Meslek liselerinde Türk dili ve edebiyatı eğitimi: Bir durum çalışması

Eğitimde fırsat eşitliğini ortadan kaldıran dezavantajları; sosyo-ekonomik düzey, aile, cinsiyet, yaşanılan coğrafibölgenin özellikleri ve eğitim sisteminden kaynaklanan eşitsizlikler şeklinde sıralamak mümkündür. AncakTürkiyede, eğitim sisteminin bu dezavantajları ortadan kaldırma görevini yerine getiremediği dile getirilmektedir.Hatta eğitim sistemi, yeni dezavantajlı gruplar meydana getirmektedir. OECD ülkeleri arasında bir kıyaslamayapıldığında, okul türleri arasında öğrenme çıktıları açısından en büyük farkın Türkiyede olduğunu ve bu farkınmeslek liseleri alayhine olduğu görülmektedir. Yapılan araştırmalar, Türkiyede öğrenim görülen okul türünün,başarı üzerinde etkili diğer tüm değişkenlerden daha fazla öneme sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Meslekliselerinde eğitim gören öğrencilerin akademik başarılarının farklı lise türlerinde öğrenim gören öğrencilerlekıyaslandığında oldukça düşük olduğu vurgulanmaktadır. Meslek liselerinde görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı dersi öğretmenlerinin, Türk Dili ve Edebiyatı dersine ilişkingörüşlerinin tespit edilerek betimlenmesinin amaçlandığı bu çalışma durum çalışması yöntemiyle gerçekleştirilmiştir.Araştırma verileri, 2012-2013 öğretim yılı güz döneminde Çanakkale il merkezinde ve Edirne ili Keşan ilçelerindebulunan meslek liselerinde görev yapan 24 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeniyle yapılan görüşmelerle toplanmıştır.Çalışmada, öğretmenlerin kullanılan öğretim programının ve ders kitaplarının diğer lise türleriyle aynı olmasınınadaletsizlik oluşturduğunu; ders kitabı ve öğretim programının öğrenci seviyesinin üzerinde olduğunu; meslekliselerinde gerçekleştirilen Türk Dili ve Edebiyatı öğretiminin daha pragmatik amaçlara hizmet etmesi gerektiğini veöğrenci merkezli eğitimin meslek lisesi öğrencilerine uygun olmadığını belirttikleri görülmüştür.

Turkish language and literature teaching in vocational high schools: a case study

It is possible to sort the disadvantages which eliminate the equality of opportunity as in the form of inequalitiesresulting from socio-economic status, family, gender and the features of the geographic region. However, it has beenexpressed that the education system fails to fulfill the task of eliminating these disadvantages in Turkey. Even theeducation system creates new disadvantaged groups. When a comparison is made among the OECD countries, it isseen that the biggest difference among school types in terms of learning outcomes appears to be in Turkey and thisdifference seems to be disadvantageous tovocational high schools. Researches have shown that the type of schoolstudents study in Turkey is more important than all the other variables that have an impact on the success. Whencompared to students studying at different types of high schools, the academic success of students studying atvocational high schools appears to be quite low.A case study method was used in this study which aimed to describe the views of teachers of Turkish Language andLiterature who are working at vocational high schools. The research data were collected through the interviews with24 teachers of Turkish Language and Literature who are working at vocational high schools in the city center ofÇanakkale and Keshan, Edirne during the 2012-2013 Academic year, fall term. In the study, it was revealed thatteachers stated that using the same textbooks and curriculum with other types of high schools constitutes injustice, itis above the level of students, teaching Turkish Language and Literature at vocational high schools should servemore pragmatic purposes and students-centered education is not appropriate for students of vocational high schools.

PDF

___

Akşit, N. (2007). Educational reform in Turkey. International Journal of Educational Development, 27 (2), 129-137.
Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin, İ. (1994), Mesleki ve teknik eğitimin esasları. Ankara: Gazi Üniversitesi, İletişim Fakültesi Basımevi.
Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programında Türkiyedeki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim , 34(152), 87-100.
Bacanlı, F. ve Sürücü, M. (2006). İlköğretim 8.sınıf öğrencilerinin sınav kaygıları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkilerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45, 7-35.
Berberoğlu, G. ve Kalender, T. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PİSA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4 (7), 21-25.
Binici, H. & Arı, N. (2004). Mesleki ve teknik eğitimde arayışlar. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3).
Can, N. (2007). Öğretmen liderliği becerileri ve bu becerilerin gerçekleştirilme düzeyi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(22), 263-288.
Coşkun, M. (2006). Türk dili ve edebiyatı öğretimindeki sorunlara Batı üniversiteleri temelinde çözüm önerileri. Millî Eğitim, 169, 57-74.
Çelen, F. K.; Çelik, A. & Seferoğlu, S. S. (2011). Türk eğitim sistemi ve PISA sonuçları. Akademik Bilişim 2011 Konferansı (2-4 Şubat 2011). İnönü üniversitesi, Malatya.
Demirtaş, B. ve Küçük, M. (2008). Kız meslek liselerinin günümüzdeki sorunlarına yönelik öğretmen görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (3), 147-159.
Dewey, J. (1987). Ocak 21, 2011 tarihinde My Pedagogic Creed: http://www.infed.org/archives/e-texts/e- dew-pc.htm adresinden alındı.
Duman, K.G. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin durumluk sürekli kaygı düzeyleri ile sınav kaygısı düzeyleri ve ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
EARGED (2004). Öğrenci başarısı belirleme programı (PISA, 2003), Ulusal ön rapor. Ankara: MEB Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.
Ekinci, A. Öter, M. (2013). Eğitim fakültelerinin öğretmen yetiştirme kapasitesinin güçlendirilmesi projesi. İlköğretim öğretmen adaylarının meslekî ve özel alan yeterlikleri. 15.02 2013 tarihinde
http://duabpo.dicle.edu.tr/oygem/dosya/Ogretmen_Adaylari_i%C3%A7_mizampaj.pdf adresinden indirilmiştir.
ERG (2009). Türkiyede Öğrenci Başarısında Eşitsizliğin Belirleyicileri. İstanbul: Sabancı Üniversitesi.
Ersoy, G. (2007). Endüstri Meslek Lisesinde Görev Yapan Kültür Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeyleri ve Bir Uygulama. İstanbul: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Gibbs, G. (2007). Analyzing qualitative data. Thousand Oaks. CA: Sage.
Glesne, C. (2011). Becoming qualitative researchers: An introduction (4th Edition). Boston: Pearson Education, Inc.
Guzdial, M. (1997). Constructivism vs. Constructtionism. 14. 12. 2012 tarihinde http://www.cc.gatech.edu/edutech/LBD/indexL.html adresinden indirilmiştir.
Gül, C. (2008). Meslek Eğitiminde Öğrencilerin Kültür Dersleri ve Meslek Dersleri Öğretmenlerine Karşı Gösterdikleri Davranış Farklılıklarının Nedenlerinin Belirlenmesi. İstanbul: Marmara Üniversiitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Güler, D. & Çakır, G. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikoloji, Danışma ve Rehberlik Dergisi. 4(39): 82-94.
Karadağ, O. (2009). Endüstri Meslek Liselerinde Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Coğrafya Öğrenme Beceri Düzeyleri ve Etkili Olan Faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Köse, M. R. (1996). Üniversiteye giriş ve liselerimiz. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 51-60.
Kuşbaşı, E. (2008). Meslek Liselerinde Tarih Öğretiminin, Öğretmen Görüşlerine Göre Problemleri ve Çözüm Önerileri (Konya Örneğinde). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
MEB. (1991). Türkiyede mesleki teknik eğitimde gelişmeler. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basım Evi.
MEB. (2005). Türk edebiyatı dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basım Evi.
MEB. (2005). Dil ve anlatım dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basım Evi.
Miles, M. B., & Huberman, A. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publication.
OECD (2007). Science Competencies for Tomorrows World - Volume 1: Analysis. Paris: OECD Publications.
Şahin, İ. & Fındık, T. (2008). Türkiyede mesleki ve teknik eğitim: Mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. TSA/Yıl:12, S:3, 65-86.
Şimşek, N. (2004). Yapılandırmacı öğrenme ve öğretime eleştirel bir yaklaşım. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 3 (5): 115-139.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldırım, İ. ve Ergene, T. (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yordayıcısı olarak sınav kaygısı, boyun eğici davranışlar ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 224-234.
Yin, R. K. (2009) Case study research: Design and method (Fourth Edition). Los Angeles: Sage Publication.
Yörük, S.; Dikici, A. & Uysal, A. (2002). Bilgi toplumu ve Türkiyede mesleki eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(3), 229-312.