Saadettin BALOĞLU, Abuzer SAĞIR, Mehmet Zeki KIZMAZ

Diyarbakır ve Mardin İlleri Kabakgil Üretim Alanlarında Görülen Viral Hastalıkların Yaygınlıklarının ve Etmenlerinin Belirlenmesi*

Bu çalışma, 2013 yılında Diyarbakır ve Mardin illerinde yoğun olarak üretimi yapılan kavun, karpuz, kabak ve hıyar bitkilerinde virüs hastalıklarının yaygınlık ve oranlarını ile etmenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Survey çalışmaları fide ve yetişkin bitki dönemlerinde toplam 194 tarlada yapılmış ve yapraklarda mozaik, iplikleşme, kabarıklaşma ve şekil bozukluğu; meyvede renk açılması ve şekil bozukluğu; bitkinin genelinde bodurlaşma, uç sürgünlerde rozetleşme, gelişme geriliği ve renk açılması gibi virüs belirtileri gösteren hastalıklı bitkilerden örnekler toplanmıştır. Her iki ilin ortalama hastalık yaygınlık ve bulunma oranları sırasıyla birinci dönemde %38.01 ve %4.57, ikinci dönemde ise %52.26 ve %21.59 olarak belirlenmiştir. Belirlenen tarlalardan toplanan 160 örnek DAS-ELISA yöntemi ile test edilmiştir. Virüs türlerinin örneklerdeki dağılımı büyük farklılık göstermiş, birçok örnekte birden fazla virüs türünde karışık enfeksiyon olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; WMV 96 (%60.00), ZYMV 63 (%39.38), CMV 69 (%43.13), CABYV 26 (%16.25) ve PRSV 34 (%21.25) örnekte belirlenmiştir. Bunlardan 11'i CMV, 24'ü WMV ve 3'ü ZYMV ile tek enfeksiyonlu olup, geriye kalan örneklerin ise birden çok virüsle enfekteli olduğu saptanmıştır. Test edilen örneklerin hiçbirinde SqMV enfeksiyonuna rastlanılmamıştır.

Determination of Incidence and Agents of Viral Diseases in Cucurbits Growing Areas in Diyarbakir and Mardin Provinces

This study was conducted in the production areas of melon, watermelon, cucumber and squash grown intensively in Diyarbakır and Mardin provinces in order to determine virus diseases and their incidence in 2013. The surveys were carried out at the stages of seedling and mature plant in 194 fields. During the survey studies, plant samples showing the symptoms like leaf mosaic, blister, yellowing, discoloration, distortion of fruit, rosette of shoots, dwarf and growth retardation etc. were collected. The average rates of prevalence and incidence of the diseases in both of provinces were recorded at seedling and mature plant stages as 38.01%, 52.26% and 4.57%, 21.59%, respectively. Totally 160 plant samples were collected and tested with DAS-ELISA method. The presence of viruses in collected plant samples showed great differencies. It was seen that more than one virus was determined in most of the samples. According to the results, the number of infected samples were 96 for WMV (60.00%), 63 for ZYMV (39.38%), 69 for CMV (43.13%), 26 for CABYV (16.25%) and 34 for PRSV (21.25%). Some of samples was found to be infected with single virus as 11 samples with CMV, 3 with ZYMV and 24 with WMV. SqMV infection could not be determined in all tested samples.

PDF

___

Alonso-Prados, J.L., A. Fraile and F. Garcia-Arenal. 1997. Impact of cucumber mosaic virus and watermelon mosaic virus 2 infection on melon production in central Spain. Journal of Plant Pathology, 79 (2): 131-134.
Babadoost, M. 1999. Mosaic diseases of cucurbits. Erişim: [http://web.aces.uiuc.edu/ vista/pdf_pubs/926.pdf]. Erişim Tarihi: 03.07.2014.
Blua, M.J. and T.M. Perring. 1989. Effect of zucchini yellow mosaic virus on development and yield of cantaloupe (Cucumis melo). Plant Disease, 73(4): 317-320.
Bora, T. ve İ. Karaca. 1970. Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 167, Bornova- İzmir.
Bostan, H., H.Ç. Kaymak and K. Haliloğlu. 2002. Detection of cucumber mosaic virus (CMV) and zucchini yellow mosaic virus (ZYMV) in squash in Erzurum, Erzincan and Artvin provinces by serological and biological methods. The Journal of Turkish Phytopathology, 31(1): 9-14.
Campbell, R.N. 1971. Squash mosaic virus. Descriptions of Plant Viruses. Erişim: [http://www.dpvweb.net/dpv/showdpv. php? dpvno=43] Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Clark, M.F. and A.N. Adams. 1977. Characteristics of the microplate method of enzyme-linked immunosorbent assay for the detection of plant viruses. Journal of General Virology, 34: 475-83.
Clark, M.F. and M. Bar-Joseph. 1984. Enzyme immunosorbent assays in plant virology. Methods in Virology, 7: 51-85.
Dahal, G., H. Lecoq and S.E. Albrechtsen. 1997. Occurence of Papaya ringspot potyvirus and cucurbit viruses in Nepal. Annals of Applied Biology, 130(3): 491-502.
Erkan S., M. Gümüş, Ü. Yorgancı ve T. Yoltaş. 1994. Sanayi Domatesi Tohum Örneklerinde Domates Mozaik Virüsü ve Bakteriyel Kanser Etmenlerinin Bulunma Durumunun Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Sanayi Domatesi Üretimini Geliştirme Projesi Çalışma Raporu, İzmir, 47p.
FAO 2012. Erişim: [http://faostat.fao.org]. Erişim tarihi: 15.01.2014.
Fernandes, F.F., R.A. Valverde and L.L. Black. 1991. Viruses infecting cucurbit crops in Louisiana. Plant Dis., 75: 431.
Francki R.I.B., D.W. Mossop and T. Hatta 1979. Cucumber mosaic virus. Descriptions of Plant Viruses. Erişim: [http://www.dpvweb.net/dpv/showdpv.php?dpvno=213]. Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Grafton-Cardwell, E. E., T.M. Perring, R.F. Smith, J. Valencia, C.A. Farrar 1996. Occurrence of mosaic viruses in melons in the Central Valley of California. Plant Dis., 80: 1092-1097.
Greber, R.S., G.D. McLean and M.S. Grice. 1987. Zucchini yellow mosaic virüs in three States of Australia. Australasian Plant Pathology, 16(1): 19-20.
Guilley, H., C. Wipf-Scheibel, K. Richards, H. Lecoq and G. Jonard. 1994. Nucleotide sequence of cucurbit aphid-borne yellows luteovirus. Virology 202, 1012-1017.
Jeffrey, C. 2005. A new system of Cucurbitaceae. Botanicheskii Zhurnal, 90: 332-335.
Kaya, A. ve S. Erkan. 2011. İzmir, Aydın, Manisa ve Balıkesir İllerinde üretilen kabakgillerdeki viral etmenlerin tanılanması ve yaygınlıklarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 51(4): 387- 405.
Köklü, G. and Ö. Yılmaz. 2006. Occurrence of cucurbit viruses on field-grown melon and watermelon in The Thrace Region of Turkey. Phytoprotection, 87: 123-130.
Lira Saade, R. and S. Montes Hernández. 1994. Cucurbits. Erişim: [http://www.hort.purdue.edu/newcrop/1492/cucurbits.html] Erişim Tarihi: 23.01.2014.
Lisa V. and H. Lecoq. 1984. Zucchini yellow mosaic virus. Descriptions of Plant viruses. Erişim: [http://www.dpvweb .net/dpv/ showdpv.php?dpvno=282]. Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Lovisolo, O. 1980. Virus and viroid diseases of cucurbits. Acta Horticulture, 88: 33-63.
Malandraki, I., N. Vassilakos, C. Xanthis, G. Kontosfiris, N.I. Katis and C. Varveri. 2014. First report of Moroccan watermelon mosaic virus in Zucchini crops. Plant Disease, 98(5): 702.
Mansour, A. and A. Al-Musa. 1982. Incidence, economic importance and prevention of Watermelon mosaic virus 2 in squash (Cucurbita Pepo) fields in Jordan. Phytopathologische Zeitschrift, 103(1): 35-40.
Nome, S.F., G.J. March, L.M. Giorda. 1974. Reduction in productivity of Cucurbita Maxima duch. var. zapallito carr. milian plants infected by watermelon mosaic virus 2. IDIA, 321/324: 26-31.
Özaslan, M., T. Aytekin, B. Bas, İ.H. Kılıc, I.D. Afacan and D.S. Dag. 2006. Virus diseases of cucurbit in Gazientep-Turkey. Plant Pathology Journal, 5(1): 24-27.
Öztürk, S. 2000. Diyarbakır ve ilçelerinde karpuzlarda görülen virüs hastalıklarının surveyi. Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana. 58s.
Pfeffer, S., P. Dunoyer, F. Heim, K.E. Richards, G. Jonard, V. Ziegler-Graff. 2002. P0 of beet western yellows virus is a suppressor of posttranscriptional gene silencing. J. Gen. Virol. 76, 6815-6824.
Provvidenti, R. 1996. Diseases caused by viruses. In: Compendium of Cucurbit Diseases. (Edis: T.A. Zitter, D.L. Hopkins and C.E. Thomas.), American Phytopathological Society, Pub. No:207, 120 pages, St. Paul, MN, USA.
Purcifull, D., J. Edwardson, E. Hiebert, D. Gonsalves. 1984a. Papaya ringspot virus. Descriptions of Plant Viruses. Erişim: [http://www.dpvweb.net/dpv/showdpv.php?dpvno=292]. Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Purcifull, D., E. Hiebert, J. Edwardson. 1984b. Watermelon mosaic virus 2. Descriptions of Plant Viruses. Erişim: [http://www.dpvweb.net/dpv/showdpv.php?dpvno=293]. Erişim Tarihi: 20.05.2016.
Raccah, B. 1999. Epidemiology and control of cucurbit viruses in Israel. 1. Israeli- Turkish Workshop "Detection of virus diseases by advanced techniques and control", 22-29 August 1999, Adana, Turkey. S, 46-56.
Sidek, Z. 1999. Viruses of cucurbits: The strategies. MCB-MAPPS Plant Protection Conference Proceeding, 11-12 November 1999, Kota Kinabalu, Malaysia. S, 68-71.
Simson, M.G. 2006. Plant Systematics. Elsevier Academic Pres., ISBN: 978-0-12-644460-9, Sayfa: 599. California, USA.
Şevik, M.A. ve M. Arlı Sökmen. 2001. Samsun ilinde kabakgil bitkilerinde görülen virüs hastalıkları. IX. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 3-8 Eylül 2001, Tekirdağ,.s. 180-189.
Şevik, M.A. ve M. Arlı Sökmen. 2003. Viruses infecting cucurbits in Samsun, Turkey. Plant Diseases, 87: 341-344.
TÜİK 2011. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Erişim: [http://tuikapp. tuik.gov.tr/bitkiselapp/ bitkisel.zul]. Erişim Tarihi: 08.11.2012.
Ullman, D.E., J.J. Cho and T.L. German. 1991. Occurrence and distribution of cucurbit viruses in The Hawaiian Islands. American Phytopathological Society, 75(4): 367-370.
Yılmaz, M.A., M. Özaslan ve S. Baloğlu. 1991. Çukurova bölgesinde yetiştiriciliği yapılan kavun, karpuz ve hıyar bitkilerine zararlı yeni bir virüs hastalığı. VI. Türkiye Fitopatoloji Kongresi, 7-11 Ekim 1991, İzmir. Türkiye Fitopatoloji Derneği Yayınları, No: 6, 387- 391.
Yılmaz, M.A., H. Lecoq, K. Abak, S. Baloğlu ve N. Sarı. 1992. Türkiye'de kabakgil sebze türlerinde zarar yapan virüsler. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim 1992, İzmir. Cilt: II. S, 439-442.
Yuki, V.A., J.A.M. Rezende, E.W. Kitajima, P.A.V. Barroso, H. Kuniyuki, G.A. Groppo and M.A. Pavan. 2000. Occurrence, distribution, and relative incidence of five viruses infecting cucurbits in the state of São Paulo, Brazil. Plant Dis., 84: 516-520.
Zitter, T.A., D.L. Hopkins andC.E. Thomas. 1996. Compendium of Cucurbit Diseases. American Phytopathological Society, Pub. No:207, 120 pages, St. Paul, MN, USA.