Ergenlerde çocukluk dönemi istismar yaşantılarının yordayıcısı olarak aile işlevlerinin rolü

Bu çalışmanın amacı, ergenlerin çocukluk dönemi fiziksel istismar, duygusal istismarihmal ve cinsel istismar yaşantılarının yordayıcısı olarak aile işlevlerinin incelenmesidir. Bu kapsamda, Gaziantep İlinde liselerde öğrenim gören 324 (173 kız, 151 erkek) ergene Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) ve Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ) uygulanmıştır. Elde edilen bulgular, ÇÖYÖnün fiziksel istismar, duygusal istismar-ihmal ve cinsel istismar boyutları ile ADÖnün tüm boyutları arasında anlamlı pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Lojistik regresyon analizi sonucunda tüm bağımsız değişkenleri kapsayan modelin, başlangıç modeline göre ergenlerin çocukluk dönemi istismar yaşantılarına göre yüksek ve düşük gruplara ayrılmasını anlamlı olarak daha iyi yordadığı tespit edilmiştir. Yordayıcı değişkenlerin tümünü kapsayan model, fiziksel istismarın % 64ünü, duygusal istismar ve ihmalin % 69unu ve cinsel istismarın %10unu açıklamaktadır. Hosmer ve Lemeshow sonuçlarına göre fiziksel istismar ve duygusal istismar-ihmal için model veri uyumu yeteri düzeyde iken cinsel istismar için bu uyum yeterli düzeyde değildir. Walt istatistiği sonuçlarına göre fiziksel istismar için ADÖnüngereken ilgiyi gösterme ve genel işlevler duygusal istismar-ihmal için iletişim , cinsel istismar için ise Roller boyutu modele anlamlı katkı sağlamaktadır.

The role of family functions as the predictors of childhood abuse experiences among adolescents

The purpose of this study is to examine the family s functions as the predictor of physical, emotional and sexual childhood abuse of adolescents. In this context, the Family Assessment Device (FAD) and Childhood Trauma Questionnaire (CTQ) were conducted with 324 adolescents (173 male/ 151 female) studying in public high schools. The findings show that there is a positive correlation between physical abuse, emotional abuse-neglect and sexual abuse dimensions of CTQ and all the dimensions of FAD. As a result of the logistic regression analysis the model including all the variables was significantly better at predicting the separation of adolescents childhood abuse experiences than the initial model. The model including all the predictor variables explains 64% of physical abuse, 69% of emotional abuse and neglect 10% of sexual abuse. According to the Hosmer and Lemeshow results, model data harmony is adequate level for physical abuse and emotional abuse-neglect, but it is inadequate for sexual abuse. According to the result of Walt statistics, affective involvement andgeneral functions contribute to the physical abuse, communication contributes to emotional abuse-neglect and roles contributes to the sexual abuse.

PDF

___

Aslan, S.H., Alparslan, Z.N. (1999).Çocukluk Örselenme Yaşantıları Ölçeğinin Bir Üniversite Öğrencisi Örnekleminde Geçerlik, Güvenirlik ve Faktör Yapısı. Türk Psikiyatri Dergisi, 10,4, 275-285.
Bal, S. (2010). Çocukluk Örselenme Yaşantıları, Ana-Baba-Ergen İlişki Biçimleri ve Sosyal Destek Algısının, Kural Dışı Davranışlarla İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
Bernstein, D.P; Fink, L; Handelsman, L; Foote, J; Lovejoy, M; Wenzel, K; Sapareto, E. And Ruggiero, J. (1994). Initial reliability and validity of a new retrospective measure of child abuse and neglect. American Psychiatric Association, 151,1132-1136.
Bulut, I. (1990) Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ) El Kitabı. Ankara: Özgüzeliş Matbaası.
Bulut, F. (2010) Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği, aile risk faktörleri ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
Bulut, F. ve Çeçen-Eroğul A.R. (2011) Ergenlerde Görülen Kuraldışı Davranışların Yordayıcısı Olarak Anne-Baba Evlilik Çatışması ve Çocukluk Örselenme Yaşantısı. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresinde sunulan bildiri. İzmir.
Çavlin-Bozbeyoğlu, A. (2009) Türkiyede Ensest Sorununu Anlamak. Nüfus Bilim Derneği. Damla Matbaacılık. Ankara.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2010) Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LİSREL Uygulamaları.Pegem Akademi Yayınları. Ankara.
Egan-Sage, E. And Carpenter,J. (1999) Family Characteristics of Children in Cases of Alleged Abuse and Neglect. Child Abuse Review. 8, 301-313
Er, T. (2010). Cinsel İstismara Maruz Kalan ve Kalmayan Ergenlerin Anksiyete, Depresyon ve Benlik Algısı Açısından Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi.
Fears, T.R., Benichou, J., and Gail, M.H. (1996) A reminder of the fallibility of the Wald statistic, The American Statistician. 50, 2267
Gölge, Z.B. (2005) Cinsel Travma Sonrası Olsuna Ruhsal Sorunlar. Nöropsikiyatri Arşivi: 42 (1.2.3.4) 1928.
Herrenkohl, T.I. and Herrenkohl, R.C. (2007) Examining the overlapand prediction of multipleforms of child maltreatment, stressors, and socio economic status: alongitudin alanalysis of youth outcomes.Springer Science + Business Media, 553-562
Higgins, D.J. and McCabe, M.P. (2003) Maltreatment and family dysfunction in childhood and the subsequent adjustment of children and adults. Journal of FamilyViolence, 18, 2, 107-120.
Hosmer, D.W and Lemeshow, S.(2000). Applied Logistic Regression, New York : Wiley
Kalyencioğlu, D. ve Kutlu, Y. (2010) Ergenlerin aile işlevi algılarına göre uyum düzeyleri. İ.Ü.F.N. Hem. Dergisi. 18, 2, 5662.
Karasar, N. (2002) Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları. Ankara.
Kent, A.,Waller, G., Dagnan, D. (1999) A greater role of emotional than physical or sexual abuse in predicting disordered eating attitudes: the role of mediating variables.International Journal of Eating Disorders, 25, 2,159167.
Manion, I.,Firestone, P., Cloutier, P., Ligezinska, M., McIntyre, J., Ensom, R. (1998) Child extra familial sexual abuse: predicting parentand child functıoning.Child Abuse&Neglect, 22, 12, 12851304. ElsevierScience Ltd. USA.
Meyerson LA, Long PJ, Miranda and et al.(2002)The influence of childhood sexual abuse, physical abuse, family environment, and gender on the psychological adjustment of adolescents. Child Abuse&Neglect. 26, 4,387405
Mollerstrom, W.W.,Patchner, M.A. and Milner, J.S. (1992). Family functioning and child abuse potential. Journal of Clinical Psychology. 48,4, 445454
Mullen, P.E; Martin, J.L; Anderson, J.C; Romans, S.E. and Herbison, G.P. (1996). The long-term impact of the physical, emotional ve sexual abuse of children: A community study.Child Abuse and Neglect, 20, 1, 7-21.
Önen- Doğan, Ö. (2009) Cinsel İstismara Uğrayan Ergenlerde Bireysel, Ailesel ve İistismara Ait Özelliklerin Tanımlanarak, İstismara Uğrama ve Psikiyatrik Bozukluk Oluşumu Üzerine Etkilerinin Araştırılması: Kontrollü Bir Çalışma. Uzmanlık Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi
Öztop, D.B., Özcan, Ö.Ö. (2010) Cinsel İstismar Vakalarının Sosyo Demografik ve Klinik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. New/Yeni Symposium Journal www.yenisymposium. net. Vol. 48, 4.
Özatça, A. (2009). Ergenlerde Sosyal ve Duygusal Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Aile İşlevleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi.
Palabıyıkoğlu, R., Azizoğlu, S., Özayar,H. ve Ercan, A.(1993). İntihar Girişimlerinde Bulunanların Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi. Kriz Dergisi, 1,2, 69-75
Topçu, S. (2009). Silinmeyen İzler. Phoenix Yayınevi. Ankara.
Topçu, S. (2009). Cinsel İstismar. Phoenix Yayınevi. Ankara.
Tuna, S. ( 2010) Aile İçi Çocuk İstismarı: Annelerin Bazı Risk Faktörleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul üniversitesi.
WHO (2010) http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs150/en/)
WHO (2006). Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. Genova.
Yılmaz, G. (2009). Cinsel İstismara Uğramış ve Uğramamış 6-12 Yaş Grubundaki Çocukların Aile Resmi Çizimleri, Davranış Sorunları ve Ailelerin İşlevsel Özelliklerinin İncelenmesi Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi.