Sosyal Medya ve Çocuk: “Babishko Family Fun TV” İsimli Youtube Kanalının Eleştirel Bir Analizi

Yeni medya teknolojilerinin toplumlara nüfuzu arttıkça, dijital kapitalizm her şeyi metalaştırma imkânı elde etmektedir. Özellikle Web 2.0 teknolojilerinin sosyal medya mecralarını mümkün kılması bu süreci hızlandırmıştır. Kapitalizmin dijital dünyadaki yansımasına çocuklar hem tüketici hem de meta olarak dâhil edilmiştir. YouTube ve benzeri sosyal medya mecraları için Türkiye’de yasal kullanma yaşı on üçtür. Fakat hem YouTube’da yayın yapan hem de izleyici olan çocukların yaşları on üç yaş sınırının çok altına inmiş durumdadır. Son yıllarda Türkiye’de çocuk ve gençler bu mecrayı oldukça denetimsiz şekilde kullanmakta gerek yayıncı olarak gerekse izleyici olarak psikolojik ve fiziksel gelişimlerini olumsuz etkileyecek bir sürecin içerisine girebilmektedirler. Öte yandan, çocukların bu mecralarda görünür kılınmaları, kişilik haklarına ve çocuk haklarına aykırı durumlar ortaya çıkarabilmektedir. Bu çalışmada Çok Modlu Eleştirel Söylem Analizi (Multimodal Critical Discourse Analysis) yöntemi kullanılarak “Babishko Family Fun TV” isimli Youtube kanalı, çocukluğun metalaşması, çocuk hakları ve izleyen çocukların tüketime özendirilmeleri bağlamlarında analiz edilmiştir. Çalışmanın amacı sosyal medya mecraları-çocuk ilişkisinin kapitalist sistemle bütünleşik yapısını gözler önüne sermek ve çocuğun sosyal medya kullanımıyla yaşayabileceği kayıplara dikkat çekmektir. Ebeveynler gerek ilgisiz ve kayıtsız kalarak çocukların buralarda paylaşım yapmalarına imkân tanımakla, gerekse bizzat kendileri çocukların bu mecralarda görünür olmasını sağlamakla sorunun derinleşmesine sebep olmaktadır. Bu konuda, toplumda ebeveynleri bilinçlendiren uyaran, gerektiğinde cezai yaptırım uygulayan mekanizmaların olmayışı önemli bir sorun olarak belirmektedir. Çalışma bu soruna dikkat çekmesi açısından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

: sosyal medya ve çocuk, çocuk influencer, mikro ünlü, çocuk hakları

Social Media and Children: A Critical Analysis of Youtube Channel “Babishko Family Fun TV”

As new media technologies infuse into society, digital capitalism gains power for commodification of everything. This process gained speed especially with the emergence of social media that is enabled by web 2.0 technologies. Children have been participating the digital reflection of capitalism both as audience and as commodities. Legal user age for social media platforms is thirteen. However, it is obvious that the average age of children both using and watching YouTube is much less than thirteen. In recent years children and adolescents, both as YouTuber and follower, have been using this platform without control and their development might be negatively affected. On the other hand, exposition of children in these kind of platforms might cause some situations, which are against children rights. Using Multimodal Critical Discourse Analysis method, this study aims to analyze “Babishko Family Fun Club” Youtube channel in terms of commodification of the childhood, children rights and promoting of children as followers to consumption. One aim of this study is to show out the capitalism-integrated structure of social media-child relationship. The other aim is about the possible loss children might experience, using social media. Parents are deepening the problem both by ignoring their children’s social media sharing in social media and by helping or supporting the children exposing themselves in YouTube and similar platforms. It is an emerging problem that about this issue, there are no informing, warning or when necessary, penalizing mechanisms aiming parents. This study is important for drawing attention to this problem.

Keywords:

Social media and children, influencer child, children rights, micro-celebrity,

PDF

___

Aydoğan F. ( 2015). Tüketici kitleler olarak çocuklar ve çocuk dergileri uygulaması. S. İçin Akçalı(Ed.). Çocuk ve medya: önce çocuklar düşlesin diye. (s. 53-68). Ankara: Nobel.
Blum-Ross, A. & Livingstone S. ( 2017). Sharenting, parent blogging, and the boundaries of the digital self. Popular Communication, 15(2). 110-125.
Fuchs, C. ( 2016). Sosyal Medya: Eleştirel bir Giriş, (D. Saraçoğlu &İ. Kalaycı. Çev.). Ankara: Nota Bene. (2014).
Danah B. (2010). Social Network Sites as Networked Publics: Affordances, Dynamics, and Implications. Zizi Papacharissi (Ed.) Networked Self: Identity, Community, and Culture on Social Network Sites , (s. 39-58). New York: Routledge.
Durak, Y.(2014). İnternet Yoluyla Kişilik Haklarına Saldırı ve Hukuki Koruma. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 22(1), 101-125.
Elmas, B. (28 Ekim 2018). Avrupa Konseyi’nin Dijital Dünyada Çocuk Hakları Konusundaki Tavsiye Kararı. Erişim :7 Aralık 2018. https:// dijitalmedyavecocuk.bilgi.edu.tr/2018/10/28/avrupa-konseyinin-dijitaldunyada-cocuk-haklari-konusundaki-tavsiye-kararlari/
Fairclough,N. (2003), Analyzing Discourse: Textual Analysis for Social Research, London: Routledge.
Heywood, C. (2003), Baba Bana Top At: Batı’da Çocukluğun Tarihi, (E. Hoşçu Çev.), İstanbul: Kitap Yayınevi. (2001)
Hogan B. (2015). Pseudonyms and the Rise of the Real-Name Web. John Hartley, Axel Bruns, Jean Burgess (Ed.). A Companion to New Media Dynamics. (s. 290-308). West Sussex: John Wiley Blackwell.
Locke, T. (2004). Critical Discourse Analysis, New York: Continuum International Publishing Group.
Machin D. Ve Mayr, A. (2012), How to Do Critical Discourse Analysis: A Multimodal Introduction, London: Sage.
May, A. (16 Eylül 2016), 18-year-old sues parents for posting baby pictures on Facebook. USA Today, Erişim: 04 Kasım 2018, https://www.usatoday.com/ story/news/nation-now/2016/09/16/18-year-old-sues-parents-postingbaby-pictures-facebook/90479402/
Mert, Ö.L. (2018). Dijital pazarlama ekseninde Influencer marketing uygulamaları, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1299-1328.
Postman N. ( 1995),Çocukluğun Yokoluşu. ( K. İnal. Çev.). Ankara: İmge. (1982).
Prensky, M. (2011). Digital natives, digital immigrants part 1. On the Horizon, 9(5), 1-6.
Sormaz F. Yüksel, H. (2012). Değişen çocukluk, oyun ve oyuncağın endüstrileşmesi ve tüketim kültürü, Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 985-1008.
Steinberg, S.B. (2017). Sharenting: Children’s Privacy in the Age of Social Media, Emory Law Journal 66 (839), 839-884.
Terranova, T. (2000). Free Labor: Producing Culture for the Digital Economy, Social Text 63 (18), 33-58.
UNICEF ( 2018), More than 175,000 children go online for the first time every day, tapping into great opportunities, but facing grave risks, Erişim: 15 Kasım 2018, https://www.unicef.org/eca/press-releases/more-175000-childrengo-online-first-time-every-day-tapping-great-opportunities
Ventola. E., Charles C. ve Kaltenbasher M. (2004). Perspectives on Multimodality, Netherlands/Philedelphia: John Benjamin’s Publishing Company.
Vozmediano, M., Garcia- Jimenez A. ve Menor-Sendra J. (2018). Teen videos on Youtube: Features and digital vulnerabilities. Comunicar, 54 (26), 61-69.
We are social. (2018), The State of the Internet in Q4 2018. Erişim: 2 Kasım 2018, https://wearesocial.com/blog/2018/10/the-state-of-the-internetin-q4-2018