OKUL MÜDÜRLERİNİN ÖĞRETMEN PERFORMANS DEĞERLENDİRME YETERLİLİKLERİNİN OKUL MÜDÜRLERİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin “öğretmen performans değerlendirme” kapsamında yaptıkları değerlendirmelere ilişkin yeterliliklerini okul müdürleri ve öğretmen görüşleri ışığında belirleyerek, “öğretmen performans değerlendirme” süreci ile ilgili önerilerde bulunmaktır. Çalışma evrenini 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Mardin ili Artuklu ve Kızıltepe ilçe sınırları içerisinde bulunan anaokulu, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim okulları oluşturmuş olup, çalışma örneklemini bu okullarda görev yapan 102 okul müdürü ile 483 öğretmen oluşturmuştur. Çalışmaya kaynak teşkil eden veriler nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli ile elde edilmiştir. Verilerin toplanmasında “Öğretmen Performans Değerlendirme Süreci Müdür Yeterliliği Ölçeği” kullanılmıştır. Nicel verilerin istatistiksel çözümlenmesi, Mann Whitney- U testi ve Kruskall Wallis testleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme sürecine yönelik yeterlilik algıları “katılıyorum” ve “kesinlikle katılıyorum” düzeyinde iken, öğretmenler okul müdürlerini belirlenen kriterlere göre “katılıyorum” düzeyinde yeterli görmekle beraber, amaç ve uygulamadeğerlendirme boyutunda “kararsızım” düzeyinde değerlendirmişlerdir. Öğretmenlere ait bulguların demografik özelliklerden cinsiyet grupları ile müdür yeterliliklerinin “amaç” boyutunda anlamlı bir fark görülmüş olup, amaç boyutunda kadınların okul müdürlerini daha yüksek düzeyde yeterli gördükleri saptanmıştır. Okul türü değişkeni açısından “güvenirlik, yeterlilik, ölçek yeterliliği ve uygulama – değerlendirme” boyutlarında anlamlı fark görülmüş, okul müdürlerine ilişkin en yüksek yeterlilik algısı anaokulu, ilkokul, ortaokul ve ortaöğretim şeklinde sıralanmıştır. Okul müdürü ve öğretmen görüşleri karşılaştırıldığında görüşler arası anlamlı bir fark tespit edilmiş olup, öğretmen performans değerlendirme sürecine dair okul müdürü yeterlilik algılarının öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır.

THE EVALUATION OF PRINCIPALS’ COMPETENCE FROM THE POINT OF PRINCIPALS AND TEACHERS WITHIN THE CONTEXT OF TEACHER PERFORMANCE EVALUATION

The purpose of this study is, specifying the sufficiency of principals about “teacher performance evaluation” in the light of opinions of teachers and principals and giving suggestions. The universe of the study includes the pre-schools, primary, secondary and high schools in the districts of Artuklu and Kiziltepe in the 2016-2017 academic year. The study sample consisted of 102 school principals and 483 teachers working in these schools. The data that would be a source of this study was obtained by mixed technique. Quantitative data was obtained by survey “Teacher Performance Evaluation Process Manager Qualification Scale” and qualitative data was obtained by interview. Statistical analysis of quantitative data was performed by using Mann Whitney- U test and Kruskall Wallis test with the SPSS.18 program. According to quantitative survey results, while competence perception of principals towards the process of teacher performance evaluation has been marked as “agree” and “strongly agree”, teachers, in accordance with the prespecified criteria, have found principals as competent to mark them as “agree”, and teachers have found principles as competent to mark them as “no idea” in terms of target and implementation-evaluation. The demographic characteristics of the teachers' findings were significantly different in terms of the "purpose" dimension of the gender groups and the managerial qualifications, and it was seen that the women, in the aim dimension, had the perception of the adequacy of the school managing at a higher level. In terms of school type, there was a significant difference in the dimensions of "reliability, competence, scale competence and application - evaluation". The highest perception of qualification was found to be with nursery school, primary school, junior high school and secondary school respectively. When the school principal and teachers' opinions were compared, a significant difference was found between the views and it was concluded that the school principals had a higher level perception of competence than the teachers in the teacher performance evaluation process.

PDF

___

Aksoy, Ş. (2012). “İlköğretim okul müdürlerinin yeterlikleri ile eğitim-öğretim süreci arasındaki ilişki” Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
Akşit, F.(2006).Performans değerlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi.2, s.76-101.
Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim. Ankara: Pegem Yayınları.
Aygün, S. Ç. (2008). Ankara ili genel liselerinde performansa dayalı denetimin uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisan Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Başaran, İ.E.(1985). Eğitimde işgören değerlendirmesi. eğitim yönetimi ve değerlendirme sempozyumu. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, No: 147, s.93-102.
Beltekin, N., Şahin-Özdemir, B., Yılmaz, G., Akkalkan, H., Cemaloğlu, N. (2014). Sürekli gelişim için e-performans yönetim sistemi: bir model önerisi. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi Uluslar Arası E-Dergi. Cilt:4 Özel Sayı: 1.
Benligiray, S. (2004). Performans değerlemesi. (Editör: Ramazan Ceylan). İnsan kaynakları yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, Yayın No: 1561, s. 139- 162.
Bryk, A.S., Sebring, P.B., Allensworth, E., Luppescu, S. and Easton, J. (2010), Organizing schools for ımprovement: Lessons from Chicago, The University of Chicago Press, Chicago, IL.
Bostancı, A. B. (2004). Türkiye’deki resmi ve özel ilköğretim okullarında öğretmen performans yönetimi (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Botello, M. ve Galsman, N.S. (1999). Dimensions of Teacher In-Service Training for School Improvement. International Journal of Educational Management. 13(1), ss. 14–24
Burgaz, B. (1995). İlköğretim kurumlarının denetiminde yeterince yerine getirilmediği görülen bazı denetim rolleri ve nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:11, Ankara.
Bursalıoğlu, Z.(2013). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar.Pegem Akademi. Ankara
Can, A. (2016). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi. Ankara
Cemaloğlu, N. (2002). Öğretmen performansının arttırılmasında okul yöneticisinin rolü. Milli Eğitim Dergisi. Sayı: 153-154.
Coimbra, M. (2013). Supervision and evaluation: Teachers’ perspevtive. International Journal of Humanities and Social Science, 3(5), 65-71.
Darling-Hammond, L. (1990),“Teacher evaluation in transition: emerging roles and evolving methods”, in Millman, J. and Darling-Hammond, L. (Eds), The New Handbook of Teacher Evaluation: Assessing Elementary and Secondary School Teachers, Sage, Newbury Park, CA, pp. 17-32
Darling-Hammond, L. (2000), “Teacher quality and student achievement”, Education Policy Analysis Archives, Vol. 8 No. 1, pp. 1-44
Dilbaz Sayın, S., Arslan, H. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin öğretmen performans değerlendirme sürecindeki çoklu veri kaynakları ile ilgili görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi. Sayı:6/2, sayfa:1222-1241.
Earged, (2001). Öğretmenlerin performans değerlendirme modeli ve sicil raporları. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Earged, (2006). Okulda performans yönetim modeli. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Erdoğan, İ.(1991). İşletmelerde personel seçimi ve başarı değerlendirme teknikleri. İstanbul :İ.Ü. İşletme Fakültesi, Yayın No:248.
Falak, Ö.(2017). 2016 yılı öğretmen performans değerlendirme sisteminin öğretmen ve yöneticilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek lisans Tezi. Uşak Üniversitesi. Uşak.
Günbayı, İ., Yıldırım, S. (2012). Performans yönetimine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri (Antalya İli Örneği). Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.
Goe, L. (2007), The link between teacher quality and student outcomes: A Research Synthesis, National Comprehensive Center for Teacher Quality, Washington, DC DPT. (2001). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı. http://ekutup.dpt.gov.tr/plan/viii/plan8str.pdf. adresinden 01.12.2016 tarihinde alınmıştır.
DPT. ( 2007). Dokuzuncu beş yıllık kalkınma planı. Resmi Gazete. Sayı:26215.
DTP. (2014). Onuncu beş yıllık kalkınma planı. http://www.kayitliekonomiyegecis.gov.tr/sites/all/themes/themetastic/Resmi%20Belgeler/On uncu%20Kalkinma%20Plani.pdf adresinden 01.12.2016 tarihinde alınmıştır.
Helvacı, M.A.(2002). Performans yönetimi sürecinde performans değerlendirmenin önemi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt:35, sayı:1-2.
Kahraman Ü. ve Çankaya İ. (2015). İlkokullarda performans yönetimi uygulamaları ve öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Turkish Studies . 10(7), 519-540.
Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
Koçak S., Arslan S.Y. (2018). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin performans değerlendirme uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt:19, Sayı:1
Kurban C., Tok, T.N. (2017). Okul müdürlerinin performans denetim sistemindeki rolünün, öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Sayı:XI, Sayfa: 1-17.
Landy F.J., & Farr, J.L. (1983). The measurement of work performance: Methods, theory and applications. New York: Academic Press.
Marsh, J.A., Bush-Mecenas, S., Strunk, K.O., Lincove, J.A. and Huguet, A. (2017), “Evaluating teachers in the big easy: how organizational context shapes policy responses in New Orleans”, Educational Evaluation and Policy Analysis, Vol. 39 No. 4, pp. 539-570.
McLaughlin, M.W. (1990), “Embracing contraries: Implementing and sustaining teacher evaluation”, in Millman, J. and Darling-Hammond, L. (Eds), The New Handbook of Teacher Evaluation: Assessing Elementary and Secondary School Teachers, Sage, Newbury Park, CA, pp. 403-15
MEB. (2017a). Öğretmen strateji belgesi. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
Sabuncuoğlu, Z. (1988). Personel yönetimi: politika ve yönetsel teknikler. Bursa; Teknografik Matbaacılık.
Soydan, T. (2012). Eğitim alanında performans değerlendirme sisteminin geçerliliği üzerine yönetici ve öğretmen görüşlerine dayalı bir araştırma. Ege Eğitim Dergisi. (13) 1: 1-25
Özmen, F., Batmaz, C. (2006). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmen denetimindeki etkililikleri – hizmet yılı ve görev türü değişkenine göre öğretmen görüşleri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi. 2.
Palmer, J.M. (1993) “Performans değerlendirmeleri”, Rota Yayın Yapım Tanıtım, İstanbul.
Rigby, G. J. (2015). Principals’ sensemaking and enactment of teacher evaluation. Journal of Educational Administration, Vol. 53 Issue: 3, pp.374-392 161
Topçu, İ. (2010). Devlet ve özel ilköğretim okullarında yöneticilerin öğretimin denetimi yerine getirme biçimleri. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:34, Sayı: 2, 31-39
Weisberg, D., Sexton, S., Mulhern, J. and Keeling, D. (2009), The Widget Effect: Our National Failure to Acknowledge and Act on Differences in Teacher Effectiveness, The New Teacher Project, Brooklyn, NY. Erişim tarihi: 28.10.2018 https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED515656.pdf