2017

Psikolojik danışma ve rehberlik lisans programı öğrencilerinin yaptıkları okul psikolojik danışmanlığıyla ilgili uygulamaların saptaması

Bu araştırmada, psikolojik danışma ve rehberlik lisans programlarındaki son sınıf öğrencilerinin, okul psikolojik danışmanlığıyla ilgili yaptıkları uygulamaların neler olduğunu saptamayı amaçlanmıştır. Bu uygulamalar; (a) psikolojik danışma ve rehberlik programı geliştirme, (b) program değerlendirme ve hesap verebilirlik uygulamaları, (c) psikolojik testlerin uygulanması, (d) bireyi tanıma tekniklerinin uygulanması ve (e) diğer uygulamalar (eşgüdümleme, akran rehberliği, sevk etme, konsültasyon ve oryantasyon) başlıklarına göre ele alınmıştır. Araştırma örneklemini 2006 yılında mezun olan 345 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin bu başlıklar kapsamında ele alınan becerilerde kendilerini yetkinleştirebilecek uygulamaları gerektiği ölçüde yapamadıkları bulunmuştur. En çok yapılan uygulamalar, bireyi tanıma teknikleri kapsamındaki becerilerle ilgilidir. Tartışma kısmında, elde edilen bu bulgular ilgili alanyazını ışığında ele alınmış ve önerilere yer verilmiştir.

Identification of the application of school counseling practices carried out by students in counseling and guidance undergraduate program

This study aims to identify the school practices of fourth grade students enrolled in the counseling and guidance undergraduate programs in Turkey. These practices were studied according to (a) development of counseling and guidance programs, (b) program evaluation and accountability practices, (c) administration of psychological tests, (d) performance of selfreports and interview techniques, and (e) other practices (coordination, peer helpers, referrals, consultation, and orientation). The study sample consists of 345 fourth year students in 2006. The results obtained demonstrated that the candidate counselors failed to carry out the practices required for efficacy in the skills given above. The most common practices were concerned with self-reports and interview techniques. The results were discussed in the light of the relevant literature and some suggestions were presented.

PDF

___

Akkoyun. F. (1995). PDR’de Unvan ve Program Sorunu: Bir İnceleme ve Öneriler. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6, 1-21.
American Counseling Association. (1995). Code of ethics and standards of practice. Alexandria, VA:Author.
American Counseling Association. (2009). “ACA Code of Ethics.” [Online] Retrieved on 14-November-2009, at URL: http://www.counseling.org/Resources/CodeOfEthics/TP/Home/CT2.aspx.
American School Counselor Association. (2003). The ASCA national model: A framework for school counseling programs. Alexandria, VA: Author.
American School Counselor Association. (2009). “The ASCA national model.” [Online] Retrieved on 25-November-2009, at URL:http://www.ascanationalmodel.org.
Atıcı, M. (2009). Okulda Davranış Yönetimi Ve Bu Konuda Okul Psikolojik Danışmanlarının Yapabilecekleri Çalışmalar. F. Korkut-Owen, R. Özyürek, & D. Owen (Editörler), Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Meslekleşme Sürecinde İlerlemeler, Cilt 2 (Developing Counseling and Guidance: Progress in Professionalism, Volume 2), (197- 224). Ankara: Nobel.
Atıcı, M., Özyürek, R. ve Çam, S. (2006). Okul Danışmanlığı Uygulamalarının Yetkinlik Beklentisi Algıları Ve Mesleki Benlik Saygısı Üzerindeki Etkilerinin Boylamsal Olarak İncelenmesi.Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 24, 7-26.
Borders, L. D. (2009). A primer on counseling supervision. F. Korkut-Owen, R. Özyürek, & D. Owen (Editörler), Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Meslekleşme Sürecinde İlerlemeler, Cilt 2, (35-49). Ankara: Nobel.
Bradley, C., & Fiorini, J. (1999). Evaluation of counseling practicum: National study of programs accredited by CACREP. Counselor Education and Supervision, 39, 110-119.
Doğan, S. (1996). Türkiye’de Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Alanında Meslek Kimliğinin Gelişimi Ve Bazı Sorunlar. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7, 32-44.
Doğan, S. (1997). Milli Eğitim Bakanlığı’nın Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Hizmetleriyle İlgili Temel Politikaları Ve Yaklaşımları: Son 25 Yıla İlişkin Bir Değerlendirme. 3. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildirileri, s., 150-161. Adana: Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi.
Doğan, S. (2000a). The historical development of counselling in Turkey. International Journal for the Advancement of Counseling, 22, 57-67.
Doğan, S. (2000b). Psikolojik danışman eğitiminde akreditasyon gereği ve bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 14, 31-38.
Doğan, S. (2000c). Pratik Bir Sınıf Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Programı. Sınıf Rehber Öğretmenliği Program Modeli. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21, 125-140.
Doğan, S. (2000d). Okul Rehberliği Ve Danışmanlığı Alanında Çağdaş Bir Yaklaşım: Kapsamlı Rehberlik Program Modeli. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 13, 56-64.
Doğan, S. (2001). Okul Psikolojik Danışmanı (Rehber Öğretmen) Eğitimini Yeniden Yapılandırmanın Gereği Ve Bir Model Önerisi . 2000 Yılında Türk Milli Eğitim Örgütü Ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu. Eğitimde Yansımalar: VI (ss. 338-351). Ankara: Öğretmen Hüseyin Hüsnü Tekışık Eğitim Araştırma Geliştirme Vakfı Yayınları.
Doğan, S. ve Erkan, S. (2001). Türkiye’de Psikolojik Danışman Eğitimi Profili: Mevcut Durum,Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. VI. Ulusal Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Kongresi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Erkan, S. (1995). Rehberlik Programlarının Geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 86-91.
Erkan, S. (2000). Örnek Grup Rehberliği Etkinlikleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Erkan, S. (2001). Okul Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programlarının Hazırlanması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Erkan, S. (Ed.) (2007a). İlköğretim Ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı. İlköğretim Etkinlik Örnekleri. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Erkan, S. (Ed.) (2007b). İlköğretim Ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı. Ortaöğretim Etkinlik Örnekleri. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Erkan, S. ve Güven, M. (Editörler) (2006). İlköğretim Ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
Gültekin, F. & Arıcıoğlu, A. (2009). Okullarda Konsültasyon Hizmetleri: Türkiye’deki Durum. F.Korkut-Owen, R. Özyürek, & D. Owen (Editörler), Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik:Meslekleşme Sürecinde İlerlemeler, Cilt 2, (251-269). Ankara: Nobel.
Gysbers, N. C. ve Henderson, P. (2001). Comprehensive guidance and counseling programs: A rich history and a bright future. Professional School Counseling, 4, 246-256.
Murphy, S. & Kaffenberger, C. (2007). ASCA National Model: The Foundation for supervision of practicum and internship students. Professional School Counseling, 10, 289-296.
Myrick, R. D. (1997). Developmental guidance and counseling: A practical approach (3rd ed.).Minneapolis, MN: Educational Media Corporation.
Nazlı, S. (2003). Kapsamlı Gelişimsel Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Kahn, B. B. (1999). Priorities and practices in field supervision of school counseling students.Professional School Counseling; 3, 128-136.
Kepçeoğlu, M. (1986). Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Ankara: Torman Matbaacılık.
Korkut, F. (2007) . Counselor Education, Program Accreditation and Counselor Credentialing in Turkey, International Journal of Advencement Counseling, 29, 11-20.
Korkut Owen, F. (2007). Psikolojik Danışma Alanında Meslekleşme Ve Psikolojik Danışman Eğitimi: ABD, Avrupa Birliği Ülkeleri Ve Türkiye’deki Durum. R. Özyürek, F. Korkut-Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik. Meslekleşme Sürecindeki İlerlemeler, Cilt 1 (s. 123-137). Ankara: Nobel.
Korkut Owen, F. & Owen, D. W. (2008). Okul Psikolojik Danışmanlarının Rol ve İşlevleri: Yöneticiler ve Psikolojik Danışmanların Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,41, 207-221.
Kuzgun, Y. (1991). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: ÖSYM.
Leach, M. M., Stoltenberg, C. D., McNeill, B. W., & Eichenfield, G. (1997). Self-efficacy and counselor development: Testing the integrated developmental model. Counselor Education and Supervision, 37, 115-124.
ÖSYM-2002. (2002). 2002 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi, Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. Ankara: ÖSYM.
Özgüven, İ. E. (1990). Psikolojik Testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
Özgüven, İ. E. (2002). Bireyi Tanıma Teknikleri. 5. Baskı. Ankara, Sistem Ofset.
Özyürek, R. (2007). Psikolojik Danışman Eğitiminin Ve Okullardaki Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Hizmetlerinin Niteliğini Yükseltmeye Yönelik Öneriler. R. Özyürek, F. Korkut-Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen Psikolojik Danışma Ve Rehberlik. Meslekleşme Sürecindeki İlerlemeler, Cilt 1, (s. 123-137). Ankara: Nobel.
Özyürek, R. (2009). Okullarda Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Uygulamaları Ve Öğrencilere Sağlanan Süpervizyon Olanakları: Ulusal bir tarama çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 32, 54-63.
Özyürek, R. (2010). School Counseling Practices in Turkish Universities: Recommendations for Counselor Educators, Eğitim Araştırmaları, Baskıda.
Özyürek, R. Çam, S. ve Kılıç-Atıcı, M. (2007). Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7,555-588.
Partin, R. (1993). School counselor’s time: Where does it go? The School Counselor, 40, 274-281.
Pérusse, R., Goodnough, G. E. & Noël, C. J. (2001). Use of the national standards for school counseling programs in preparing school counselors. Professional School Counseling, 5, 49-55.
Pişkin, M. (2006).. Türkiye’de Eğitim Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi. In Musin Hesapçıoğlu ve Alpaslan Durmuş (Eds.), Türkiye’de Psikolojik Danişma Ve Rehberlik Hizmetlerinin Dünü,Bugünü Ve Yarını (pp. 457-501). Ankara: Nobel.
Rawlins, M. E., Eberly, C. G. & Rawlins, L. (1991). Infusing counseling skills in test interpretation.Counselor Education and Supervision, 31, 109-114.
Roberts, E., & Borders, L. (1994). Supervision of school counselors: Administrative, program, and counseling. The School Counselor, 41, 149-157.
Sisson, C. F., & Bullis, M. (1992). Survey of school counselors’ perceptions of graduate training priorities.The School Counselor, 40, 109-117.
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2007). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Çalışanlar için Etik Kurallar-2007 7. Baskı. Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği.
Yeni PDR Lisans Programı (2004). PDR Anabilim Dalları Tarafından Kabul Edilmiş Yeni PDR Lisans Programı Ve Ders Tanımları: Yazar.
Yerin Güneri, O., Büyükgöze Kavas, A. ve Koydemir, S. (2007). Okul Psikolojik Danışmanlarının Profesyonel Gelişimi: Acemilikten Olgunlaşmaya Giden Zorlu Yol. R. Özyürek, F. Korkut-Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik. Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler, Cilt 1 (s. 139-161). Ankara: Nobel.
YÖK (2007). Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Lisans Programı. http://www.yok.gov.tr/egitim/ ogretmen/rehberlik_psikolojik_danismanlik.doc adresinden 14 Mayıs 2007’de indirilmiştir.