1-april-2018-to-31-march-2019/fostering-in-england-2018-to-2019-main-findings

OFSTED. (09.05.2020b). https://www.gov.uk/government/publications/fostering-in-england-1-april-2018-to-31-march-2019/fostering-in-england-2018-to-2019-main-findings

OFSTED. (10.05.2020c). https://www.gov.uk/government/organisations/ofsted/about

UK FOSTERİNG. (02.08.2020). https://ukfostering.org.uk/fostering-information/remand-fostering/