Aydın'da hanehalklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi

Hane halklarının gıda ürünlerine yaptıkları harcamalar, gıda sektörüne ham madde temin eden tarım sektörü açısından önemlidir. Bu çalışmada 384 hane ile birebir görüşme yöntemiyle yapılan anketler kullanılarak, Aydın ili kentsel alanda hane halklarının bazı sosyo-ekonomik özellikleri, harcamaları, gıda alışveriş tercihlerinin belirlenmesi, gıda ve diğer tüketim mallarına ait harcamaların ekonometrik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Hane halkları düşük gelir grubundan yüksek gelir grubuna kadar %20lik beş gruba ayrılarak, yüzde, ortalama, standart sapma gibi temel istatistik yöntemlerinden yararlanılmıştır. Harcamaların ekonometrik analizinde Heckman iki aşamalı tahmin modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ortalama hanehalkı genişliği 2.66 kişi, ortalama hanehalkı geliri 2726.90 TL/ay olarak saptanmıştır. Hanehalkları aylık 1202.96 TL tutarındaki toplam harcamalarının %39.19unu gıda harcamalarına ayırmaktadırlar. Gelir dağılımını ölçen parametrelerden Gini katsayısı 0.26 olarak tahmin edilmiştir. Gelir grupları itibariyle düşük gelirli hanehalklarının fiyat unsurunu önemsedikleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çalışmada gıda için gelir esnekliği 0.70 bulunmuş ve alt grupların gelir esneklikleri tahıl grubu için 0.17, et-balık, süt-peynir-yumurta, sebze-meyve, şeker-bal, çay-kahve ve alkolsüz içecekler için yaklaşık 0.70, yağ grubu için 0.96 ve ev dışı gıda için 1.24 olarak hesaplanmıştır.

Econometric analysis of households food consumption demand in Aydin

Households spending for their food products is important for the agricultural sector that provides raw materials for the food industry. In this study, using 384 one to one interviews with household surveys, some of the socio-economic characteristics of households in urban areas of Aydin province, such as expenditure, food shopping choices in food and other consumer goods are examined utilizing the econometric method. In the study the study group were divided into five groups in a 20% scale ranging from low-income households to high income group, and some descriptive statistics such as percentage, mean, standard deviation were estimated.. Heckman two-stage model is used to estimate the econometric analysis of expenditures. According to the survey, the average size of the households is determined as 2.66 person and average household income as 2726.90 TL/month, respectively. The households assign their 39.19% of total expenditure, amounting to TL 1202.96 monthly, for food expenditures and the distribution of income Gini coefficient was estimated as 0.26. As expected, it was statistically significant that low-income households care about the price of the items. In the study the income elasticities were estimated as. 0.70 for whole food products, 0.17 for cereals, 0.70 for meat and fish, milk-cheese-egg, vegetables and fruit, sugar-honey, tea and coffee, soft drinks, 0.96 for fats and, 1.24 for food away home.

PDF

___

Akbay, C., 2004. Talep Analizlerinde Tek ve Çok Denklemli Modellerin Tahmini: Problemler ve Çözüm Önerileri, Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi, s. 268-275.
Akbay, C., 2005. Kahramanmaraşta Hanehalklarının Gıda Tüketim Talebi Ekonometrik Analizi, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 8 (1): 114- 121.
Armagan, G., A. Koc, A. Ozden, 2009. Food Safety at the Dairy Farm Level: Knowledge, Practices and Attitudes of Farmers, Milchwissenschaft - Milk Science International, 64 (1): 6-9.
Armagan, G., C. Akbay, 2008. An Econometric Analysis of Urban Households Animal Products Consumption in Turkey, Journal of Applied Economics, 40 (15): 2025-2032.
Armağan, G., M. Özdoğan, 2005. Ekolojik Yumurta ve Tavuk Etinin Tüketim Eğilimleri ve Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi, Hayvansal Üretim Dergisi, 46 (2): 14-21.
Green, R., Alston, J. M., 1990. Elasticities in AIDS Model, American Journal of Agricultural Economics, 72 (2): 442-445.
Grigg, D., 1999. Food Consumption in the Mediterranean region. Tijdschrigt Voor Economische en Sociale Geografie, 90 (4): 391-409.
Heckman, J. 1979. Sample Selection Bias as a Specification Error, Econometrica, 47 (1): 153-61.
Hanta, B., 1994. Adana İli Kentsel Alanda Hayvansal Gıda Tüketim Yapısı (basılmamış yüksek lisans tezi). Ç Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Koç, A., A., Akdemir, S., Taşdan, K., 1996. Tüketicilerin gıda ürünlerinde marka tercihlerini etkileyen değişkenlerin faktör analizi ile belirlenmesi: Adanada makarna örneği. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1): 7-21.
Miran, B., 2002. Temel İstatistik, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.
Newbold, P., 2000. İşletme ve İktisat İçin İstatistik - 4. Baskı, (Çev: Ümit Şenesen), Literatür Yayınları No:44, İstanbul.
Dölekoglu, Ö. C., Yurdakul, O., 2004. Adana ilinde hanehalkının beslenme düzeyleri ve etkili faktörlerin Logit Analizi ile belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 8: 62-86.
Price, W, D., Gislason, C., 2001. Identification of habit in Japanese food consumption, Agricultural Economics, 24 (3): 289-295.
Şengül, S., 2004, Türkiyede Yoksulluk Profili ve Gelir Gruplarına Göre Gıda Talebi, Ankara.
TÜİK, 2009a. Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Haber Bülteni, Ankara.
TÜİK, 2009b. Hanehalkı Tüketim Harcaması Sonuçları Haber Bülteni, Ankara.