Emzirme Döneminde Yeniden Gebe Kalmak: Emzirmeye Devam Edebilir Miyim?

Emzirmenin ilk altı ay sadece anne sütü ile, devamında ek gıdalarla beraber iki yaşına kadar sürdürülmesi önerilmektedir. Emzirmenin önemi bilinmesine rağmen, etkili emzirme ve sadece anne sütüyle besleme halen istendik düzeyde değildir. Emzirme döneminde planlanmayan/planlanan yeni bir gebelik oluşumu bu sebepler arasında yer almaktadır. Anneler, aile bireyleri ve sağlık personeli gebelikte emzirmenin anne, fetüs ve bebek sağlığını olumsuz etkileyeceği konusunda yoğun kaygılar yaşamaktadır. Bu kaygılara bağlı gebelik döneminde emzirme erken dönemde sonlandırılmaktadır. Bu derlemenin amacı gebelikte emzirmenin anne, fetüs ve bebek sağlığı üzerine etkileri, bu süreçte yaşanan kaygıları ve bu konuda hemşirelerin sorumluluklarını incelemektir. Literatür taraması yapılırken çalışma sayısının sınırlı olması sebebiyle tarih belirlenmeden Google Akademik, PubMed ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Kütüphanesi veri tabanında ‘gebelik’, ‘emzirme’, ‘anne sağlığı’, ‘çocuk sağlığı’ anahtar kelimeleri ve ‘gebelikte emzirme’ kavramı Türkçe ve İngilizce taratılmış, konu ile ilgili kaynaklar ve bu kaynakların ilgili referansları incelenmiştir. Literatürde gebe annenin emzirmeye devam etmesinin, yeterli ve dengeli beslenme ve olası risklere karşı takibin sağlanması koşuluyla birinci ve ikinci trimesterde güvenli olduğu, üçüncü trimesterde ise sürdürülebilir olduğu belirtilmektedir. Hemşireler gebelikte emzirmenin anne, fetüs ve bebek sağlığına etkilerini açıklamalı, dengeli beslenme ve rutin kontrollerin gerekliliğini vurgulamalı, gebelikte emzirme konusunda kesin bir öneride bulunmamalı, ancak emzirmenin devamı için anneyi desteklemelidir.

Anahtar Kelimeler:

Emzirme, gebelik, anne sağlığı, çocuk sağlığı, hemşirelik

Getting Pregnant While Breastfeeding: Can I Carry On Berastfeeding?

It is recommended that breastfeeding be continued exclusively with breast milk for six months, followed by additional food until the age of two. Although the importance of breastfeeding is known, effective breastfeeding and exclusive breastfeeding are still not at the desired level. Unintended or intended new pregnancies while breastfeeding is among these reasons. Mothers, family members, and healthcare staff feel extremely worried that breastfeeding during pregnancy will adversely affect maternal, fetal, and neonatal health. Due to these concerns, breastfeeding is stopped at the early phase during pregnancy. This paper aims to examine the effects of breastfeeding during pregnancy on the health of the mother, fetus, and baby and the worries that are experienced, and the responsibilities of nurses on this topic. While the literature was searched, due to the small number of studies, the keywords ‘pregnancy’, ‘breastfeeding’, ‘maternal health’, ‘child health’ and concept in ‘breastfeeding during pregnancy’ were searched in Turkish and English in the database of Google Scholar, PubMed and Muğla Sıtkı Koçman University Library without determining the date, and the resources related to the subject and the relevant references of these resources were examined. In the literature, it is maintained that it is safe for a pregnant mother to carry on breastfeeding in the first and second trimesters and sustainable in the third trimester, provided that an adequate and balanced diet and follow-up against any possible risks are provided. Nurses should explain the effects of breastfeeding during pregnancy on maternal, fetal, and neonatal health, emphasize the necessity of a balanced diet and routine controls, and should not make a definite recommendation about breastfeeding during pregnancy, but should support the mother to carry on breastfeeding.

Keywords:

Breastfeeding, pregnancy, maternal health, child health, nursing,

PDF

___

1. Albadran, M. (2013). Effect of breastfeeding during pregnancy on the occurrence of miscarriage and preterm labour. Iraqi Journal of Medical Sciences, 11(3), 285-89.
2. American Academy of Pediatrics [AAP]. Benefits of breastfeeding. https://www.aap.org/en-us/advocacy-and-policy/aap-health-initiatives/Breastfeeding/Pages/Benefits-of-Breastfeeding.aspx (Erişim tarihi: 29 Kasım 2020).
3. Arça, G. ve Işık, H.F. (2019). Anne sütü ve emzirmeye ilişkin ebe ve hemşirenin rolü. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi, 1(3), 221-28.
4. Ayrım, A., Gündüz, S., Akçal, B. ve Kafalı, H. (2014). Breast-feeding throughout pregnancy in Turkish women. Breastfeeding Medicine, 9(3), 157-60. doi: 10.1089/bfm.2013.0086.
5. Barutcu, A. (2020). Anne sütü ve laktasyon. Temel kadın hastalıkları ve doğum bilgisi içinde. Akademisyen Kitabevi. s.: 151-158.
6. Berens, P., Labbok, M. ve The Academy of Breastfeeding Medicine. (2015). ABM clinical protocol #13: Contraception during breastfeeding, revised 2015. Breastfeeding Medicine, 10(1), 3-12. doi: 10.1089/bfm.2015.9999 (Erişim tarihi: 28 Aralık 2020).
7. Cetin, I., Assandro, P., Massari, M., Sagone, A., Gennaretti, R., Donzelli, G., … Davanzo, R. (2013). Breastfeeding during pregnancy: Position paper of the Italian society of perinatal medicine and the task force on breastfeeding, ministry of health, Italy. Journal of Human Lactation, 30(1), 20–27. doi: 10.1177/0890334413514294.
8. Chowdhury, R., Sinha, B., Sankar, M.J., Taneja, S., Bhandari, N., Rollins, N., … Martines, J. (2015). Breastfeeding and maternal health outcomes: a systematic review and meta-analysis. Acta Paediatr, 104(467), 96-113. doi: 10.1111/apa.13102.
9. Çınar, N. ve Karakaya Suzan, Ö. (2018). Laktasyon döneminde gebelik ve emzirme. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(2), 143-7.
10. Del Ciampo, L.A. ve Del Ciampo, I.R.L. (2018). Breastfeeding and the benefits of lactation for women's health aleitamento materno e seus beneficios para a saûde da mulher. Rev Bras Ginecol Obstet, 4, 354-359. doi: 10.1055/s-0038-1657766.
11. Demirel, G. ve Güler, H. (2016). Endojen oksitosin salınımı için alternatif yöntemler: Meme ve uterus uyarımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 25(4), 167-173.
12. Devecioğlu, E., Kürkçü Güneş, D., Kural, B., Eren, T. ve Gökçay, G. (2014). Gebelik döneminde ve iki farklı yaşta kardeş emzirme: Olgu sunumları. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 77(4), 60-3. doi: 10.18017/iuitfd.13056441.2015.77/4.60-63.
13. Doğancı, P. ve Özsoy, S. (2019). Gebelik sırasında emzirme ve tandem emzirme. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 11(2), 190-9. doi: 10.5336/nurses.2018-62206.
14. Gila-Díaz, A., Carrillo, G.H., López de Pablo, Á.L., Arribas, S.M. ve Ramiro-Cortijo, D. (2020). Association between maternal postpartum depression, stress, optimism, and breastfeeding pattern in the first six months. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(19). doi: 10.3390/ijerph17197153.
15. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye nüfus ve sağlık araştırması. Ankara, Türkiye. Erişim adresi: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf
16. Ishii, H. (2009). Does breastfeeding induce sponta-neous abortion? The Journal of Obstetrics and Gynaecology Research, 35(5), 864-8. doi: 10.1111/j.1447-0756.2009.01072.x..
17. Kabaran, S. ve Ayaz, A. (2013). Maternal fetal sağlık üzerinde b12, folik asit, a, d, e ve c vitaminlerinin etkileri. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 70(2), 103-12.
18. Karaçam, Z. ve Sağlık, M. (2018). Breastfeeding in Turkey. Turkish Archives of Pediatrics, 53(3), 134-48. doi: 10.5152/TurkPediatriArs.2018.6350.
19. Karamustafaoğlu Balcı, B. ve Göynümer, G. (2015). Pregnancy and puerperium during lactation. Perinatal Journal, 23(3), 194-200. doi: 10.2399/prn.150233012.
20. King, J.C. (2003). The risk of maternal nutritional depletion and poor outcomes increases in early or closely spaced pregnancies. The Journal of Nutrition, 133(5), 1732–36. doi: 10.1093/jn/133.5.1732S.
21. López-Fernández, G., Barrios, M., Goberna-Tricas, J. ve Gómez-Benito, J. (2017). Breastfeeding during pregnancy: A systematic review. Women and Birth, 30(6), 292–300. doi: 10.1016/j.wombi.2017.05.008.
22. Madarshahian, F. ve Hassanabadi, M. (2012). A comparative study of breastfeeding during pregnancy: impact on maternal and newborn outcomes. The Journal of Nursing Research, 20(1), 74–80. doi: 10.1097/JNR.0b013e31824777c1.
23. Marquis, G.S., Penny, M.E., Diaz, J.M., Marín, R.M. (2002). Postpartum consequences of an overlap of breastfeeding and pregnancy: reduced breast milk intake and growth during early infancy. Pediatrics, 109(4), e56. doi: 10.1542/peds.109.4.e56.
24. Marquis, G.S., Penny, M.E., Zimmer, J.P., Díaz, J.M., Marín, R.M. (2003). An overlap of breastfeeding during late pregnancy is associated with subsequent changes in colostrum composition and morbidity rates among Peruvian infants and their mothers. The Journal of Nutrition, 133 (8), 2585-91. doi: 10.1093/jn/133.8.2585.
25. Molitoris, J. (2019). Breast-feeding during pregnancy and the risk of miscarriage. Perspectives on Sexual and Reproductive Health, 51 (3), 153–163. doi: 10.1363/psrh.12120.
26. Onwudiegwu, U. (2000). Is breastfeeding during pregnancy harmful? Journal of Obstetrics and Gynaecology, 20(2), 157. doi: 10.1080/01443610062931.
27. O’Rourke, M.P., Spatz, D.L. (2019). Women's experiences with tandem breastfeeding. MCN The American Journal of Maternal Child Nursing, 44(4), 220–27. doi: 10.1097/NMC.0000000000000534.
28. Özkan Pehlivanoğlu, E.F., Ünlüoğlu, İ. (2019). Emzirmenin tarihsel gelişimi. Telatar, B. (Ed.), Aile hekimliğinde anne sütünün anne ve bebek sağlığı açısından önemi içinde (s. 21-5). Ankara: Türkiye Klinikleri.
29. Rahmawati, S.A. ve Mufdlilah. (2020). Exploring impacts of breastfeeding during pregnancy to the mother in Indonesian society. International Journal of Pharmaceutical Research, 12(4), 387-94. doi: 10.31838/ijpr/2020.12.04.060.
30. Samur, G., (2008). Gebelik ve emziklilik döneminde beslenme. (1. Baskı). Sağlık Bakanlığı Yayın No: 726. Ankara: Klasmat Matbaacılık.
31. Shaaban, O., Abbas, A., Abdel Hafiz, H., Abdelrahman, A., Rashwan, M. ve Othman, E. (2015). Effect of pregnancy-lactation overlap on the current pregnancy outcome in women with substandard nutrition: a prospective cohort study. Facts, Views and Vision in Obgyn, 7(4), 213-21.
32. Şahin, Ö. (Çev.). (2016). Hamileyken emzirmek. Le Leche League Türkiye. Erişim adresi: http://www.lllturkiye.org/2016/07/hamileyken-emzirmek-ve-tandem-ne-kadar.html (Erişim tarihi: 28 Kasım 2020).
33. Şengül, Ö., Sivaslıoǧlu, A.A., Kokanalı, M.K., Üstüner, I. ve Avşar, A.F. (2013). The outcomes of the pregnancies of lactating women. Turkish Journal of Medical Sciences, 43, 251–254. doi: 10.3906/sag-1207-33.
34. Taşkın, L. (2020). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. (16. Baskı) Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
35. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Araştırma, Geliştirme ve Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Dairesi Başkanlığı (2020). Demir eksikliği ve demir eksikliği anemisi klinik protokolü. Erişim adresi: https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/38082,dedeakp20200720pdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 18 Aralık 2020).
36. United Nations International Children’s Emergency Fund [UNICEF] Türkiye Milli Komitesi (2016). 1-7 ağustos dünya emzirme haftası. https://www.unicefturk.org/yazi/haber_annesutu (Erişim tarihi: 22 Aralık 2020).
37. United Nations International Children’s Emergency Fund [UNICEF] Türkiye Milli Komitesi (2017). Emzirme oranıyla sınıf geçen ülke yok. https://www.unicefturk.org/yazi/emzirmehaftasi?gclid=CjwKCAiAz4b_BRBbEiwA5XlVVjO6AtEeDq7RorAM76T7_90f-yrC_7LZLtk906Qg4SSEGxXPBa8ArRoCroUQAvD_BwE (Erişim tarihi: 22 Aralık 2020).
38. Vural, T., Özcan, A. ve Sancı, M. (2016). Güncel bilgiler ışığında gebelikte demir eksikliği anemisi: Demir desteği kime? Ne zaman? Ne kadar? Van Tıp Dergisi, 23(4), 369-76.
39. World Health Organization, (1989). Protecting, promoting and supporting breast-feeding: the special role of maternity services. Geneva: World Health Organization. Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/39679/9241561300.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim tarihi: 28 Kasım 2020).