Romansal Hakikatin Peşinde: Karamazov Kardeşler'de Mimetik Arzunun Eril Yönünün Ortaya Çıkışı

Romansal Hakikatin Peşinde: Karamazov Kardeşler’de Mimetik Arzunun Eril Yönünün Ortaya ÇıkışıÖZ“Tanrı’nın ölümü” ile birlikte modern insan, otorite kaybını telafi etmenin farklı yollarını bulmuş, adeta ‘özgürlükle başa çıkma’nın yollarını aramıştır. Fransız edebiyat eleştirmeni René Girard, dünya genelinde git gide yükselen muhafazakâr, radikal grupları ve insanların totaliter rejimlere olan eğilimini açıklamada da yardımcı olabilecek kuramın edebiyatta saklı olduğunu; romanların, modern insanın Tanrı arayışını ve arzunun bir dolayımlayıcı vasıtasıyla ortaya çıkışını (üçgen arzu) açıklamada tek kaynak olduklarını iddia etmektedir. Bu çalışma, Girard’ın romansal hakikate en yakın yazar olarak gördüğü Dostoyevski’nin son eseri Karamazov Kardeşler’i mimetik arzu tezine dayanarak analiz ederek, hem modern insanı ve modern toplumu anlamaya yarayacak ipuçları bulmayı hem de Girard’ın teorisine bir toplumsal cinsiyet perspektifi ekleyerek edebiyat eleştirisine farklı bir pencere açmayı amaçlamaktadır. Bunun için Girard’ın “efendi-köle”, “sadizm-mazoşizm”, din, iktidar ve gurur gibi kavramları kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Üçgen arzu, Mimetik arzu, Toplumsal cinsiyet, İktidarAfter the Romanesque Truth: TheAppearence of Masculine Side of Mimetic Desire in The Brothers KaramazovABSTRACTAfter “the death of the God”, modern human found new ways to fill the blank of the lost of the authority and tried to ‘deal with the freedom’. René Girard, the French literary critic, suggests that it is hidden in the literature why people are tend to be more conservative, radical and to support totalitarian regimes. He claims that real novels are the only way to uncover this modern truth –that modern people is stil seeking for a God and the desire appears via a mediator. He says all desires are mimetic. In this study, the last book of Dostoyevski –The Brothers Karamazov- whom Girard thinks the closest writer to the romanesque truth, is analysed by the mimetic desire theory. It aims both to find some clues to understand the modern human and add a gender perspective to Girard’s theory to open a different point-of-view to literary criticism. Fort his purpose, Girard’s concepts of  “master-slave”, “sadism-masochism”, religion, power and pride are used. Key Words: Mimetic desire, Gender, Power 

___

  • Dostoyevski, F. Karamazov Kardeşler, Ankara, Öteki Yayınevi, 1999b, 1. cilt
  • Dostoyevski, F. Karamazov Kardeşler, Ankara, Öteki Yayınevi, 1999a, 2. cilt
  • Girard, R. Dostoyevski: Yeraltı İnsanı, İstanbul, Everest, 2014
  • Girard, R. Romantik Yalan ve Romansal Hakikat: Edebi Yapıda Ben ve Öteki, İstanbul, Metis, 2013
  • Gürbilek, N. “Romanın Karanlık Yüzü”, Virgül, Sayı 49, Mart/2002, s. 8-13
  • Lloyd, G. Erkek Akıl, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 2015
  • Rushdie, S. Floransa Büyücüsü, İstanbul, Can Yayınları, 2012
  • Yıldız, E. “AKP Devletinin İdeolojik Mekanizmasına Kavramsal Bir Bakış”, Birikim, Sayı 336, Nisan/2017, s. 51-69