“Bir Eldir Güçlü Şiir”: Etkilenme Endişesi Kavramı ve Behçet Necatigil’in Poetikası

Behçet Necatigil, dinamik bir poetik bilinç geliştirerek şiirini süreç içerisinde farklılaştırmayı, özgün kılmayı başarmış ve modern Türk şiirinin temel taşlarından biri olma vasfını kazanmıştır. 1955’e kadar şiirde anlatıyı ve gündelik dili baskın kullanan şair, daha sonra olay anlatımını en aza indirip şiir dilini ön plana çıkarmıştır. Ayrıca “Bugünün şiiri mümkün olduğu kadar eskiye atıflarla ilerlemelidir.” savını ileri süren Necatigil, geleneksel edebiyata eklemlenmeyi poetik bir duruş şeklinde benimseyen birçok şair için başvuru kaynağı olmuştur. Bahse konu şairin gelenek ve şair arasında kurduğu karşılıklı etkileşime ve uyuma dayalı bir ilişki varsayımı çoğunlukla, modern İngiliz şiirinin kurucu isimlerinden biri olarak kabul edilen T. S. Eliot’ın düşünceleriyle birlikte anlamlandırılmıştır. Ancak Necatigil’in bilhassa Bile/Yazdı kitabına yakından bakıldığında onun halef (genç şair) ile selef (usta şair) mücadelesi konusundaki görüşlerini Harold Bloom’un etkilenme endişesi kavramıyla yorumlamanın mümkün olduğu görülecektir. İfade edilen çerçevede bu makalede Necatigil’in Bile/Yazdı kitabındaki poetik görüşleri etkilenme endişesi kavramı merkezinde yorumlanmıştır. Şairin anılan kitabındaki usta (selef) ile genç şair (halef) arasındaki rekabete, haset duygusuna ve varlık mücadelesine dair düşünceler tartışılmıştır.

“Strong Poetry is a Hand”: Notion of the Anxiety of Influence and the Poetics of Behçet Necatigil

Behçet Necatigil, who achieved to differentiate and make his poetry typical and original within the process by developing a dynamic poetic conscience, has qualified to be one of the cornerstones of the Turkish poetry. The poet, who used narrative and ordinary language predominantly in his poems till 1955, minimised the narration of events and emphasised the language of poetry afterwards. Moreover, Necatigil, who asserts that “Today’s poetry should proceed with references to the past as much as possible”, has become a reference source for many poets who accept articulation with traditional literature as a poetic stance. Necatigil’s assumption as a relationship based on mutual interaction and harmony between tradition and the poet has often been interpreted in conjunction with the ideas of T. S. Eliot, who is accepted as one of the founding figures of modern English poetry. However, a closer look at Necatigil’s book Bile/Yazdı in particular, it will be seen that interpreting his views on the struggle between successor (young poet) and predecessor (master poet) with Harold Bloom’s concept of anxiety of influence is possible. In this article, Necatigil’s poetic views expressed in his book Bile/Yazdı will be interpreted in the center of the concept of anxiety of influence. The thoughts mentioned on the struggle between the master (predecessor) and the young poet (successor), rivalry, envy and the struggle for existence in the aforementioned book of the poet will be discussed.

___

  • Bloom, H. (2008). Etkilenme Endişesi: Bir Şiir Teorisi, çev. Aydar, F. B., İstanbul: Metis Yayınları.
  • Bloom, H. (2014). Batı Kanonu: Çağların Ekolleri ve Kitapları, çev. Pala Mull, Ç., İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Eagleton, T. (2014). Edebiyat Kuramı: Giriş, çev. Birkan, T., İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Eliot, T. S. (1990). Edebiyat Üzerine Düşünceler, çev. Kantarcıoğlu, S., Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Koçak, O. (2018). Bahisleri Yükseltmek: Turgut Uyar Şiirinde Kendini Yaratma Deneyimi, İstanbul: Metis Yayınları.
  • Necatigil, B. (2006). Düzyazılar II: Konuşmalar, Konferanslar, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Necatigil, B. (2012). Bile/Yazdı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Tarım, R. (2004). Kültür, Dil, Kimlik: Behçet Necatigil’in Şiir Dünyası, İstanbul: Özgür Yayınları.
  • Tarlan, A. N. (2005). Fuzûlî Divanı Şerhi, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tunç, G. (2018). Rüzgâra Karşı Duran Şair: Etkilenme Endişesi Kavramı ve Yahya Kemal’in Türk Şiirine Etkisi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.