Nergiz KARDAŞ, Pelin YALÇINOĞLU, Şengül Saime ANAGÜN

Problem çözme envanterini ilköğretim öğrencilerine uyarlama çalışması: doğrulayıcı faktör analizi sonuçları

Bu çalışmanın amacı, Heppner ve Peterson (1982) tarafından yetişkinlere uygulanmak üzere geliştirilen Problem Çözme Envanteri nin Türkçeye uyarlanmış biçiminin beşinci sınıf öğrencileri için yenidenuyarlanmasına yönelik olarak gerçekleştirilen doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarını ortaya koymaktır. EnvanterinTürkçeye uyarlaması Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında özgün Problem Çözme Envanteri nin maddelerinin ifadelerinde beşinci sınıf öğrencilerinin düzeylerine uygun olacakşekilde sadeliğe gidilmiştir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışması, Bursa il merkezlerindeki ilköğretimokullarından rastlantısal seçilen 285 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Problem Çözme Envanterinin Türkçeversiyonunun faktör yapılarını belirlemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Doğrulayıcıfaktör analizi sonuçları özgün olarak üç faktör ve 32 maddeden oluşan envanterin ilköğretim beşinci sınıföğrencileri için uyarlanan Türkçe versiyonunun 20 maddeden oluştuğu ve özgün envanterin üç alt faktördenoluşan yapısının aynen korunduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına dayalı olarak orijinal ölçeğin Türkçeformunun beşinci sınıf öğrencilerine uyarlanmış halinin dil eşdeğerliğine sahip, güvenilir ve geçerli bir envanterolduğu söylenebilir.

Adaptation of problem solving inventory for the elemantary school students: confirmatory factor analysis

This study aims to adapt The Problem Solving Inventory (Heppner & Heppner, 1982) for fifth grade students.Study reports the results of the confirmatory factor analyses (CFA) for the adaptation processes. Turkish versionof the Problem Solving Inventory was adapted by Şahin, Şahin and Heppner (1993). Adaptation of the TurkishProblem Solving Inventory study involved the simplification of the factors. Validity and reliability of theadapted inventory was established with 285 subjects randomly selected in elementary schools in Bursa.Confirmatory Factor Analyses was applied to determine the factor structure of the adapted inventory. Resultsshowed that adapted inventory have the same factor structure with the original inventory, however the number ofitems decreased from 32 to 20. Adaptation of the Turkish Problem Solving Inventory for fifth grade studentsprovides evidence for language compatibility, reliability and validity.

PDF

___

Aksu, M. (1993). Problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Seminer Notu, TED Ankara Koleji Antalya Semineri, Antalya.
Baltacı, Ö. ve Hamarta, E. (2013). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38 (167), 226-240.
Bingham, A. (1998). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi. (Çev: A. Ferhan Oğuzkan). Đstanbul: M.E.B. Yayınları.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara:PegemA Yayıncılık.
Çam, S.&Tümkaya, S. (2008). Developingtheinterpersonel problem solvinginventoryforhighschoolstudents: Thevalidityandreliabilityprocess. International Journal ofHuman Sciences, 5(2), 1-17.
Derin, R. (2006). Đlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri ve denetim odağı düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Đzmir.
Dündar, S. (2008). Polislerin umutsuzluk düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 10(3), 77-92.
Erdem, E. (2006). Probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine, problem çözme becerisine ve öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Erkuş, A. (2003). Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Fisher, R. (1990). Teachingchildrentothink. StanleyThornes.
Frias C. M.,Dixon R. A. (2005). Confirmatoryfactorstructureandmeasurementinvariance of thememorycompensationquestionare. PsychologicalAssessment, 17(2), 168-178.
Gillaspy, J. A, Jr. (1996). A primer on confirmatoryfactoranalysis. Bildiri Güneybatı Eğitim Araştırmaları Birliğinin Yıllık Toplantısında Sunulmuştur. Austin, Texas. New Orleans, LA. Belge No: ED 395 040.
Guadagnoli, E.&Wayne F. V. (1988). Relation of sample size tothestability of componentpatterns. PsychologicalBulletin, 103(2), 265-275.
Heppner, P. P. &Petersen, C. H. (1982). Thedevelopmentandimplications of a personal problem solvinginventory. Journal of CounselingPsychology, 29, 6675.
Heppner, P. P.,Witty, T. E., &Dixon, W. A. (2004). Problem- solvingappraisalandhumanadjustment: A review of 20 years of researchutilizingthe problemsolvinginventory. TheCounselingPsychologist, 32, 344-428.
Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8 usersreference Guide; PRELIS 2 usersreferenceguide. Chicago:Scientific Software International.
Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 22, 177-184.
Krajcik, J.,Czerniak, C., Berger, B. (1999). Teachingchildrenscience: A project- basedapproach. USA: TheMacgrawHillCompanies.
Marsh, H. W. & Balla, J. (1992). Goodness of fit confirmatoryfactoranalysis: Theeffects of sample size and model parsimony. http://www.eric.com adresinden 07 Kasım 2006 tarihinde edinilmiştir. Belge No: ED 349 316. 32 (1).
MEB (2013). Fen bilimleri dersi öğretim programı, ttkb.meb.gov.tr adresinden 11.02.2013 tarihinde edinilmiştir.
NationalScienceTeachersAssociation (NSTA). (2009). Qualityscienceeducationand 21. Century skills, www.nsta.orgadresinden 15.03.2013 tarihinde edinilmiştir.
Ornstein, A. C.,&Lasley, T. J. (2000). Strategiesforeffectiveteaching (3rd ed). Boston, USA: McGrawHillHigherEducation.
Saracaloğlu,A. S., Yenice, N. &Karasakaloğlu, N. (2009). Öğretmen adaylarının iletişim ve problem çözme becerileri ile okuma ilgi ve alışkanlıkları arasındaki ilişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 186-206.
Saracaloğlu, A. S., Yenice, N. & Özden, B. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algıları ile fene yönelik tutumları arasındaki ilişki. International Journal of Sports, Arts&ScienceEducation, 2(1), 58-69.
Saygılı, H. (2000). Problem çözme becerisi ile sosyal ve kişisel uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Schermelleh Engel, K.,Moosbrugger, H.&Müler, H. (2003). Evaluatingthe fit of structuralequationmodels: Tests of significanceanddescriptivegoodness of fit measures. PsychologicalResearchOnline, (8)2, 23-74.
Senemoğlu, N. (1997). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Ertem Matbaacılık.
Serin, O., Serin, B. N. & Saygılı,G. (2010). Đlköğretim düzeyindeki çocuklar için problem çözme envanterinin geliştirilmesi. Đlköğretim Online, 9(2), 446-458.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Şahin, N., Şahin, N. H. &Heppner, P. P. (1993). Thepsychometricproperties of theproblem solvinginventory in a group of turkishuniversitystudents. CognitiveTherapyandResearch, 17,379-396.
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayınları.
Şimşek, Ö. F. (2006). Sosyal bilimler ve davranış bilimlerinde yapısal eşitlik modellemesinin üstünlükleri: Bir simülasyon çalışması.5. Đstatistik Günleri Sempozyumu, Antalya.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları . Ankara: Ekinoks Yayınları.
Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Taylan, S. (1990). Heppnerin problem çözme envanterinin uyarlama, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Trilling, B. &Fadel, C. (2009). 21 centuryskills: Learning for life in ourtimes. San Francisco, CA: Wiley&Sons, Inc.
Yalçın, B., Tetik, S. ve Açıkgöz, A. (2010). Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 19-27.
Yaman, S. (2003). Fen bilgisi eğitiminde probleme dayalı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.