Hemşire Perspektifinden Çocukluk Çağı Aşılarının Reddi: Niteliksel Bir Araştırma

Amaç: Bu araştırmada çocukluk çağı aşı reddine yönelik farkındaklık geliştirilmesine katkı sağlayabileceği düşünülerek Aile Sağlığı Merkezi’nde görev yapan hemşirelerin perspektifinden çocukluk çağı aşı reddini incelemek amaçlandı. Yöntem: Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanıldı. Katılımcılar, Şubat-Haziran 2019 tarihleri arasında Zonguldak/Türkiye'de üç farklı Aile Sağlığı Merkezi’nde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 15 hemşireden oluşmaktadır. Araştırmada araştırmacılar tarafından literatüre dayalı olarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanıldı. Veri toplama yöntemi olarak bireysel derinlemesine görüşme tekniği kullanıldı. Görüşmeler “Ailelere aşı hakkında bilgilendirme nasıl yapılmaktadır?” sorusu ile başladı ve katılımcıların onamı doğrultusunda ses kaydı yapıldı. Katılımcıların cevapları iki araştırmacı tarafından not edildi. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile araştırmacılar tarafından temalandırıldı. Bulgular: Araştırmanın ana temaları; çocukluk çağı aşılarının önemi, aşılara ilişkin red nedenleri ve ailelere yönelik bilgilendirme olarak belirlendi. Araştırmaya katılan hemşirelerin hepsinin çalıştığı kurumlarda çocukluk çağı aşı reddi ile karşılaştığı tespit edildi. Aşı redlerinin çoğunluğunun aşıların yan etkilerine bağlı olduğu belirtildi. En sık gözlenen yan etki ateş olarak belirtildi. Sonuç: Bu konuda daha fazla sayıda araştırma yapılması ve bu çalışmaların halkın farkındalık düzeyinin geliştirilmesine yönelik olması gerekmektedir. Bu şekilde çocukluk çağı aşı red oranlarının azaltılmasına katkı sağlanabileceği düşünülmektedir.

Rejection of Childhood Vaccines from The Perspective of Nurses: A Qualitative Research

___

  • Aps, L. R. de M. M., Piantola, M. A. F., Pereira, S. A., de Castro, J. T., Santos, F. A. de O., & Ferreira, L. C. de S. (2018). Adverse events of vaccines and the consequences of non-vaccination: A critical review. Revista de Saude Publica, 52(40), 1–13. https://doi.org/10.11606/S1518-8787.2018052000384
  • Argüt, N., Yetim, A., & Gökçay, E. G. (2016). Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi, 16(1–2), 16–24. https://doi.org/10.5222/j.child.2016.016
  • Basch, C. H., Zybert, P., Reeves, R., & Basch, C. E. (2017). What do popular YouTubeTM videos say about vaccines? Child: Care, Health and Development, 43(4), 499–503. https://doi.org/10.1111/cch.12442
  • Beck, A. (1960). Issues in the anti-vaccination movement in England. Medical History, 4(4), 310–321. https://doi.org/10.1017/S0025727300025643
  • Bryden, G., Browne, M., Rockloff, M., & Unsworth, C. (2018). Anti-vaccination and pro-CAM attitudes both reflect magical beliefs about health. Vaccine, 36(9), 1227–1234. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2017.12.068
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş., & Kılıç-Çakmak, E. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (Genişletil). Pegem Akademi.
  • Çoşkun, A., & Buzgan, T. (2009). Türkiye’de aşılama. Sağlıkta Nabız Dergisi, 23(6).
  • Frawley, J. E., McIntyre, E., Wardle, J., & Jackson, D. (2018). Is there an association between the use of complementary medicine and vaccine uptake: Results of a pilot study. BMC Research Notes, 11(1), 4–9. https://doi.org/10.1186/s13104-018-3323-8
  • Gülgün, M., Fidancı, K., Karaoğlu, A., Güneş, Ö., Kesik, V., Altun, S., Babacan, O., & Saldır, M. (2014). Bir askeri hastanenin çocuk polikliğine başvuran çocukların 0-24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg, 56, 13–16.
  • Isaacs, D., Kilham, H., Leask, J., & B., T. (2009). Ethical issues in immunization. Vaccine, 27(5), 615–618. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2008.11.002
  • Jain, A., Marshall, J., Buikema, A., Bancroft, T., Kelly, J. P., & Newschaffer, C. J. (2015). Autism occurrence by MMR vaccine status among US children with older siblings with and without autism. JAMA - Journal of the American Medical Association, 313(15), 1534–1540. https://doi.org/10.1001/jama.2015.3077
  • Nelson, M., & Rogers, J. (1992). The Right to Die? Anti-vaccination Activity and the 1874 Smallpox Epidemic in Stockholm. Social History of Medicine, 5(3), 369–388. https://doi.org/10.1093/shm/5.3.369
  • Ołpiński, M. (2012). Anti-vaccination movement and parental refusals of immunization of children in USA. Pediatria Polska, 87(4), 381–385. https://doi.org/10.1016/j.pepo.2012.05.003
  • Sadaf, A., Richards, J., Glanz, J., Salmon, D., & Omer, S. (2013). A systematic review of interventions for reducing parental vaccine refusal and vaccine hesitancy. Vaccine, 31(40), 4293–4304. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2013.07.013
  • Schwartz, J., & Caplan, A. (2011). Vaccination refusal: Ethics, individual rights and the common good. Prim Care: Clinics in Office Pratice, 38(4), 717–728. https://doi.org/10.1016/j.pop.2011.07.009
  • Stewart, A. D., Burton, E., White, J., Salmon, M., & Mcclelland, A. (2019). Health For All Nursing, Global Health and Universal Health Coverage. The International Council of Nurses.
  • T.C. Sağlık Bakanlığı, (2019). Aşı Nedir? Erişim tarihi: 01.03.2021 Erişim adresi: https://asi.saglik.gov.tr/
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2018). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Erişim tarihi: 01.03.2021 Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
  • Topçu, S., Almış, H., Başkan, S., Turgut, M., Orhon, F., & Ulukol, B. (2019). Evaluation of childhood vaccine refusal and hesitancy intentions in Turkey. Indian J Pediatr, 86(1), 38–43. https://doi.org/10.1007/s12098-018-2714-0
  • Ümit, Z. (2019). Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak Aşısı ve Otizm. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 13(2), 118–119. https://doi.org/10.5578/ced.201931
  • Uno, Y., Uchiyama, T., Kurosawa, M., Aleksic, B., & Ozaki, N. (2012). The combined measles, mumps, and rubella vaccines and the total number of vaccines are not associated with development of autism spectrum disorder: the first case-control study in Asia. Vaccine, 30(28), 4292–4298. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2012.01.093
  • Uno, Y., Uchiyama, T., Kurosawa, M., Aleksic, B., & Ozaki, N. (2015). Early exposure to the combined measles-mumps-rubella vaccine and thimerosal-containing vaccines and risk of autism spectrum disorder. Vaccine, 33(21), 2511–2516. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2014.12.036
  • Üzüm, Ö., Eliaçık, K., Hortu Örsdemir, H., & Karadağ Öncel, E. (2019). Ebeveynlerin aşı yaklaşımlarını etkileyen faktörler: Bir eğitim araştırma hastanesine ilişkin değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 13(3), 144–149. https://doi.org/10.5578/ced.68398
  • Ward, P., Meyer, S., Rokkas, P., & Leask, J. (2018). “Do-it-yourself”: Vaccine rejection and complementary and alternative medicine (CAM). Soc Sci Med, 196, 106–114. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2017.11.022
  • World Health Organization. (2019). Ten threats to global health in 2019. Access date: 03.01.2021 Access from: https://www.who.int/news-room/spotlight/ten-threats-to-global-health-in-2019
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11th ed.). Seçkin Yayıncılık.