Bahriye Gülgün Aslan, Kübra Yazici, Bahar Türkylmaz Tahta

Kentsel Doku İçinde Yer Alan Modern Alışveriş Merkezlerinin Peyzaj Tasarım Kriterleri Yönünden Değerlendirilmesi: Manisa İli Forum Magnesia ve İzmir İli Optimum Outlet Alışveriş Merkezleri Örneği

Alışveriş merkezleri, tarih boyunca değişip gelişim göstermiş ve dünya çapında ticari arazi kullanımı ve bina tipi bakımından özelleşmiştir. Günümüzün değişen şartları ile kullanıcı istek ve ihtiyaçları hızla değişmekte, kullanıcılar da yeni alışveriş alışkanlıkları ve yeni değerler talep etmektedir. Gün geçtikçe yaşam tarzları farklılaşan insanların artık daha kaliteli, her türlü gereksinimlerini karşılayabileceği, boş vakitlerini değerlendirebileceği, eğlenebileceği, alışverişini yapabileceği alanları tek bir çatı altında bulma gereksinimi artmaktadır. Çalışma alanı olarak Ege bölgesinde yer alan ve kullanıcılar tarafından sıklıkla kullanılan İzmir Optimum Outlet Alışveriş Merkezi ve Manisa Forum Magnesia Alışveriş Merkezi ele alınmış olup her iki alan da nitelik-nicelik yönünden, yapısal ve bitkisel peyzaj elemanlarının yeterlilikleri yönünden, literatüre bağlı olarak belirlenen peyzaj tasarım kriterleri çerçevesinde uzman kişiler tarafından değerlendirilmiştir. Çalışma alanı, canlı ve cansız materyaller dikkate alınarak iki grupta değerlendirilmiştir. Canlı materyaller bölümünde araştırma alanlarının sahip olduğu bitkisel peyzaj dokusunu oluşturan kültürel bitki materyali; cansız materyaller bölümünde ise araştırma alanlarının yapısal peyzaj dokusunu oluşturan zorunlu kullanım alanları ve donatı elemanları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kent peyzajı, Modern alışveriş merkezleri, donatı elemanları

Evaluation of Modern Shopping Centers Inside the Urban Texture in Terms of Design Criteria; Examples of Manisa City Forum Magnesia and İzmir City Optimum Outlet Shopping Center

Shopping centers have been changing and advancing throughout the history, becoming special places in terms of worldwide utilization of commercial lands and their structure type. With today’s changing conditions, the requests and needs of the users are rapidly evolving so they are demanding new shopping habits and values. With each passing day, people’s lifestyle choices are changing. Their need to have places with higher quality in which they can find everything they need, spend their free time, have fun and do shopping under the same roof, is increasing. Within the scope of this study; criteria that need to be followed while choosing the place for a shopping mall are addressed and an application is conducted on how suitable these predetermined places are for a shopping center. The chosen study fields are the frequently used places in the Aegean Region, İzmir Optimum Outlet Shopping Center and Manisa Forum Magnesia Shopping Center. The quality and quantity of structural/botanical landscape elements of these places and the sufficiency of these elements are compared. Both places are evaluated by experts and their design criteria are matched against one another. Design criteria are evaluated under two groups as living materials and inanimate materials. Natural and botanical landscaping texture of the study areas are examined under the criteria of living materials. Whereas, the structural urban landscaping fabric and the reinforcement elements of the study areas are researched as the criteria of inanimate materials.

Keywords:

Urban landscaping, Modern shopping centers, Reinforcement elements,

PDF

___

Alpay, C.O., Kalaycı, A., Birişçi, T., 2013. Ekolojik Tasarım Kriterlerine Göre Kent Parkı İyileştirme Modeli: İzmir Kültürpark Örneği, Tmmob 2. İzmir Kent Sempozyumu. 28-30 Kasım 2013.
Arriaza, M., Canas-Ortega, J.F., Canas-Madueno, J.A., Ruiz-Aviles, P., 2004. Assessing the visual quality of rural landscapes. Lanscape and Urban Planning, 69, 115-125.
Ankaya, F., Gülgün, Aslan, B., Türkyılmaz, B., 2017. An Investigation of Determination of Environmental Awareness Level: A Case Study in the City of Izmir , Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2017, 54 (4):419-427, ISSN 1018 – 8851
Atabeyoğlu, Ö., Bulut, Y., 2012. Ordu Kenti Mevcut Yeşil Alanlarının Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Akademik Ziraat Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, Ordu.
Atabeyoğlu, Ö., Bulut, Y., 2013. Ordu Kenti Kentsel Peyzaj Karakter Analizi. Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Akademik Ziraat Dergisi, Cilt:1, Sayı:1, Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi Akademik Ziraat Dergisi, Ordu.
Berman, Berry Ve Joel Evans (2010), Retail Management, 11. Edition, Prentice Hall, New Jersey, Usa, 688p.
Birişçi, T., Mansuroğlu, S., Söğüt, Z. Ve Kalaycı Önaç, A. 2017. Ağaç, Çevre Ve Toprak. Yaşamın Her Karesinde Toprak Kitabı Editör: Yrd. Doç. Dr. Yıldız Aksoy, E-Isbn:978-605-4303-80-9 (233-254).
Birol, G., 2005. Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der.J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 20, No 4, 421-427, 2005.
Bloch Peter H.; Nancy M. Rıdgway Ve James E. Nelson (1991), “Leisure And The Shopping Mall”, Advances İn Consumer Research, Vol. 18, Pp. 445-452 Bloch, Peter; Nancy Rıdgway Ve Scott Dawson (1994), “The Shopping Mall As Consumer Habitat”, Journal Of Retailing, Vol. 70, No. 1, Pp. 23-42.
Bulut, Y. Atabeyoğlu, Ö., 2006. Fountains As Urban Furniture İn Historical Urban Structure And Usage Culture: Erzurum City Case. Building And Environment, 42(6), 2432-2438.
Bulut, Y., Atabeyoğlu, Ö., Yeşil, P., 2008. Erzurum Kent Merkezindeki Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 14/2, 131-138, Ankara.
Bergen, S.D., Ulbricht C.A., Fridley J L., Ganter M.A.,1995. The validity of computer-generated graphic images of forest landscape. Journal of Environmental Psychology, Volume 15, Issue 2, 135-146.
Clay, G.R., Daniel T.C., 2000. Scenic landscape assesssment: the effects of land management jurisdiction on public perception of scenic beauty. Landscape and Urban Planning, 49, 1–13.
Clay, G.R., Smidt R.K., 2004. Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning, 66, 239–255.
Craıg, A. Martin (2009), “Consumption Motivation And Perceptions Of Malls: A Comparison Of Mothers And Daughters”, Journal Of Marketing Theory And Practice, Vol. 17, No. 1, Pp. 49–61.
Dökmeci, V., 2006. Alışveriş Merkezleri Yer Seçimi Ve Forum İstanbul Alışveriş Ve Eğlence Merkezi Örneği, (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
Eroğlu, E., 2004, Düzce Kenti Açık ve Yeşil Alanlarındaki Bazı Bitki ve Bitki Gruplarının Mevsimsel Değişim Potansiyelinin Bitkisel Tasarım Yönündenİncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı., 2004.
Fuante de Val, G., Atauri A.J., Lucio J.V., 2006. Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indices: A test study in Mediterranean- climate landscapes. Landscape and Planning, Volume 77, Issue 4, 393-407.
Gülgün, B, Önder, S., Aktaş, E, Ankaya, F., 2008. Responses of university students related to environmental problems: a case study of Ege University (Izmir-Turkey). J. Int. Environmental Application & Science 3 (4), 234-246.
Gülgün B, Güney MA, Aktaş E, Yazici K, 2014. Role of Landscape Architect in Interdisciplinary Planing of Sustainable Cities. Journal of Environmental Protection and Ecology 15 No: 4, 1877– 1880 (2014).
ICSC, 2007, https://www.icsc.org/uploads/awards/European_2007Winners.pdf Erişim; 11.07.2017.
Kalaycı, A., Kutay, E.L., Kesim, G.A., 2006. Ergonomik Kent ve Engelliler, Kent ve Sağlık Sempozyumu, Bursa, s:239-40.Khabbazi, A., 2009, The Fall and Rise of British Mall, The journal of Architectura, Cilt: 6, 2001, Pg: 317-378.
Korkut, A., Kiper, T., Üstün, Topal, T., 2017. Kentsel Peyzaj Tasarımda Ekolojik Yaklaşımlar, ARTİUM, Vol. 5, No.1, 14-26, 2017.
Kılıçaslan Ç., Denerel, S. B., ve Birişçi, T., 2011. Bergama Kenti Kamusal Dış Mekanlarının Donatı Elemanları Yönünden İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma: Çamlı Park Örneği. Uluslararası Bergama Sempozyumu, 7-9 Nisan 2011, Bildiriler Kitabı Iı, 559-574, Bergama.
Mansuroğlu, S, Birişçi, T., Söğüt, Z. Ve Dağ, V. 2017. Geçmişten Günümüze Farklı Uygarlıklarda Bitki Kullanımı. Yaşamın Her Karesinde Toprak Kitabı Editör: Yrd. Doç. Dr. Yıldız Aksoy , E-Isbn:978-605-4303-80-9 (325-347).
Meitner, M.J., 2004. Scenic beauty of river views in the Grand Canyon: relating perceptual judgments to locations. Landscape and Urban Planning 68, 3–13.
Özeren, M., Kılıçarslan, Ç., Malkoç, e., Küçükerbaş, E.V., 2011. Açık Hava Alışveriş Merkezlerinin Tasarım Kriterleri Yönüyle Değerlendirilmesi; Forum Bornova Alışveriş ve Yaşam Merkezi, Ege Ünv. Ziraat Fak. Dergisi 48(3),255-264.
Powell, C.H., 1984, Successful Houseplant, Complete Guide to İnterior Design, Ecyclopedia, London: Problem Solver-Writers Publshers Ltd.
Sancak, S., Karagöz, S., Aşur, F., Boynukara, Z., 2017.Türkiye’de Çevreyi Korumaya Yönelik Bilinçlenmenin önemi, (07.12.2017 -10.12.2017 ) , Yayın Yeri :Uluslararası Türk Dünyası Fen Ve Mühendislik Kongresi Tam metin bildiri
Söğüt, Z., Mansuroglu, S., Birişçi, T. and Önaç, A.K., 2016. Improving The Active Green Space Ratio İn Coastal Cities İn Turkey. 5th Fábos Conference On Landscape And Greenway Planning (30 June- 3 July 2016) Budapest, Hungary.
Tahvanainen, L., Ihalainen M., Hietala-Koivu R., Kolehmainen O., Tyrvainen L., Nousiainen I., Helenius J., 2002. Measures of the EU Agri-Environmental Protection Scheme (GAEPS) and their impacts on the visual acceptability of Finnish agricultural landscapes. Journal of Environmental Management 66, 213-227.
Uysal B., 2016. Kapitalizm ve mekanda toplumsal pratiklerin dönüşümü : Edirne Alipaşa çarşısı ve margi alışveriş merkezi örneği, Trakya Ünivesitesi, Fen bilimleri Enst. Yüksek Lisans tezi, Edirne.
Tokgözlü, Z., 2011; Alışveriş Merkezlerinin Peyzaj Planlama ve Tasarım Kriterlerinin Oluşturulması Açısından Türkiye Koşullarının İrdelenmesi ve İzmir Forum Bornova Örneği, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı YUüksek Lisans Tezi, Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Bahar Türkyılmaz., 2011