Türk romanının ilk bovarist tipleri

Türk romancılığında Aşk-ı Memnu romanındaki Bihter tipinden önce de bovarist tipler işlenmiştir. Romanımızda ilk bovarist tipleri Ahmet Mithat Efendi ele almıştır. Ahmet Mithat Efendi, 1895’ten önce yazdığı Yeryüzünde Bir Melek, Karnaval, Vâh ve Taaffüf adlı romanlarında işlediği kadın karakterlerinde bovarist tipin özelliklerini yansıtmıştır. Çalışmamızda adı geçen romanlardaki tiplerin Madame Bovary romanındaki Emma karakteriyle benzerliklerini ve farklılıklarını ele alacağız.

The early bovarist types of Turkish novels

In the Turkish novel, before Aşk-ı Memnu, bovarist types also has been processed. In the Turkish novels, Ahmet Mithat Efendi firstly tackled of bovarist types. He, had written that before 1895, in the Yeryüzünde Bir Melek, Karnaval, Vâh and Taaffüf ’s woman characters reflected bovarist types property. In this study, the novels which we have mentioned, we compare Ahmet Mithat Efendi’s some novels characters types with Emma Bovary’s similarities and differents.

PDF

___

Ahmet Mithat Efendi (2000a), Dünyaya İkinci Geliş yahut İstanbul’da Neler Olmuş, Felâtun Bey ile Râkım Efendi, Hüseyin Fellâh, Haz.Kâzım Yetiş – Necat Birinci M. Fatih Andı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2000b), Zeyl-i Hasan Mellâh yahut Sır İçinde Esrar, Haz. Ali Şükrü Çoruk, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2000c), Çengi, Kafkas, Süleyman Muslî, Haz. Erol Ülgen - Fatih Andı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2000d), Yeryüzünde Bir Melek, Haz. Nuri Sağlam, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2000e), Karnaval, Vâh, Haz. Kâzım Yetiş, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2000f), Cinli Han, Taaffüf, Gönüllü, Haz. Necat Birinci - Ali Şükrü Çoruk – Erol Ülgen, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
Ahmet Mithat Efendi (2002), Menfa / Sürgün Hatıraları, Haz. Handan İnci, Arma Yayınları, İstanbul
Ahmet Mithat Efendi (2003), Ahbar-ı Asara Tamim-i Enzar, Haz. Nüket Esen, İletişim Yayınları, İstanbul
Flaubert, Gustave (1998), Madame Bovary, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul
Karaalioğlu, Seyit Kemal (1978), Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü, İnkılap ve Aka Kitabevleri, İstanbul
Karataş, Turan (2007), “Karnaval Romanında İnsanlık Hâlleri” Haz. Mustafa Armağan,
Ahmet Midhat Efendi Kitabı (ss. 81-91), Beykoz Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul
Kaya, Muharrem (2002), “Tatminsizlikten Yasak Aşka: Aşk-ı Memnû”, Turnalar, S. 5, Ocak 2002
Kefeli, Emel (2007), “Türk Edebiyatında Çeviri (1860-1923)”, Türk Edebiyatı Tarihi 3 Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İstanbul, ss. 51-60
Korkmaz, Ferhat (2010), Ahmet Mithat Efendi’nin Romanları ve Romancılığı (1874-1884), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır
Moran, Berna (1990), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, C.1, İletişim Yayınları, İstanbul
Okay, Orhan (1975), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Midhat Efendi, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ankara
Özön, Mustafa Nihat (1941), Son Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Maarif Matbaası, İstanbul
Parla, Jale (2006), “Rakım Efendi’den Nurullah Bey’e, Cemaatçi Osmanlılıktan Cemiyetçi Türk Milliyetçiliğine Ahmet Mithat’ın Romancılığı”, Nüket Esen- Erol Köroğlu (Haz.), Merhaba Ey Muharrir (ss.17-51), İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi Tarım, Rahim (2001), “Servet-i Fünûn Romanı ve Bovarizm”, Est&Non, S.7, Şubat-Nisan 2001
Uç, Himmet (2000), Ahmet Mithat San’at ve Edebiyatı, Bizim Büro Basımevi, Ankara
Uç, Himmet (2006), Ansiklopedik Roman Eleştiri Terimleri, Bizim Büro Basımevi, Ankara
Uğurcan, Sema (1987), “Ahmet Midhat Efendi’nin Hatıratı ile Romanları Arasındaki Münasebet”, Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türklük Araştırmaları Dergisi, (ss.185-199), S.2’den Ayrı Basım, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul