Zahide YALAKİ, Fatma ÇETİN, Yıldız Bilge DALLAR

Bir eğitim ve araştırma hastanesine başvuran adelosanlardaki riskli davranışların değerlendirilmesi

Amaç: Ergenlik dönemi, uzun ve sağlıklı bir yaşamın temellerinin atılabileceği fiziksel, psikolojik ve sosyal değişimlerin olduğu bir dönemdir. Adolesanların bu dönemde kazandıkları riskli davranışlar yetişkinlik dönemine yansıyarak, yetişkinlikte hastalık ve ölüm oranlarında artışa neden olabilmektedir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ekim 2012-Mart 2013 tarihleri arasında Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi çocuk polikliniğine başvuran lise öğrencileri alındı. Çalışmaya alınan öğrencilere anket uygulandı. Bulgular: Çalışmaya 15-18 yaş arası 986 lise öğrencisi alındı. Adolesanların %57.7si erkekti. Adolesanların %24ü meslek lisesi, %49.2si devlet lisesi ve %26.8i Anadolu lisesinde okumaktaydı. Adolesanların %22.1inin öğle yemeği yemediği, %27inin meyve tüketmediği, %20.4ünün süt içmediği %70.3ünün bilgisayarda >2 saat zaman geçirdiği, %8.8inin her gün internet kafeye gittiği ve %9.7sinin sigara içtiği saptandı. Yaşamı boyunca en az bir kez alkollü içki içenlerin oranı %7.8 idi. Adolesanların %22sinin bisiklet veya motorsiklet kullanırken kask takmadığı saptanırken; araç içinde seyahat ederken %37.9unun hiç emniyet kemeri takmadığı, son bir ay içinde %0.6sının alkollü araç kullandığı, %8inin bir kavgaya karıştığı, %2.1inin arkadaşı tarafından şiddete maruz kaldığı bulundu. Sonuç: Adolesanları fiziksel ve sağlık açısından etkileyebilecek riskli davranışları önlemeye yönelik programların hazırlanması, okullarda bu konularda eğitimlerin arttırılması gerektiği düşünülmüştür

Evaluation of risky behaviors among adolescents admitted to a research and training hospital

Aim: Adolescence is a period when physical, psychological and social changes occur that could form the essentials of a long and healthy life. The risky behaviors that adolescents attain during this period can continue into adulthood and cause an increase in disease and mortality. Materials and Methods: High school students admitted to Ankara Education and Research Hospital between October 2012 and March 2013 were included in the study. A questionnaire was applied to the students. Results: Nine hundred and eighty six high school students, aged between 15 and 18 were included in the study. 57.7% of the adolescents were male. Twenty-four percent of the adolescents were from vocational high schools, 49.2% were from state high schools, and 26.8% were from Anatolian high schools. It was determined that, 22.1% the adolescents do not have lunch, 27% do not consume fruits, 20.4% do not consume milk, 70.3% spend more than two hours on the computer a day, 8.8% go to internet cafes every day, and 9.7% smoke. The ratio of participants who consumed alcohol at least once in life was 7,8%. It was also determined that, 22% of the adolescents did not use a helmet during motorcycling or cycling, 37.9% never used seatbelts when riding in a car, 0.6% drove car under the influence of alcohol. Among the high school students included in the study, 2.1% were exposed to violence by peers. Conclusion: Programs designed to train adolescents to prevent risky behaviors that may influence their physical wellbeing and health should be prepared and applied in schools more often.

PDF

___

1. WHO. The Health of young people: a challenge and a promise, Geneva, 1993: 1-5. 2. DiClemente RJ, Wingood GM, Crosby R, et al. Parental monitoring: association with adolescents' risk behaviors. Pediatrics 2001;107(6):1363-8. 3. Grunbaum JA, Kann L, Kinchen S, et al. Youth Risk Behavior Surveillance-United States 2003. MMWR 2004;53(2):1-96. 4. He K, Kramer E, Houser RF, Chomitz VR, Hacker KA. Defining and understanding healthy lifestyles choices for adolescents. J Adolesc Health 2004;35(1):26-33. 5. Tenore JL, Lipsky MS. Preventive services for the adolescent (13-20 years). Pediatr Clin North Am 2001;48(4):289-311. 6. Riesch SK, Anderson LS, Angresano N, Canty-Mitchell J, Johnson DL, Krainuwat K. Evaluating content validity and test-retest reliability of the children's health risk behavior scale. Public Heath Nurse 2006;23(4):366-72. 7. Şimşek Z, Koruk İ, Altındağ A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli sağlık davranışları. Toplum Hekimliği Bülteni 2007;26(3):19-24. 8. Özcebe H. Ergenlerde riskli davranışlar. In: Derman O, Kanbur NÖ, Akgül S (eds). Ergen Sağlığı. Aydoğdu Ofset: Ankara; 2012:167-80. 9. Eaton DK, Kann L, Kinchen S et al. Youth Risk Behavior Surveillance--United States 2011. MMWR Surveill Summ 2012;61(4):1-162. 10. Spear BA. Adolescent growth and development. J Am Diet Assoc 2002;102(3):23-9. 11. Mazıcıoğlu M, Öztürk A. Üniversite 3 ve 4. sınıf öğrencilerinde beslenme alışkanlıkları ve bunu etkileyen faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2003;25(4):172-8. 12. Kara B, Hatun Ş, Aydoğan M, Babaoğlu K, Gökalp AS. Kocaeli ilindeki lise öğrencilerinde sağlık açısından riskli davranışların değerlendirilmesi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003;46(1):30-7. 13. Saygın M, Öngel K, Çalışkan S ve ark. Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. S.D.Ü. Tıp Fak Derg 2011;18(2):43-7. 14. Mukudi E. Nutrition status, education participation, and school achievement among Kenyan middle-school children. Nutrition 2003;19(7):612-6. 15. Aras Ş, Günay T, Özan S, Orçın E. İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları. Anatolian Journal of Psychiatry 2007;8(2):186-96. 16. Gökgöz Ş, Koçoğlu G. Adelosan çağda sigara ve alkol içme davranışı. Fırat Tıp Derg 2007;12(3):214-8. 17. Özcebe H, Doğan BG, İnal E, Haznedaroğlu D, Bertan M. Üniversite öğrencilerinin sigara içme davranışları ve ilişkili sosyodemografik özellikleri. Türk Toraks Derg 2014;15(2):42-8. 18. T.C. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Küresel yetişkin tütün araştırması Türkiye raporu 2010. Ankara; Anıl Matbaacılık; Yayın no: 803; 2010:37-75. 19. Güler N, Güler G, Ulusoy H, Bekar M. Lise öğrencileri arasında sigara, alkol kullanımı ve intihar düşüncesi sıklığı. Cumhuriyet Med J 2009;31(4):340-5. 20. Evren H. Trakya Üniversitesi öğrencilerinin riskli sağlık davranışları ve sağlık hizmeti kullanımları 2008. Halk Sağlığı Yüksek Lisans Tezi.