Serbest bölgeler üzerine bir araştırma: Gaziantep örneği

Serbest bölgeler ülke ekonomileri için oldukça büyük getiriler sağlamaktadır. Özellikle; yeni istihdam imkânları yaratması, ülkeye döviz geliri sağlaması, ihracatı ve ithalatı geliştirmesi, bulunduğu yöreyi hem ekonomik hem de kültürel yönden geliştirmesi serbest bölgelerin etkilerinden en önemlilerindendir. Dünya serbest bölgelerin değerini ancak 1970’lerden sonra anlamaya başlamıştır. Bunda 1950’lerden sonra başlayan ihracata yönelik kalkınma çabaları önemli rol oynamıştır. Türkiye’de serbest bölge uygulamaları geçmişte denenmiş; ancak 1980’lere kadar başarı sağlanamamıştır. Bugün 21 serbest bölgeye sahip olan Türkiye, bölgelerin çoğunun tam kapasiteyle çalışmamasından dolayı gerekli ticari geliri elde edememektedir. Kıtalararası bir köprü konumunda olan Türkiye, sadece bu yönüyle bile serbest bölge uygulamalarından dünyanın en çok getiri elde eden ülkelerinden biri olmak zorundadır. Yeterli yatırımla güçlendirilmiş, yabancı sermaye için cazip hale getirilmiş ve iyi kontrol altına alınmış serbest bölgelerle, Türkiye’nin hak edilen kazancı sağlaması hiç de zor olmayacaktır. Gaziantep serbest bölgesi Türkiye’nin önemli serbest bölgelerinden biri olup, İl, bölge ve ülke ekonomisine katkıları oldukça çoktur.

A research on free trade zones: case of Gaziantep

Free trade zones provide quite substantial incomes for the inland economies. Especially; creating new employment opportunities, providing foreign exchange income to the country, improving export and import, and improving the regions where they are located both economically and culturally and are the most important effects of free trade zones. But the value of free trade zones has been understood too late. Merely after 1970s, the world has begun to understand the importance of free trade zones. Export oriented development efforts after 1950s, have played an important role in this progress. In Turkey, free trade zone applications were tried in the past; however, couldn’t provide any success until 1980s. Today, Turkey, with its 21 free trade areas, can not gain the necessary commercial income due to the fact that most of its areas don’t work with full capacity. Even by being in the location of an international bridge, Turkey must be one of the most income providing countries in the world from free trade zone applications. It will not be a problem for Turkey to provide the deserved earnings with the free trade zones, strengthened with necessary investment, made attractive via foreign capital, and brought well under control, at all. The free trade zone of Gaziantep is one of the most important free trade zones in Turkey and it highly contributes to the regions economies and Turkey.

PDF

___

Akça, Yüksel (1993). Soru ve Cevaplarla Türkiye’de Serbest Bölgeler, s.13, Ankara.
Akyüz, Ferhat, “Serbest Bölgeler”, Ankara Ticaret Odası Dış Ticaret Bülteni, Yıl 1, Sayı 5, Ankara, Eylül 1999.
Alpar, Cem, Dünyada ve Türkiye’de Serbest Bölgeler, Dost Kitabevi, Yayın No: 29, Ankara, 1985.
Bağrıaçık, Atilla ve Ç. İnanç, “Belgelerle Uygulamalı Serbest Bölgeler”, Bilim Teknik, 1997.
Demirel, Gürhan, Türkiye’de Serbest Bölgeler ve Uygulamaları, AB Uygulamaları İzmir Ticaret Odası Dış Ekonomik İlişkiler Müdürlüğü AB Masası Uzman Yardımcısı, Şubat 2009.
Erdem, Haluk, Serbest Bölgelerin Ekonomiye Etkileri Ve Türkiye’de Serbest Bölgeler Rejimi, Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu Yeterlilik Etüdü, İstanbul, 1992.
Erdoğan, Engin ve Ener, Meliha, Serbest Bölgeler, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2005.
Güner, Sedat, Serbest Bölgeler, Anadolu Matbaacılık, İzmir, 1995.
Hava, H. Tamer, “Serbest Bölgeler Ve Ege Serbest Bölgesi: Bir Durum Değerlendirmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 1, İzmir, 1999.
Jacques, Pirene, Büyük Dünya Tarihi, Çeviren: Nihal Önal, Cilt:1. Tekeli, İlhan ve İlkin, Selim, Dünya’da ve Türkiye’de Serbest Üretim Bölgelerinin Doğuşu ve Dönüşümü, Yurt Yayıncılık, Ankara, 1987.
www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/SB/ABIliskilerDb/Genel_Bilgi.pdf, 25.05.2010.
www.dtm.gov.tr, 2010.
www.wikipedia.org/wiki/Serbest_b%C3%B6lge., 20.05.2010.