TRANSFORMATION PHENOMEN IN ARABIC GRAMMARWITHIN CONTEMPORARY LINGUISTICS

Üretici-dönüşümsel dil olgusu Noam Chomsky'nin ortaya attığı üretici dil bilgisi veya dönüşümsel dil bilgisi?kuramının en önemli tarafını oluşturmaktadır. Kavramlar ve işleme yöntemi değişse de bu durum Arap dili gramerinde de kendini göstermekte ve dönüşüm, özü oluşturan derin yapıdan farklı terkipler yoluyla üzerinde çok sayıda sözün meydana geldiği yüzeysel yapıya ulaşarak sağlanmaktadır. Bu durum silme, katma, cümledeki öğelerin yer değiştirmesi, lafızların birbiri yerine kullanılması ve anlamın taşınması gibi modern dilbilim kuramının öngördüğü üretici-dönüşümsel yapılarda değişiklikler yaparak gerçekleşmektedir. Aynı şekilde Arap dilcilerinin yapı ve anlamları ile iletişim süreci ve mekanizmaları üzerine çok sayıda çalışma yaptıklarını da biliyoruz.

ÇAĞDAŞ DILBILIM IŞIĞINDA ARAP DİLİ GRAMERİNDE ÜRETİCİ-DÖNÜŞÜMSEL OLGU

Transformation phenomenon is one of the main characteristics of Chomsky's transformational theory. His theory is clearly seen in Arabic Grammar, with a difference in the concept and in the way it is dealt with. Thus the transition is made from the deep structure which the core sentence to the surface structure which represents varieties of speech with different structural modes. This process is done through several aspects such as omission, addition, moving words forward and backward, substitution of words,moving the connotation, and other transformaion modes according to the contemporary linguistic theory. We find that Arabic grammarians pay a great attention to the study of structures and their connotations in addition to the process of communication andits mechanisms

PDF

___

'Amâyira, Halîl Ahmed. Fî Nahvi'l-Lüğa ve Terâkîbuhâ, Cidde, 1984.
Atîk, Abdulaziz. el-Medhal ilâ 'İlmi'n-Nahvi ve's-Sarf, yy, 1990
Bennânî, Muhammed es-Sağîr. en-Nazariyyâtu'l-Lisâniyye ve'l-Belâğiyye ve'l- Edebiyye 'İnda'l-Câhız, yy, 1994.
el-Cevziyye, İbnu'l-Kayyim. Bedâi'u'l-Fevâid, Cidde, ty.
Chomsky, Noam. Syntactic Structures, 1957, Paris.
Cürcânî, Abdülkâhir. Esrâru'l-Belâğa, (thk. Muhammed Abdülmün'im Hafâcî, Mektebetü'l-Kâhire, yy, 1979.
Delâilu'l-'İcâz, Cezayir, 1991.
er-Râcihî, 'Abde. En-Nahvu'l- 'Arabî ve'd-Dersu'l-Hadîs, Beyrut, 1979.
Hüseyin, Abdulkadir. Eseru'n-Nühât fi'l-Bahsi'l-Belâğî, Kahire, ty.
İbn Cinnî, el-Hasâis, (Thk. Muhammed Ali en-Neccâr), Kahire, ty,
İbnu'l-Kayyim, et-Tefsîru'l-Kayyim, Beyrut, ty.
Jean Dubois et autres, Dictionnaire de Linguistique, 2001.
Lyons, John. Nazariyyetu Chomsky el-Lüğaviyye, (Trc. Hilmi Halil), Kahire, 1995.
el-Mahzûmî, Mehdî. Fî'n-Nahvi'l- 'Arabi -Kavâ'id ve Tatbîk-, Dâru'r-Râid, 1986.
Medkûr, 'Atıf. 'İlmu'l-Lüğa Beyne'l-Kadîm ve'l-Hadîs, yy, 1986.
Monan, George. 'İlmu'l-Luğa fi'l-Karni'l-'İşrîn, (Trc. Necip Gazâvî), Suriye, 1982.
Muhammed el-Mübârek, Fıkhu'l-Lüğa ve Hasâisu'l-'Arabiyye, Dâru'l-Fikr, yy, 1981.
Nahle, Ahmed Mahmud. Nizâmu'l-Cümleti fî Şi'ri'l-Mu'allakât, İskenderiye, 1991.
Richel, Mark. İktisâbu'l-Lüğa, (Trc. Kemal Bekdaş) Beyrut, ty. Sîbeveyh, el-Kitâb, (Thk. Abdusselam Harun), Kahire, 1988.
Zekeriyya, Micheal. el-Elsiniyye -'İlmu'l-Lüğa el-Hadîs- Mebâdiuha ve A'lâmuhe, Beyrut, ty.
ez-Zerkeşî, el-Burhân fî 'İlmi'l-Kur'an, (Thk. Muhammed Ebu'l-Fadl İbrahim), Beyrut, ty.